Niezwykła historia pastorału abp. Depo

Niezwykłą historię pastorału, który otrzymał podczas ingresu nowy metropolita częstochowski abp Wacław Depo odkrył historyk Grzegorz Gadacz z tygodnika katolickiego "Niedziela".

Okazuje się, że ręcznie rzeźbiony pastorał o wysokiej wartości artystycznej należał wcześniej do patriarchy Antiochii i arcybiskupa Cejlonu a zarazem najwybitniejszego polskiego podróżnika końca XIX wieku, jakim był abp Władysław Michał Bonifacy Zaleski.

Od spadkobierców patriarchy Zaleskiego, arcybiskupa Cejlonu, nabyli ten pastorał księża, którzy następnie podarowali go pierwszemu biskupowi diecezji częstochowskiej Teodorowi Kubinie, który kierował nią w latach 1925-1951.

Dokładnie 86 lat później, podczas ingresu do Bazyliki Archikatedralnej Świętej Rodziny w Częstochowie, 2 lutego br. pastorał ten otrzymał abp Depo z rąk swojego poprzednika abp. Stanisława Nowaka.

Przyszły patriarcha Antiochii i arcybiskup Cejlonu Władysław Michał Bonifacy Zaleski urodził się 26 maja 1852 w Wielonie, na Litwie. Szkołę średnią ukończył w Kownie. W 1880 r. wstąpił do Warszawskiego Seminarium Duchownego, skąd w 1881 przeniósł się na dalszą naukę do akademii duchownej w Rzymie, na Academia dei Nobili Ecclesiastici, kształcącą szlachecką młodzież na dyplomatów papieskich, którą ukończył w 1885 r., uczęszczając jednocześnie na kurs teologiczny w Collegium Romanum.

Po przyjęciu święceń w 1885 r. wysłany został z misją dyplomatyczną do Hiszpanii, a w 1886 r. został wysłany do Indii Wschodnich. W 1887 r. odebrał nominację na prałata papieża Leona XIII, który mianował go jednocześnie swoim osobistym przedstawicielem na jubileuszu 50-lecia panowania królowej brytyjskiej Wiktorii. Był konsultorem spraw wschodnich w Kongregacji Rozkrzewiania Wiary (Propaganda Fide). 5 marca 1892 r.

otrzymał nominację biskupią na arcybiskupa tytularnego w Tebach. Teren jego oficjalnej działalności sięgał od Afganistanu i Himalajów na północy, po Cejlon i sąsiednie wyspy Oceanu Indyjskiego na południu. Na Cejlonie, za czasów abp Zaleskiego rozpoczęło działalność Centralne Seminarium Duchowne dla Indii. Zaleski zainicjował też powstanie wielu niższych seminariów oraz wyświęcił kilku biskupów, w tym miejscowych księży Augustine Kandathila (1911 r.) i Alexandra Chulaparambila (1914 r.).

Pracę misyjną abp Zaleski wykonywał w nieustannej niemal podróży. Gościł m.in. w Chinach, Japonii, Indochinach, na Jawie, na Filipinach. Był najwybitniejszym polskim podróżnikiem tego rejonu u schyłku XIX stulecia. W czasie pełnienia funkcji delegata apostolskiego poszerzył swoje umiejętności poligloty, do opanowanych już wcześniej ośmiu języków europejskich dokładając tamilski i syngaleski.

Po powrocie do Rzymu od papieża Benedykta XV odebrał nominację na patriarchę Antiochii (od 4 grudnia 1916 r.). Patriarcha Zaleski był autorem szeregu dzieł podróżniczo-etnograficznych, m. in. "Podróż po Indyach w roku 1896". Zajmował się naukowo botaniką, gromadząc wielki zbiór tropikalnych roślin, których wizerunki zwoził niemal z wszystkich podróży. Zebrał ok. 35 tysięcy wizerunków flory indyjsko-malajskiej.

Zmarł 5 października 1925 w Rzymie. W 1956 r. jego ciało z Rzymu zostało przewiezione do Kandy na Cejlonie.