Kontrowersje wokół Eucharystii w Kościele katolickim w USA

Tylko 30 procent katolików w USA wierzy w rzeczywistą obecność Jezusa w Najświętszym Sakramencie. Zmniejszająca się liczba praktykujących wiernych zmusiła wiele diecezji do reorganizacji swoich struktur parafialnych. Postępuje rozchodzenie się codziennej praktyki życia z aktywnym uczestniczeniem w życiu Kościoła i przystępowaniem do sakramentów, zwłaszcza do Komunii św. Kościół amerykański musiał jakoś zareagować na te wyzwania.

Katolicy w Stanach Zjednoczonych w napięciu oczekiwali na listopadowe spotkanie konferencji episkopatu USA, bo pojawiło się wiele spraw, które dzielą nie tylko biskupów amerykańskich, ale i katolików, którym oni posługują. Kontrowersja dotyczy Eucharystii, ale w obecnej sytuacji społeczno-politycznej, także tzw. „spójności eucharystycznej”, czyli przystępowania do Komunii św. katolików, zwłaszcza pełniących funkcje publiczne (jak np. prezydent USA Joe Biden) i głoszących poglądy oraz promujących programy sprzeczne z nauczaniem Kościoła, jak aborcja, eutanazja, LGBTQ+, itd.

Biskupi zdecydowali na tegorocznym czerwcowym spotkaniu, że przygotują specjalny dokument o Eucharystii, który ma być dokumentem programowym biorącym pod uwagę wiele aspektów tlącego się od lat problemu. Wielu biskupów sprzeciwiało się temu, podejrzewając, że podziały są zbyt głębokie, a dyskusja i ewentualne proponowane rozwiązania tylko je pogłębią. Większość zdecydowała jednak, że taki dokument programowy powinien powstać. Dlaczego?

Katolicy w USA to tylko 23 procent społeczeństwa, a Stany Zjednoczone to kraj w większości protestancki. W wielu diecezjach katolicy to tylko kilkuprocentowa mniejszość wyznaniowa. Małżeństwa także doświadczają takiego podziału. Dla wielu nasze, katolickie pojmowanie Eucharystii jest obce i niezrozumiałe. Wg ostatniego badania opinii publicznej tylko 30 procent spośród amerykańskich katolików wierzy w rzeczywistą obecność Jezusa w Najświętszym Sakramencie.

Dla wielu, także Polaków mieszkających w Stanach, jest zaskakujące, jak mało osób się spowiada, a kiedy przychodzi w czasie Mszy św. moment Komunii św. to wszyscy Amerykanie wstają i przystępują do niej. Wielu nie widzi w tym problemu i nie łączy przyjmowania Komunii św. np. z byciem w stanie łaski uświęcającej.

W ostatnim czasie pojawił się jeszcze jeden problem. Niektórzy z prominentnych polityków, jak np. prezydent czy przewodnicząca Kongresu USA, Nancy Pelosi, przyznają się do tego, że są katolikami. W praktyce politycznej jednak promują agresywną politykę w kwestiach moralnych, jak aborcja, eutanazja, mniejszości seksualne, która jest wprost przeciwna nauczaniu katolickiemu. Wielu katolików jest tym oburzonych i zgorszonych. Pojawiły się nawet głosy, że nie powinni przystępować z tego powodu do Komunii św. Niektórzy z biskupów zastanawiali się nawet nad tym, czy nie powinno się obłożyć takich polityków ekskomuniką, podobnie, jak w latach '50 i '60 ubiegłego wieku nakładano ekskomunikę na polityków propagujących segregację rasową, także sprzeczną z nauczaniem Kościoła.

To wszystko sprawiło, że biskupi postanowili zająć się problemem. Pojawiło się wiele głosów sprzeciwu, także w gronie samego episkopatu, że to przyniesie efekt odwrotny od zamierzonego, że nie wolno używać eucharystii jako „kija” do wzajemnego okładania się, traktując jednych jako zapyziałych konserwatystów a znów innych za heretyków i bezczeszczących to, co dla katolików jest najświętsze.

Nawet Watykan został „wciągnięty” w tę dyskusję. Papież Franciszek zachęcał jednak biskupów do ostrożności i podejścia duszpasterskiego, by Komunia św. nie padła ofiarą politycznych rozgrywek.

Jaki jest ostateczny wynik tej z napięciem oczekiwanej konferencji episkopatu Stanów Zjednoczonych?

Przede wszystkim został przygotowany i przyjęty dokument programowy zatytułowany: Misterium Eucharystii w Życiu Kościoła. Wraz z nim zaaprobowano rytuał Komunii św. i Kultu Eucharystycznego poza Mszą św. Został wprowadzony trzyletni program misyjny, aby ożywić pobożność eucharystyczną w całym Kościele amerykańskim.

Kościół katolicki w USA, obolały i upokorzony skandalami z wykorzystaniem seksualnym, wychodzący z trudem „spod chmur pandemii”, jest dziś, bardziej niż kiedykolwiek wezwany do misji ewangelizacyjnej. Abp H. Gomez, przewodniczący episkopatu USA, na początku spotkania mówił, że „ludzie zaczynają szukać i pytać się, w co naprawdę wierzą i co cenią najbardziej w swoim życiu”. I dlatego „misja Kościoła jest taka sama w każdym czasie i miejscu. Jest nią głoszenie Jezusa Chrystusa i pomaganie każdemu człowiekowi, aby Go odnalazł i szedł z Nim”.

Temu ma służyć trzyletni program misyjny „odrodzenia eucharystycznego”, aby przyciągnąć ludzi do serca tajemnicy wiary. Akcent pada na nawrócenie, dialog i towarzyszenie duchowe. Dokument o Tajemnicy Eucharystii nie omawia konkretnych, kontrowersyjnych przypadków, nie koncentruje się na tym, co dla niektórych jest skandalizujące ani nie wskazuje żadnych osób. Nie wchodzi w niepotrzebną polemikę i nie odciąga od tego, co jest podstawowym pierwszym krokiem dla każdego: spotkać żywego Pana i pozwolić Mu, aby nas wezwał po imieniu.

Niektórzy będą pewnie zawiedzeni, ale w obecnej, rozchwianej z różnych powodów sytuacji, takie wyjście wydaje się lepsze, uspokajające i zachęcające do tego, aby skoncentrować się na najważniejszym. Kluczowe jest ożywienie duchowe jak największej liczby wiernych, rozbudzenie świadomości i pobożności eucharystycznej. Wiara, wszelkiego rodzaju pobożność nie jest działaniem tylko ludzkim, organizacyjnym. To przede wszystkim odpowiedź na wezwanie Boga, współpraca z łaską i poddanie się działaniu Ducha Świętego. I to jest dobra decyzja Kościoła amerykańskiego.