"Qudsja Zaher" - opera eschatologiczna

Opera eschatologiczna, z akcją umieszczoną w zaświatach, "Qudsja Zaher" Pawła Szymańskiego będzie miała premierę 20 kwietnia w warszawskim Teatrze Wielkim-Operze Narodowej. Spektakl wyreżyserował Eimuntas Nekrosius, w roli głównej wystąpi Olga Pasiecznik.

"Partytura została ukończona w grudniu 2006 roku. Na przestrzeni tego czasu pisałem około 5 innych utworów, muzykę filmową, teatralną. Praca nad operą odbywała się z dużymi przerwami, prawdopodobnie dałoby się ją wykonać w kilkanaście miesięcy." - powiedział podczas wtorkowej konferencji prasowej w warszawskim Teatrze Wielkim-Operze Narodowej kompozytor Paweł Szymański.

Autora libretta do "Qudsji Zaher" Maciej Drygas jest reżyserem filmów dokumentalnych."Będąc na dokumentacji do filmu byłem świadkiem przesłuchania afgańskiej kobiety przez strażników na granicy polsko-niemieckiej.

Na koniec pozwolono mi zadać jej jedno pytanie. Zapytałem przed czym właściwie ucieka a ona rozpłakała się i zaczęła opowiadać o swojej trudnej sytuacji w domu, o myślach samobójczych, jakie jej towarzyszyły. Ta kobieta nazywała się właśnie Qudsja Zaher" - tłumaczył genezę spektaklu Maciej Drygas, autor libretta.

Orkiestra symfoniczna wspomagana przez chór chłopięcy oraz dwie sopranistki będą opowiadały historię Qudsji Zaher. Na Morzu Bałtyckim dryfuje statek z uchodźcami, żaden port nie zgadza się na jego wpuszczenie. W desperackim geście, przez burtę wypada Afganka, przenosząc akcję utworu na dno Bałtyku. Bohaterka trafia do tłumu umarłych, czekających na podróż do Krainy Umarłych.

Paweł Szymański (ur. 1954) to polski kompozytor muzyki współczesnej. Jest laureatem wielu konkursów kompozytorskich, m.in. Konkursu Młodych Związku Kompozytorów Polskich (1979), Konkursu Kompozytorskiego Muzyki Sakralnej w Stuttgarcie (1984) czy Konkursie Kompozytorskim im. Benjamina Brittena w Aldenburgh (1988). Do najważniejszych kompozycji muzyka należą m.in. "K." (1972), "Epitafium" (1974), "Limeryki" (1975), "Bagatelle fuer A.W." (1995), "Trzy pieśni do słów Trakla" (2002).

Eimuntas Nekrosius (ur. 1952) zadebiutował w 1980 r. reżyserując spektakl "The Square" w Państwowym Teatrze Młodzieżowym w Wilnie. Jest założycielem Teatru Meno Fortas (1998) oraz od 2012 roku dyrektorem artystycznym Teatro Olimpico w Vicenzie. Do jego najważniejszych prac należą inscenizacje "Wujaszka Wanii" Czechowa (1986), "Makbeta" wystawionego w Teatrze Bojszoj w Moskwie (2002) i "Fausta" Goethego (2006). Otrzymał wiele międzynarodowych wyróżnień, m.in. dla najlepszego reżysera od Litewskiego Związku Teatralnego (1994), nagrodę Międzynarodowego Funduszu im. Stanisławskiego (2001) i nagrodę im. Herdera (2005).

Maciej Drygas, autor libretta "Qudsji Zaher", jako reżyser zadebiutował obrazem "Usłyszcie mój krzyk" (1991) to filmowa opowieść o Ryszardzie Siwcu, który w 1968 r. podpalił się w geście politycznego protestu na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie. Do najważniejszych prac Drygasa zalicza się "Stan nieważkości" (1994), "Jeden dzień w PRL" (2005), "Usłysz nas wszystkich" (2010). Reżyser został nagrodzony m.in. Grand Prix na Ogólnopolskim Festiwalu Mediów Człowiek w Zagrożeniu w Łodzi (1994), Golden Gate Award na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Francisco (1991) i Nagrodę Felixa (Europejska Nagroda Filmowa) (1991).

Prapremiera "Qudsji Zaher" odbędzie się 20 kwietnia w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej. Kolejne spektakle będzie można zobaczyć 21, 23 i 24 kwietnia. Spektakl wchodzi w skład cyklu "Terytoria".

W rolach głównych występują Olga Pasiecznik, Katarzyna Trylnik, Andrzej Niemirski, Damian Konieczek. Dyryguje Wojciech Michniewski, scenografia Marius Nekrosius, kostiumy Nadezda Gultiajeva.