Pierwszy dzień wakatu. Konklawe 11 marca?

Po abdykacji Benedykta XVI piątek jest pierwszym roboczym dniem wakatu w Stolicy Apostolskiej. Kościołem i Watykanem zarządza Kolegium Kardynałów z jego dziekanem kard. Angelo Sodano i kamerlingiem kard. Tarcisio Bertone, nadzorcą dóbr Stolicy Świętej.

W czwartkowy wieczór kardynał kamerling nałożył pieczęcie na opuszczony przez Benedykta XVI papieski apartament w Pałacu Apostolskim oraz prowadzącą do niego windę. W obu tych miejscach pojawiły się napisy "sede vacante".

Wraz z rozpoczęciem wakatu wszyscy prefekci i przewodniczący dykasterii Kurii Rzymskiej, a więc kongregacji i rad, oraz ich członkowie przestają pełnić swe urzędy.

Na mocy konstytucji apostolskiej Jana Pawła II "Universi dominici gregis" o wakacie Stolicy Apostolskiej i wyborze Biskupa Rzymskiego, w okresie tym odbywać się będą kongregacje kardynałów. Na tych posiedzeniach podejmowane będą różne decyzje, dotyczące bieżących spraw, funkcjonowania Watykanu i przygotowania konklawe.

Pierwsza kongregacja ogólna, określana jako przygotowawcza, ma zebrać się w poniedziałek 4 marca. W sobotę i niedzielę nie odbędą się żadne formalne posiedzenia.

W Rzymie jest już większość kardynałów, zarówno elektorów, jak i dostojników w wieku powyżej 80 lat, którzy nie wezmą udziału w konklawe.

Kongregacje są dwojakiego rodzaju: ogólne, to znaczy obowiązkowe dla całego Kolegium Kardynałów, i tzw. partykularne. W skład kongregacji partykularnej wchodzą kardynał kamerling i trzech purpuratów, wylosowanych spośród elektorów, przybyłych do Rzymu na konklawe. Praca tych trzech kardynałów, nazywanych asystentami, ustaje po trzech dniach, a ich miejsce zajmują następni, zawsze w drodze losowania. W czasie obrad tego gremium podejmowane są decyzje w bieżących sprawach o mniejszym znaczeniu.

Kongregacjom ogólnym kardynałów przewodniczy dziekan kolegium lub w jego zastępstwie subdziekan.

Zgodnie z postanowieniami konstytucji kongregacje ogólne powinny odbywać się codziennie, po to, by umożliwić kardynałowi kamerlingowi wysłuchanie opinii kolegium i by poszczególni dostojnicy mogli przedstawić swe zdanie na temat nasuwających się problemów i prosić o wyjaśnienia.

Przypuszcza się, że tematem dyskusji na jednym z pierwszych takich posiedzeń będzie sprawa dochodzenia, prowadzonego na polecenie Benedykta XVI za Spiżową Bramą w zeszłym roku przez trzech kardynałów-detektywów. Dotyczyło ono skandalu z masowym wyciekiem dokumentów na temat intryg i konfliktów wśród hierarchii. Choć Benedykt XVI przed swą abdykacją postanowił, że raport pozostanie tajny i będzie do wyłącznej dyspozycji jego następcy, to zarazem zgodził się na to, by podczas kongregacji można było porozmawiać o tym sprawozdaniu z jego autorami.

Najważniejszą decyzją, jaką mają podjąć kardynałowie, jest wyznaczenie daty konklawe. W poniedziałek, a więc na trzy dni przed ustąpieniem z urzędu, ogłoszono motu proprio Benedykta XVI z poprawkami do konstytucji o wakacie, dotyczącymi terminu wyboru papieża i możliwości jego przyspieszenia. Dotychczasowe przepisy stwierdzały, że konklawe ma rozpocząć się między 15 a 20 dniem wakatu. W nowej wersji artykuł w tej sprawie brzmi: "pozostawiam jednak Kolegium Kardynałów prawo przyspieszenia konklawe, jeśli stwierdzi obecność wszystkich kardynałów-elektorów, a także prawo odłożenia, jeśli są poważne motywy, początku wyboru na kilka dalszych dni".

Portal Vatican Insider przytoczył słowa przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu arcybiskupa Claudio Celli, którego zdaniem konklawe rozpocznie się 11 marca.