Operacja "Lato '79". IPN ujawnia dokumenty SB dot. pielgrzymki Jana Pawła II w 1979 r.

Przyjazd Jana Pawła II do Polski może być wykorzystany do szerzenia "antysocjalistycznych nastrojów" i "klerykalnego wstecznictwa" - napisał w rozkazie z 8 maja 1979 r. Czesław Kiszczak, ówczesny szef WSW.

IPN uruchomił portal o pierwszej pielgrzymce papieskiej do Polski.

2 czerwca minie 40 lat od przybycia papieża Jana Pawła II z pierwszą pielgrzymką do Polski. W związku z rocznicą - jak już wcześniej informowała PAP - IPN przygotował nowy portal z informacjami o reakcji władz PRL - głównie Służby Bezpieczeństwa, ale też Ludowego Wojska Polskiego - na wizytę apostolską papieża Polaka: pierwszapielgrzymka.ipn.gov.pl.

Większość zamieszczonych na portalu materiałów wytworzyły lub zgromadziły organy bezpieczeństwa PRL, które realizowały tajną operację MSW o kryptonimie "Lato '79"; wiele z tych dokumentów - jak dodała Kruk - dotyczących tzw. zabezpieczenia wizyty papieża w Polsce nie było wcześniej publikowanych.

Internauci znajdą na portalu dziesiątki kopii dokumentów, fotografie wykonane przez SB podczas pielgrzymki, grafiki, mapy sytuacyjne i inne interesujące materiały dotyczące podróży apostolskiej sprzed 40 lat. Wśród opublikowanych dokumentów są np. meldunki sytuacyjne Służby Bezpieczeństwa z poszczególnych miast, które odwiedził papież, m.in. z Warszawy. Na portalu przypomniano, że do operacji "Lato '79" władze komunistyczne w Polsce zaplanowały udział ponad 55 tys. funkcjonariuszy MO oraz włączenie do działania ponad 60 tys. członków ORMO, czyli Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej.

Na portal trafił na przykład rozkaz nr 037 z 8 maja 1979 r. gen. bryg. Czesława Kiszczaka jako szefa WSW, w którym napisał on, że "przyjazd głowy kościoła katolickiego do Polski może być wykorzystany przez elementy reakcyjne jako dogodny moment do wzniecania wśród społeczeństwa antysocjalistycznych nastrojów, inspirowania wrogich wystąpień i kolportowania haseł obliczonych na umacnianie klerykalnego wstecznictwa".

"Ludowe Wojsko Polskie jako oręż partii i socjalistycznego państwa może również w tym czasie stać się obiektem prób wrogiego oddziaływania" - podkreślił Kiszczak, wskazując na konieczne działania operacyjne i to, że oddziaływanie papieskiej pielgrzymki dotyczy "szczególnie, lecz nie tylko, garnizonów wojskowych rozmieszczonych w tych miejscowościach, w których podczas wizyty w Polsce przebywać będzie papież".

Dokumenty i fotografie SB związane z pielgrzymką z 1979 r., w odpowiednio mniejszej liczbie, będzie można od 2 czerwca obejrzeć również na wystawie w Zamku Królewskim w Warszawie - zatytułowanej "Wstańcie, chodźmy... Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski 2-10 czerwca 1979 r.".

Co więcej, do 19 czerwca przy Krakowskim Przedmieściu obok Kościoła Sióstr Wizytek można oglądać wystawę plenerową "POLONIA SEMPER FIDELIS. Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny. Włoska perspektywa". Ekspozycja (w języku polskim, włoskim i angielskim) prezentuje fotografie Carla Leidiego, włoskiego fotografa, pisarza i podróżnika.

Pontyfikat Jana Pawła II miał istotne znaczenie dla przemian demokratycznych w Polsce.

W ocenie badaczy dziejów Polski, wizyta papieża w 1979 r. przyczyniła się do wzmocnienia tożsamości narodowej Polaków; przyniosła też im nadzieję na zmianę. To wówczas w Warszawie na placu Zwycięstwa (obecnie Piłsudskiego) papież wypowiedział słowa: "Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II, papież. Wołam z całej głębi tego Tysiąclecia, wołam w przeddzień Święta Zesłania, wołam wraz z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój! I odnowi oblicze Ziemi!... Tej Ziemi!".