Wizyta kard. Pietro Parolina w Polsce

Najbliższy współpracownik papieża Franciszka, kard. Pietro Parolin, sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej przybył do Polski 31 maja. Jego 5-dniowa wizyta związana była z 25. rocznicą polskiej wolności i wznowienia stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską oraz z dziękczynieniem za kanonizację Jana Pawła II.

Jan Paweł II patronem "waszej" wolności

Cieszę się, że mogę razem z Wami świętować 25-lecie odrodzenia waszej Ojczyzny - mówił kard. Pietro Parolin u stóp świątyni Opatrzności Bożej w Święto Dziękczynienia, 1 czerwca. Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej przewodniczył uroczystej Mszy św. z tej okazji. Obecny był na niej m. in. prezydent RP, władze państwowe i samorządowe oraz licznie zgromadzeni warszawiacy, a w tym roku również Kaszubi, górnicy i górale.

Uroczystą Mszę św. wraz z kard. Parolinem i kard. Nyczem, koncelebrowali m.in. kard. Stanisław Dziwisz - metropolita krakowski, nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore, Prymas Polski senior abp Józef Kowalczyk, a także sekretarz Konferencji Episkopatu Polski prymas nominat abp. Wojciech Polak. Przybyli także bp Cyryl Klimowicz z Syberii i Jan Ozga z Kamerunu.

Jan Paweł II mógłby zostać nazwany "patronem waszej wolności" - mówił w kazaniu kard. Parolin. Podkreślił, że Jan Paweł II w znaczny sposób przyczynił się do tego, aby Polska osiągnęła wolność. Dziękował Bogu za jego wielki pontyfikat i "piękno świętości", które podziwia cały świat. Dziękował również za Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego, który - jak mówił - "z wielką odwagą stawił czoła trudnym czasom reżimu komunistycznego, dając przykład wzorcowej miłości do Chrystusa i Kościoła". Nawiązał także do ważnych wydarzeń z historii Polski - dwóch wieków zmagań Polaków o wolność, które nazwał "polską drogą krzyżową do wolności".

Zwrócił się także do polskich rodzin. Przypomniał, że marzeniem św. Jana Pawła II było pozostać w pamięci potomnych papieżem rodziny, o czym miesiąc temu wspomniał podczas kanonizacji Franciszek, dlatego rodziny mają patrona u Boga, a tym patronem jest św. Jan Paweł II.

Powiedział także, że "ostatnie słowo nie należy do tych, którzy wieszczą koniec tradycyjnej rodziny, lecz do Opatrzności, która realizuje swoje plany przez rodzinę". "Każdy mąż i ojciec, wierny w miłości i pracy dla swoich bliskich; każda żona i matka, wierna swojemu powołaniu - każdy z nich to dzisiaj - jak zauważył - bojownik Chrystusowej sprawy".

Za papieżem Franciszkiem zachęcał rodziny, aby na nowo odkryły "piękno i przekonującą siłę Bożego planu o małżeństwie i rodzinie, planu, który rodzi się z dobroci Boga i Jego pragnienia, aby wszyscy ludzie byli szczęśliwi". Dodał, że na tym właśnie zadaniu skoncentrują się w głównej mierze dwa zgromadzenia synodalne, w tym i przyszłym roku.

Podkreślił, że "program tej walki o rzeczy najświętsze i najważniejsze jest prosty, a zostawili go nam kanonizowani niedawno następcy św. Piotra: św. Jan Paweł II przypomina, że chrześcijanin ma być konsekwentny w swoich wyborach - ma być zatem Totus Tuus, cały w Bożych rękach - bez zastrzeżeń i ograniczeń". Zaś św. Jan XXIII przypomina o tym, że chrześcijaństwo to posłuszeństwo Duchowi Świętemu, który "tchnie, kędy chce". Kto w swoim życiu wszystko postawi na Boga, ten się nie zawiedzie. Kto wśród bezdroży tego świata będzie wrażliwy na tchnienie Ducha, ten nie zabłądzi - zapewnił.

Na zakończenie kazania kard. Parolin zawierzył całą Polskę, a szczególnie rodziny, Bożej Opatrzności.

U prezydenta Rzeczypospolitej

Prezydent Bronisław Komorowski spotkał się w 1 czerwca po południu z Sekretarzem Stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolinem. Tematem rozmowy były stosunki Polski ze Stolicą Apostolską, planowana na 2016 rok wizyta papieża Franciszka w Polsce z okazji Światowych Dni Młodzieży w Krakowie oraz ocena bieżącej sytuacji międzynarodowej, ze szczególnym uwzględnieniem perspektyw rozwiązania kryzysu rosyjsko-ukraińskiego.

W spotkaniu uczestniczyli także m.in. nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore, szef Kancelarii Prezydenta RP minister Jacek Michałowski oraz sekretarz kard. Parolina ks. Tymon Chmielewski.

Z biskupami diecezjalnymi

1 czerwca wieczorem sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej podczas kolacji w Nuncjaturze podziękował polskim biskupom i duchowieństwu za wysiłek ewangelizacyjny a także wiernym świeckim za ich aktywność. Z kolei przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki zapewnił o lojalności i wierności Kościoła w Polsce wobec papieża Franciszka i Stolicy Apostolskiej.

W przemówieniu do biskupów kard. Parolin wyraził zadowolenie z obecnej sytuacji Kościoła w Polsce. Podkreślił, że Polska dobrze broni się przed laicyzacją. Świadczy o tym przede wszystkim obecność rzesz wiernych w świątyniach. Również instytucjonalnie Kościół rozwija się i dojrzewa do nowych wyzwań.

Dodał, że nie przywozi ze sobą nowego orędzia dla Kościoła w Polsce, gdyż biskupi otrzymali je od papieża Franciszka podczas lutowej wizyty ad limina Apostolorum w Watykanie. Odnosiło się ono do czterech przestrzeni działania Kościoła: rodziny, młodzieży, powołań kapłańskich i zakonnych oraz ubogich.

Ze swej strony abp Gądecki podziękował kardynałowi za wizytę w Polsce i zaangażowanie w sprawy naszego Kościoła oraz relacje polsko-watykańskie. Zapewnił też gościa z Watykanu o lojalności i wierności Kościoła w Polsce wobec papieża Franciszka i Stolicy Apostolskiej. "Ta wierność Kościoła w Polsce jest wypróbowana. Świadczyliśmy o niej wobec papieża Jana Pawła II, Benedykta XVI i świadczyć będziemy wobec papieża Franciszka" - zaznaczył przewodniczący KEP.

Wcześniej, 1 czerwca rano kard. Parolin odwiedził największe w Europie środkowowschodniej kolegium ojców jezuitów, znajdujące się w Warszawie przy ul. Rakowieckiej. Modlił się też przy relikwiach św. Andrzeja Boboli, który jest jednym z trzech patronów Polski.

25-lecie stosunków dyplomatycznych pomiędzy Stolicą Apostolską i Polską

Z udziałem sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolina w siedzibie Konferencji Episkopatu odbyła się uroczysta sesja upamiętniająca 25-lecie wznowienia stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i Polską.

Otwierając sesję, prezes KAI Marcin Przeciszewski podkreślił, że wznowienie stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską było wydarzeniem historycznym, umożliwiającym powrót Polski do grona demokratycznych państw europejskich.

Nadzieję, iż relacje Polski i Stolicy Apostolskiej nadal służyć będą prawdzie, sprawiedliwości, wolności, pokojowi i godności człowieka wyraził w swoim przemówieniu abp Stanisław Gądecki. Przypomniał, że historia wzajemnych relacji jest długa i trwa tyle wieków, ile liczy sobie nasza Ojczyzna.

Przewodniczący KEP z satysfakcją wskazał na pozytywne owoce nawiązanych 25 lat temu stosunków dyplomatycznych: obecność stałego przedstawicielstwa Stolicy Świętej w Polsce, w postaci Nuncjusza Apostolskiego, a z drugiej strony - polską ambasadę przy Stolicy Piotrowej. "Dojrzałym owocem tych odnowionych relacji jest Konkordat podpisany w 1993 roku a ratyfikowany w roku 1998, który harmonijnie reguluje stosunek Państwa do Kościoła i pozwala na zachowanie autonomii oraz wzajemnej, życzliwej współpracy obu podmiotów". Zachęcał, by ścieżka łączącą Polskę i Stolicę Apostolską "nie zarosła".

Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej w swym przemówieniu wyraził uznanie dla coraz lepszej współpracy Polski i Stolicy Apostolskiej w obronie podstawowych wartości i promocji prawa do wolności religijnej, także na forum międzynarodowym. Przypomniał, że odnowienie relacji dyplomatycznych między Polską i Stolicą Apostolską zaistniało w kontekście "radykalnych zmian politycznych, jakie dokonały się w 1989 r. nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie środkowowschodniej.

Gość z Watykanu przyznał, że w Polsce w sensie prawnym zasada wolności religijnej została dobrze "zsynchronizowana", gdyż została zapisana nie tylko w umowie międzynarodowej jaką jest konkordat ale i w polskiej konstytucji. "Cieszy również fakt - dodał - że to, co zostało zapisane w konkordacie i siłą rzeczy formalnie dotyczy jedynie Kościoła katolickiego, zostało później przez przepisy polskiej konstytucji rozszerzone na pozostałe uznane w Polsce Kościoły i wspólnoty wyznaniowe".

Mówiąc o historii dawnej Rzeczypospolitej podkreślił znaczenie tolerancji jaka ją charakteryzowała i przypomniał zwołanie przez króla Władysława IV w Toruniu "Colloquium Charitativum" (1645 r.), które było jednym z pierwszych pokojowych dialogów między katolikami a protestantami w Europie.

Kard. Parolin wyraził uznanie dla "dla skonsolidowanego dialogu i coraz lepszej współpracy Polski i Stolicy Apostolskiej, także na forum międzynarodowym, w promowaniu i obronie podstawowych wartości społeczności ludzkiej, a w szczególności prawa do wolności religijnej". Dodał, że "każde naruszanie czy arbitralne ograniczanie wolności religijnej uderza w samo społeczeństwo i szkodzi realizacji jego najbardziej szlachetnych celów".

Wolność religijna jest "nieodzowna, ale i twórcza, w poszukiwaniu równowagi i porozumienia wokół podstawowych wartości, bez których społeczność ludzka by się nie ostała" - podkreślił sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej.

Była premier Hanna Suchocka zwróciła z kolei uwagę, że wznowienie stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską otwierało nowy rozdział w historii Polski oraz że decyzja ta została niezwykle pozytywnie przyjęta w społeczeństwie. Przypomniała, że łączące Polskę od wieków stosunki dyplomatyczne z papiestwem i Stolicą Apostolską, w wyniku zmian politycznych po II wojnie światowej i znalezienia się Polski w obrębie wpływów Związku Radzieckiego zostały jednostronnie zerwane przez władze komunistyczne.

Sytuacja ta nie uległa zmianie w związku z historycznym wyborem kard. Wojtyły na papieża, niemniej przez kolejnych 11 lat pontyfikatu Jana Pawła II nie było oficjalnych relacji dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. Sytuacja uległa wyraźnemu przyspieszeniu w 1989 r., zaś po wyborach 4 czerwca wydarzenia potoczyły się z dynamiką, jakiej chyba nie oczekiwano - mówiła Hanna Suchocka.

Przypomniała, że oficjalny komunikat o wznowieniu stosunków dyplomatycznych ogłoszono 17 lipca 1989 r. oraz że ułożenie nowych stosunków ze Stolicą Apostolską było jednym z priorytetów rządu Tadeusza Mazowieckiego.

B. premier wspomniała, że przybycie do Polski jesienią 1989 r. pierwszego, po prawie 50 latach, nuncjusza apostolskiego, którym został abp. Józef Kowalczyk, było wydarzeniem bardzo oczekiwanym. Złożył on listy uwierzytelniające 6 grudnia 1989 roku, zaś 16 czerwca 1990 listy uwierzytelniające złożył nowy ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej prof. Henryk Kupiszewski.

Dzięki tym wydarzeniom możliwe było rozpoczęcie prac nad wynegocjowaniem umowy pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską. B. premier zaznaczyła, "że zawarcie konkordatu wpisywało się wyraźnie w nurt ówczesnej polskiej polityki zagranicznej, której jednym z elementów, obok zawierania stosunków dyplomatycznych, było także suwerenne zawieranie nowych umów międzynarodowych z poszczególnymi państwami (a nie via Moskwa, jak dotychczas)". Nowy konkordat polski został podpisany 28 lipca 1993 r. Jego ratyfikacja przez parlament nastąpiła dopiero 5 lat później w 1998 r.

Podczas sesji zaprezentowano też specjalną publikację książkową przygotowaną z okazji 25-lecia wznowienia wzajemnych relacji. Zawiera ona teksty dwóch Sekretarzy Stanu Stolicy Apostolskiej, kardynałów Pietro Parolina oraz Angelo Sodano a także abp. Józefa Kowalczyka, Prymasa Polski a przedtem Nuncjusza Apostolskiego w Warszawie, który uczestniczył w negocjacjach nad Konkordatem oraz Hanny Suchockiej, której rząd podpisał ten historyczny dokument. Są też teksty kard. Stanisława Dziwsza, osobistego sekretarza Jana Pawła II i najwybitniejszych polskich konstytucjonalistów, profesorów Wojciecha Łączkowskiego i Andrzeja Zolla oraz wielu innych osobistości.

W uroczystej sesji uczestniczyli także nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore, ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej Piotr Nowina-Konopka, przedstawiciele władz państwowych, korpus dyplomatyczny przedstawiciele innych wyznań i religii. Obecnych było kilkudziesięciu polskich hierarchów, w tym metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, prymas Polski abp. Wojciech Polak i prymas senior Józef Kowalczyk, który był pierwszym powojennym nuncjuszem apostolskim w Polsce.

3 czerwca wieczorem kard. Parolin uczestniczył we wręczeniu Nagrody Solidarności, którą odebrał na Zamku Królewskim w Warszawie lider Tatarów Krymskich Mustafa Dżemilew.

Msza w 25. rocznicę odzyskania wolności 

4 czerwca rano Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej przewodniczył w katedrze warszawskiej Mszy św. w 25. rocznicę odzyskania wolności przez Polskę. W liturgii uczestniczyły władze państwowe z prezydentem Bronisławem Komorowskim, korpus dyplomatyczny, ludzie nauki i kultury.

Mszę celebrowano wraz z ceremoniałem wojskowym, dlatego tuż przed rozpoczęciem liturgii odegrano hymn państwowy. Na początku liturgii koncelebrowanej przez kilkunastu hierarchów, metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz zaprosił zebranych do modlitwy "za całą ojczyznę i całą Europę".

Pragnę przypomnieć Wasz wkład w dziedzictwo europejskie, polegający na eksponowaniu roli moralności w polityce - mówił w homilii kard. Parolin. Przyznał, że w świadomości wielu mieszkańców Europy Zachodniej przełom roku 1989 kojarzy się jedynie z upadkiem muru berlińskiego. Powiedział dobitnie, iż należy przypominać, że początek tych wydarzeń miał miejsce właśnie w Polsce.

Przypominając pierwszą pielgrzymkę papieża Polaka do ojczyzny w czerwcu 1979 roku, watykański sekretarz stanu zwrócił uwagę, że słowa papieża już po roku przyniosły pierwsze owoce przyczyniając się do powstania "Solidarności".

Wspominając represje stanu wojennego zaznaczył, że Jan Paweł II cały czas modlił się za Polskę, "upominał się o słuszne prawa człowieka i narodu" i przybywał do Ojczyzny w kolejnych pielgrzymkach. "To wszystko doprowadziło - po ośmiu latach, po częściowo wolnych wyborach, które odbyły się 4 czerwca 1989 roku - do odzyskania w końcu upragnionej wolności" - powiedział kard. Parolin.

Wskazał też na wkład Polaków w dziedzictwo europejskie, polegający na "eksponowaniu roli moralności w polityce". Z uznaniem podkreślił, że walcząc o wolność Polacy wybrali metody pokojowe decydując, że odpowiedzią na przemoc fizyczną będzie wyłącznie siła duchowa.

"Bezkrwawa polska transformacja była wielkim zwycięstwem odwagi, rozsądku i moralności nad cynizmem poprzedniego systemu" - powiedział kard. Parolin. Dodał, że polski wkład w europejskie dziedzictwo i dążenia wolnościowe "stały się inspiracją i przykładem dla innych zniewolonych narodów Europy Środkowej i Wschodniej, by odważniej podjąć walkę o wolność".

Gość z Watykanu przypomniał też apel skierowany do rodaków przez Jana Pawła II, kiedy to, przemawiając w polskim Sejmie w 1999 roku, wzywał do odpowiedzialnego korzystania z daru odzyskanej wolności.

Na zakończenie Mszy przekazał zgromadzonym pozdrowienia w imieniu papieża Franciszka. "Mając na względzie wiele naglących potrzeb europejskiego kontynentu Ojciec Święty zachęca, by nasze wysiłki były skierowane na pokojową współpracę, promowanie dialogu i szczególną troskę o najbiedniejszych" - powiedział watykański hierarcha. Zapewnił, że papież Franciszek "modli się dziś wraz z nami i wzywa nad nami obfitego błogosławieństwa".

W liturgii uczestniczyły najwyższe władze państwowe z prezydentem Bronisławem Komorowskim, Marszałkowie Sejmu i Senatu, wicepremier Janusz Piechociński, b. prezydent Lech Wałęsa, b. premier Hanna Suchocka a także korpus dyplomatyczny, ludzie nauki i kultury. Obecni byli m.in. król Belgów Filip wraz z królową Matyldą, Wielki Książę Luksemburga Henryk, prezydent Rumunii Traian Basescu, prezydent Malty Marie-Luise Coleiro Peca, prezydent Łotwy Andris Berzin.

Podróż po Polsce

Na samym początku wizyty w Polsce, 31 maja kard. Parolin udał się do Łomży, gdzie udzielił święceń biskupich pochodzącemu z tej diecezji ks. prałatowi Markowi Zalewskiemu, który został mianowany nuncjuszem w Zimbabwe.

Z kolei 2 czerwca wieczorem kardynał przybył z prywatną wizytą do Krakowa. Watykańskiemu Sekretarzowi Stanu towarzyszyli kard. Stanisław Dziwisz, jako gospodarz a także kard. Kazimierz Nycz oraz nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore. Odwiedził tam sanktuarium Jana Pawła II w Krakowie-Łagiewnikach oraz Sanktuarium Bożego Miłosierdzia. Odwiedził tez katedrę wawelską.

3 czerwca rano kard. Parolin przybył do Wadowic, gdzie odwiedził bazylikę Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, a także Muzeum Domu Rodzinnego Jana Pawła II. Przez kilkadziesiąt minut po wszystkich salach oprowadzała go nazaretanka, s. Bogumiła.

Duże wrażenie zrobiło na kard. Parolinie archiwalne zdjęcie z czasów krakowskich, na którym widoczni są kardynałowie Stefan Wyszyński i Karol Wojtyła oraz młodzi wówczas księża: Stanisław Dziwisz i Franciszek Macharski.

Dłuższą chwilę oglądał film z Mszy inaugurującej pontyfikat Jana Pawła II z 22 października 1978 roku. Zatrzymał się też w sali, gdzie wyeksponowany został w podłodze pistolet, z którego Ali Agca strzelał do Jana Pawła II.

3 czerwca w południe kard. Parolin modlił przez wizerunkiem Czarnej Madonny na Jasnej Górze. W krótkim przemówieniu prosił, "aby Matka Boża zachowała w tym ludzie wiarę, aby w was zachowała zmysł życia chrześcijańskiego. Abyśmy ten dar wiary, sens chrześcijańskiego życia potrafili przekazywać nowym pokoleniom".

"Przyjechałem tutaj również, aby bezpośrednio od Ojca Świętego Franciszka przekazać wam nie tylko pozdrowienia, ale właśnie jego błogosławieństwo, jego wolę, byście trwali w wierze" - powiedział na zakończenie modlitwy w Kaplicy Matki Bożej.