Moskwa: obchody Bożego Narodzenia

W uroczystość Bożego Narodzenia, obchodzoną przez prawosławnych - według kalendarza juliańskiego (starego stylu) - 7 stycznia, patriarcha moskiewski i całej Rusi Cyryl odprawił liturgię w stołecznej cerkwi Chrystusa Zbawiciela. Wśród licznie przybyłych uczestników nabożeństwa, którzy szczelnie wypełnili świątynię, byli przedstawiciele władz Rosji, w tym premier Dmitrij Miedwiediew z żoną Swietłaną.

W odczytanym w czasie liturgii orędziu świątecznym do duchowieństwa i wiernych zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP) wezwał ich, aby byli prawosławnymi nie tylko zgodnie z badaniami socjologicznymi, ale "zgodnie ze swymi głębokimi przekonaniami i ze swoim stylem życia". Wzorem dla nich winni być, zdaniem Cyryla, "gorąco wierzący i miłujący Boga nasi pobożni przodkowie".

Autor przesłania przypomniał, że w tym roku przypada 1000. rocznica śmierci ("narodzin dla nieba") świętego księcia Włodzimierza - Chrzciciela Rusi. Zapewnił, że modli się szczególne o pokój na ziemi ukraińskiej, wyrażając przy tym nadzieję, że żadne chwilowe próby i siły zewnętrzne nie będą w stanie rozerwać "wielowiekowych duchowych i kulturalnych więzi spadkobierców Chrzcielnicy Kijowskiej". Patriarcha stwierdził także, iż nowa, tworząca się obecnie, tradycja bożonarodzeniowa ma "szczególne znaczenie misyjne".

W przededniu świąt patriarcha wygłosił w telewizji przesłanie przedświąteczne, w którym wezwał wiernych do dokonywania obecnie w większym zakresie dzieł miłosierdzia. Nawiązując do dawania i otrzymywania w tym okresie podarków zachęcił do złożenia w darze Nowo Narodzonemu Dzieciątku "przynajmniej jednego konkretnego dobrego uczynku, dzięki któremu komuś będzie lżej, radośniej i jaśniej". "Nie lękajcie się zajmowania się dziełami miłosierdzia, nie bójcie się pomagać chorym, samotnym i bezdomnym" - apelował Cyryl.

Jego zdaniem robienie tego dzisiaj jest czymś bardziej złożonym niż dawniej, ale - dodał - "właśnie w trudnych okolicznościach możemy się pokazać i jako dobrzy, porządni ludzie, i jako chrześcijanie".

Autor orędzia zauważył, że czasy dzisiejsze nie są łatwe. "Zrozumiałe są niepokoje i obawy o swoje rodziny, swych bliskich i o swoją przyszłość. Wiemy jednak, że Bóg nie pozbawia łaski naszego narodu, gdy nie traci on wiary. Zbawiciel nigdy nie zostawił nas samych w naszych dziejach, jeśli zwracaliśmy się do Niego. I nie będzie tak również obecnie" - zapewnił zwierzchnik RKP. Zaznaczył przy tym, że wydarzenie, które świętuje dzisiaj prawosławie, podzieliło całą historię ludzkości na dwa okresy: przed i po narodzeniu Chrystusa.

"I rzeczywiście - jeśli sam Bóg staje się człowiekiem, takim samym jak my, to co może być ważniejsze od tego?" - zapytał retorycznie mówca. Wyjaśnił, że dziś, gdy jest z nami Bóg, "niczego nie musimy się bać, a radość i odwaga były zawsze cechami wyróżniającymi chrześcijan". Chrześcijanin to "człowiek, który poznał tajemnicę szczęścia ludzkiego, zwycięstwa miłości dobra nad obojętnością i egoizmem, dobra nad złem" - oświadczył patriarcha moskiewski.

Informując o liturgii i o orędziu patriarszym rosyjska agencja prasowa "Interfax Religia" zwróciła uwagę, że po raz pierwszy dokument ten został czytany we wszystkich cerkwiach RKP w święto Bożego Narodzenia przy otwartej Bramie Królewskiej (Carskie Wrata). Symbolizuje ona bramy raju i oddziela część ołtarzową od reszty świątyni.

W Rosyjskim (i w wielu innych) Kościele Prawosławnym w niektórych częściach liturgii Bramę Królewską się zamyka. Wyjątek stanowi okres paschalny, a więc Niedziela Wielkanocny i cały następujący po niej tydzień, gdy Brama jest stale otwarta; poza tym nie zamyka się jej zwykle w czasie liturgii sprawowanej przez głowę Kościoła i w wyjątkowych wypadkach przez niektórych księży, którzy otrzymali na to specjalną zgodę od patriarchy.

Boże Narodzenie według tzw. starego stylu, czyli zgodnie z kalendarzem juliańskim - w 13 dni po obchodach tego święta w chrześcijaństwie zachodnim - obchodzą Kościoły prawosławne rosyjski, serbski, gruziński, jerozolimski i - od roku - także polski. Inne Kościoły przeszły całkowicie bądź częściowo na nowy styl, czyli kalendarz gregoriański i świętują Boże Narodzenie 25 grudnia.