Wręczono Nagrody im. Ks. Stanisława Musiała

"Chrześcijanie mogą uszanować tajemnicę Izraela. A Żydzi mogą uszanować tajemnicę Kościoła. Możemy być sojusznikami mimo ciemnych kart historii" - mówił prof. Stanisław Krajewski, jeden z laureatów Nagrody im. Ks. Stanisława Musiała. Wyróżnienia wręczono 6 marca w Krakowie.

Prof. Stanisław Krajewski za całokształt twórczości na rzecz dialogu i pojednania oraz Mirosław Skrzypczyk za ocalanie pamięci o polskich Żydach - zostali laureatami Nagrody im. Ks. Stanisława Musiała za 2013 r.

W kategorii "za twórczość w duchu dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej" nagrodę otrzymał prof. Stanisław Krajewski.

"Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że prof. Stanisław Krajewski, Żyd, idzie tą samą drogą co katolicki ksiądz - jezuita Stanisław Musiał - mówił w czasie laudacji prof. Wojciech Nowak, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. I choć czyni to spokojniej, w sposób inaczej wyważony, to wykazuje przy tym ogromną cierpliwość. Jest w nim ta sama otwartość i pragnienie zrozumienia drugiego człowieka, ta sama mądrość i odwaga. Tylko nieliczni znają cenę, jaką przychodzi mu za to zapłacić" - kontynuował prof. Nowak.

Rektor UJ dodał także, że tajemnicą Poliszynela jest gotowość prof. Krajewskiego do udziału w spotkaniach naukowych, religijnych mających na celu dialog chrześcijańsko-żydowski i to obojętnie gdzie one się odbywają.

Sam laureat przyznał, że najbardziej w nagrodzie ceni to, że nosi ona imię ks. Stanisława Musiała. "Czuję z nim związek. Miałem okazję nie tylko go znać, ale być z nim blisko" - mówił prof. Krajewski i opowiadał, jak odwiedzał z żoną ks. Musiała, który żywo interesował się ich sprawami. Laureat podkreślił też ewolucję poglądów jezuity, któremu niektórzy zarzucają nadwrażliwość na tematykę Holocaustu i jego skutków. "Był on jedną z tych osób, które dla mnie prezentują jasną i czystą twarz chrześcijaństwa" - dodał.

Dziękując za wyróżnienie mówił, co zawdzięcza chrześcijaństwu. Przywołał żydowską myśl, zgodnie z którą chrześcijanie są jedynymi przyjaciółmi Żydów. "Chrześcijanie mogą zrozumieć, a jeśli nie do końca zrozumieć, to naprawdę uszanować tajemnicę Izraela. A my - jestem o tym przekonany - możemy uszanować tajemnicę Kościoła. Możemy być sojusznikami mimo ciemnych kart historii" - zapewniał prof. Krajewski.

Prof. Stanisław Krajewski to matematyk i filozof, który jest byłym członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej a także członkiem Rady Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, współtwórcą i współprzewodniczącym Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

W latach 1992-1998 był członkiem komitetu wykonawczego Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów (ICCJ). Wielokrotnie - jako polski Żyd - zabierał głos w debacie publicznej. Znany z subtelnej myśli i cierpliwego działania. Autor licznych artykułów na temat judaizmu, historii Żydów, filozofii religii i dialogu chrześcijańsko-żydowskiego oraz książek: "Żydzi, judaizm, Polska", "54 komentarze do Tory dla nawet najmniej religijnych spośród nas", "Nasza żydowskość", "Poland and the Jews. Reflections of a Polish Jew", "Tajemnica Izraela a tajemnica Kościoła".

W kategorii "za inicjatywy społeczne na rzecz dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej" nagrodzony został Mirosław Skrzypczyk za ocalanie pamięci o polskich Żydach.

"Bez pamięci o Żydach, bez świadomości, że stanowią istotny element nie tylko naszej historii, ale też naszej tożsamości, nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na pytanie o to, kim jesteśmy - mówiła w laudacji Magdalena Sroka. Bez przywracania pamięci, bez wysiłku laureata, nie możliwe jest abyśmy we współczesnym świecie mogli funkcjonować zachowując godność zarówno własną, jak i ludzi, których spotykamy" - gratulowała wiceprezydent Krakowa.

Laureat wspominał o pierwszym swoim spotkaniu z Żydami. W dzieciństwie jego ojciec otrzymywał świąteczne kartki od Żyda, któremu dziadek pomagał w czasie wojny. "Wydaje mi się, że bez tych kartek i bez mojego dziadka, nie byłoby mnie tu dziś" - mówił Mirosław Skrzypczyk po odebraniu nagrody.

"Dziękuję wszystkim państwu za to, że jesteśmy tutaj razem - w swej różnorodności połączeni niczym dwa kawałki drewna z opowieści Dawida Bidermana, wierni wspólnemu przekonaniu, że ocalanie pamięci, dialog i przymierze mają głęboki sens" - zakończył Skrzypczyk.

Mirosław Skrzypczyk jest nauczycielem języka polskiego w Zespole Szkół w Szczekocinach, który zrealizował liczne projekty poświęcone tematyce żydowskiej; zorganizował wiele sesji popularnonaukowych i warsztatów edukacyjnych. Jest jednym z głównych organizatorów Szczekocińskiego Festiwalu Kultury Żydowskiej oraz corocznych wyjazdów uczniów do Treblinki w celu upamiętnienia zagłady szczekocińskich Żydów.

Współorganizuje spotkania młodzieży polskiej i izraelskiej oraz kursy dla nauczycieli, poświęcone historii i kulturze Żydów. Jest współtwórcą dorocznego "Święta Ciulimu i Czulentu" w Lelowie a także pomysłodawcą projektu "Polacy i Żydzi razem - wielokulturowość ziemi lelowskiej".

Kapituła Nagrody im. ks. Stanisława Musiała SJ dokonała wyboru laureatów spośród kandydatów nominowanych wcześniej przez Klub Chrześcijan i Żydów "Przymierze". Oprócz nagrodzonych nominacje otrzymali także ks. Romuald Jakub Weksler-Waszkinel i Centrum Badań nad Zagładą Żydów oraz Agnieszka Cahn i ks. Wojciech Lemański.

Uroczystość wręczenia Nagrody odbyła się 6 marca w Auli Collegium Novum. Wykład "Pamięć o Zagładzie i problemy tożsamości Polaków" wygłosił prof. Zdzisław Mach.

Nagroda im. Księdza Stanisława Musiała SJ została ustanowiona w 2008 roku przez krakowski Klub Chrześcijan i Żydów "Przymierze". Jest przyznawana corocznie w dwóch kategoriach. Jej fundatorami są: rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Miasta Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie.

W ubiegłych latach laureatami Nagrody byli: Jan Błoński oraz Miasto i Gmina Chmielnik (2009); Joanna Tokarska-Bakir i Bogdan Białek (2010); Bożena i Jerzy Wyrozumscy oraz Tomasz Pietrasiewicz i Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie (2011); Anna Lebet-Minakowska i ks. Manfred Deselaers (2012); Stefan Wilkanowicz i nieformalna Grupa Przyjaciół z Olkusza: Ireneusz Cieślik, Olgerd Dziechciarz, Krzysztof Kocjan i Dariusz Rozmus (2013).

Patron nagrody ks. Stanisław Musiał był filozofem, publicystą "Tygodnika Powszechnego", rzecznikiem współpracy katolicko-żydowskiej, członkiem Komisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem. Za opublikowany w "Tygodniku Powszechnym" tekst "Czarne jest czarne", otrzymał nagrodę Grand Press w kategorii publicystyki. W artykule apelował, aby hierarchia Kościoła zareagowała na antysemickie wypowiedzi niektórych duchownych.

Otrzymał również nagrodę im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej za rok 2001, przyznawaną przez Żydowski Instytut Naukowy dla osób badających stosunki polsko-żydowskie oraz wkład polskich Żydów w kulturę polską.

Ks. Musiał zmarł 5 marca 2004 roku. Pomysłodawcą Nagrody jest krakowskie stowarzyszenie Klub Chrześcijan i Żydów "Przymierze".