Supraśl. Święto w prawosławnym monasterze

Liturgii w głównej cerkwi monasteru przewodniczył ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub, w asyście innych prawosławnych hierarchów. Ponad 500-letni klasztor (monaster), zwany ławrą supraską, jest jednym z najważniejszych cerkiewnych ośrodków życia monastycznego w Polsce. Jego główną cerkiew pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny wzniesiono w latach 1503-1511 w stylu gotycko-bizantyjskim.

W czasie II wojny światowej świątynia została niemal doszczętnie zniszczona. Po 17 września 1939 r. teren monasteru zajęły wojska Armii Czerwonej. W cerkwi Zwiastowania NMP urządziły warsztat mechaniczny i kuźnię, a pomieszczenia po drugiej, mniejszej klasztornej cerkwi – pod wezwaniem św. Jana Teologa – służyły jako kuchnia i stołówka.

Wycofując się stamtąd po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej, Sowieci zostawili nagie mury. Władze niemieckie udostępniły prawosławnym cerkiew św. Jana Teologa. W 1942 r. ponownie ją wyświęcono. Ale wycofując się w lipcu 1944 r., Niemcy wysadzili główną świątynię, zamieniając ją w gruzy.

W czerwcu 1984 r. uroczyście położono kamień węgielny pod odbudowę i rekonstrukcję cerkwi Zwiastowania NMP. Prace wykończeniowe trwały wiele lat. Od 2016 r. realizowany był również projekt odtworzenia XVI-wiecznych fresków zdobiących ściany świątyni, przy wykorzystaniu oryginalnych technik pracy na mokrym tynku, bo tak niegdyś powstały pierwotne polichromie w supraskiej cerkwi. Gdy te prace zakończyły się, w czerwcu ub. roku cerkiew została wyświęcona.

W krypcie tej świątyni pochowany jest abp Miron Chodakowski, zwierzchnik prawosławnego ordynariatu WP, który zginął w katastrofie pod Smoleńskiem. Przed wylotem do Smoleńska, 7 kwietnia 2010 r., abp Miron brał udział w święcie Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu. W czasie czwartkowych uroczystości modlono się także w jego intencji.

W zabudowaniach klasztornych działa Muzeum Ikon – placówka Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Mieści się tam także Akademia Supraska, której głównym zadaniem jest upowszechnianie wiedzy o prawosławiu. Ma też ona wspierać dialog ekumeniczny. W odnowionej i wyposażonej na potrzeby Akademii części zabudowań klasztoru powstały m.in. aula, sala wystawiennicza, sale dydaktyczne, biblioteka i czytelnia, odnowiono też zabytkowe klatki schodowe i refektarz.

PAP