Papież w Bułgarii i Macedonii Północnej. "Będzie musiał stąpać po cienkim lodzie"

Już jutro, w niedzielę 5 maja, papież Franciszek wyruszy z wizytą na Bałkany. Niektórzy zapowiadają kłopoty. Co warto wiedzieć o tej pielgrzymce?

Na początek proste fakty:

1. Wizyta w Bułgarii będzie trwać dwa dni: 5 i 6 maja. Papież wyleci do Macedonii Północnej rano, 7 maja, gdzie spędzi zaledwie 10 godzin.

2. To druga wizyta papieża w Bułgarii w historii. Pierwszym papieżem, który odwiedził ten kraj, był Jan Paweł II w 2002 roku.

3. Żaden papież nigdy nie był w Macedonii Północnej.

Po co tak naprawdę papież jedzie do tych dwóch państw?

1. Dialog ekumeniczny z Kościołami prawosławnymi

Jak przyznaje ks. Ronald Roberson, sekretarz ds. ekumenizmu w Komisji Episkopatu USA, "to wielkie pole minowe" i "papież w pewien sposób będzie musiał chodzić po cienkim lodzie".

Rzeczywiście, jak wskazują komentatorzy, jeśli chodzi o Kościół prawosławny Bułgarii, to już w czasie wizyty Jana Pawła II ówcześni przedstawiciele prawosławia w tym kraju byli niechętnie nastawieni do głowy Kościoła katolickiego. Patriarcha Maksym nie mógł wówczas modlić się "z" papieżem, ale jedynie "w jego obecności". Sam papież był zaproszony wyłącznie przez władze świeckie, podobnie jak teraz. Z tego też względu obecny patriarcha Neofit oraz inni przedstawiciele Kościoła prawosławnego Bułgarii podjęli decyzję, by nie uczestniczyć w żadnych modlitwach czy liturgii razem z papieżem.

Bułgarski Kościół Prawosławny jest od dawna znany ze swej postawy antyekumenicznej. W 1995 r. wystąpił ze Światowej Rady Kościołów i Konferencji Kościołów Europejskich na znak sprzeciwu. Przywódcy bułgarskiego Kościoła sprzeciwili się w ten sposób temu, co określili "nadmierną protestantyzacją" oraz "uleganiem ideologii feminizmu w teologii".

Kościół prawosławny w Macedonii Północnej jest w zupełnie innej sytuacji. Prawosławne Kościoły innych państw traktują obecną sytuację jako schizmę - Północni Macedończycy odłączyli się bowiem od innych Kościołów prawosławnych jeszcze w 1967 roku jednostronnie ogłaszając autokefaliczność, która nie została uznana przez żaden inny Kościół. Z tego też powodu Franciszek spotka się z patriarchą Stefanem jedynie prywatnie. Jak sugeruje ks. Roberson, papież będzie musiał być bardzo ostrożny, gdyż jakiekolwiek gesty uznania Kościoła Północnomacedońskiego mogą zostać potraktowane wrogo przez innych przedstawicieli prawosławia.

2. Wyjście do wykluczonych

Kiro Stojanow, biskup skopijski i eparcha strumiszko-skopijski, powiedział, że "wizyta Franciszka będzie pocałunkiem dla ubogich".

Podobnie jak w przypadku innych wyjazdów Franciszka, papież będzie chciał odwiedzić miejsca związane z wykluczonymi. W Bułgarii będzie to obóz dla uchodźców przy granicy z Turcją, w którym mieszkają setki osób.

W Macedonii Północnej zaś spotkanie z ubogimi odbędzie się w miejscu symbolicznym - domu rodzinnym Matki Teresy, która urodziła się w Skopje jako obywatelka Imperium Osmańskiego.

3. Pocieszenie lokalnych wspólnot katolickich

Podobnie jak w wielu innych krajach komunistycznych, chrześcijanie i wyznawcy innych religii byli prześladowani. "Nie bój się, mała trzódko" - takie słowa będą hasłem podróży papieża do Macedonii Północnej.

Z pewnością wizyta papieża w niewielkich parafiach katolickich w Bułgarii (gdzie katolicy stanowią niecały 1 proc. ogółu populacji, łącznie ok. 60 tys. osób) oraz w Północnej Macedonii (również 1 proc. ogółu populacji, ok. 20 tys. osób) będzie dla katolików ogromnym świętem.

Oto program wizyty papieża Franciszka:

Niedziela, 5 maja

RZYM-SOFIA

7.00 - Odlot samolotem z lotniska Rzym-Fiumicino do Sofii.

10.00 (9.00 czasu polskiego) - Przylot na międzynarodowe lotnisko w Sofii. Powitanie.

10.10 (9.10) Spotkanie z premierem w salonie rządowym lotniska.

10.40 (9.40) Ceremonia powitalna na placu przed Pałacem Prezydenckim.

11.00 (10.00) Wizyta kurtuazyjna u prezydenta Republiki w Pałacu Prezydenckim.

11.30 (10.30) Spotkanie z przedstawicielami władz, społeczeństwa obywatelskiego i z korpusem dyplomatycznym na placu Atanasa Burowa.

12.00 (11.00) Wizyta u patriarchy i Świętego Synodu Bułgarskiego Kościoła Prawosławnego w Pałacu Świętego Synodu.

12.50 (11.50) Modlitwa w formie prywatnej przed tronem świętych Cyryla i Metodego w patriarchalnej katedrze św. Aleksandra Newskiego.

13.00 (12.00) Modlitwa "Regina Caeli" na placu św. Aleksandra Newskiego.

16.45 (15.45) - Msza św. na placu Kniazia Aleksandra I

Poniedziałek, 6 maja 

SOFIA-RAKOWSKI-SOFIA

8.30 (7.30) - Prywatna wizyta w obozie dla uchodźców

9.30 (8.30) - Wylot samolotem do Rakowskiego.

11.15 (10.15) - Msza św. z pierwszą Komunią św. w kościele Najświętszego Serca Jezusowego w Rakowskim.

13.00 (12.00) Obiad z biskupami Bułgarii w klasztorze sióstr franciszkanek.

15.30 (14.30) Spotkanie ze wspólnotą katolicką w kościele św. Michała Archanioła w Rakowskim.

17.15 (16.15 czasu polskiego) - Wylot samolotem do Sofii.

18.15 (17.15) Modlitwa o pokój pod przewodnictwem Ojca Świętego w obecności przedstawicieli różnych wyznań religijnych Bułgarii na placu Niepodległości w Sofii.

Wtorek, 7 maja

SOFIA-SKOPJE-RZYM

8.20 (7.20 czasu polskiego) Odlot samolotem z lotniska w Sofii do Skopje.

8.15 - Przylot na międzynarodowe lotnisko w Skopje. Powitanie.

9.00 - Ceremonia powitalna na dziedzińcu Pałacu Prezydenckiego.

9.15 - Wizyta kurtuazyjna u prezydenta u prezydenta w Pałacu Prezydenckim.

9.30 - Spotkanie z premierem w Pałacu Prezydenckim.

9.45 - Spotkanie z przedstawicielami władz, społeczeństwa obywatelskiego i z korpusem dyplomatycznym w Sali Mozaikowej Pałacu Prezydenckiego.

10.20 - Wizyta w Domu Matki Teresy z udziałem przywódców religijnych oraz spotkanie z ubogimi.

11.30 - Msza św. na Placu Macedońskim.

13.30 - Obiad z osobami towarzyszącymi Ojcu Świętemu.

16.00 - Spotkanie ekumeniczne i międzyreligijne z młodzieżą w Ośrodku Duszpasterskim.

17.00 - Spotkanie z kapłanami, ich rodzinami i zakonnikami w katedrze.

18.15 - Ceremonia pożegnania na lotnisku w Skopje.

18.30 - Odlot samolotu papieskiego do Rzymu.

20.30 - Przylot na międzynarodowe lotnisko Rzym-Ciampino.