Pamięć Warszawy. Pamięć Polski...

Polskie dokumenty znajdujące się na Światowej Liście Programu "Pamięć Świata" UNESCO i materiały pretendującego do tego wyróżnienia Archiwum Biura Odbudowy Stolicy znalazły się na wystawie czynnej od środy w Galerii Plenerowej na stołecznym Krakowskim Przedmieściu.

Wystawa "Pamięć Warszawy. Pamięć Polski. Pamięć Świata" przybliża ideę programu UNESCO "Pamięć Świata", którego celem jest m.in. zapewnienie ochrony narodowemu dziedzictwu dokumentacyjnemu.

Obecnie na liście UNESCO znajduje się dziewięć obiektów polskich, które można zobaczyć na ekspozycji. Są to: rękopis dzieła Mikołaja Kopernika "De revolutionibus", akt Konfederacji Generalnej Warszawskiej z 1573 roku, rękopisy Fryderyka Chopina, Archiwum Ringelbluma ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego, kodeks supraski, tablice 21 postulatów gdańskich z sierpnia 1980 roku, archiwum Komisji Edukacji Narodowej, archiwum Radziwiłłów oraz Księgozbiór Nieświeski.

Archiwum Biura Odbudowy Stolicy (BOS), którego materiały znajdują się w zasobach Archiwum Państwowego m.st. Warszawy, także znalazło się obecnie wśród kolejnych polskich propozycji kandydujących do wpisu na listę UNESCO. "Na wystawie możemy zobaczyć pewien wybór map, planów, projektów, zdjęć, rysunków i szkiców z archiwum Biura. Mają one walor unikatowości i niepowtarzalności, bowiem zostały wytworzone w specyficznym czasie. Są świadectwem, jak Warszawa wyglądała w 1945 roku i jaki wysiłek został podjęty, aby stolicę przywrócić do życia" - opowiadał podczas otwarcia wystawy Ryszard Wojtkowski, dyrektor Archiwum Państwowego m.st. Warszawy, współorganizującego ekspozycję.

Wśród archiwaliów zaprezentowanych na wystawie znalazł się także m.in. tzw. plan Pabsta przedstawiający projekty budowy Hali Ludowej na miejscu Zamku Królewskiego. Na tablicy poświęconej odbudowie Nowego Światu można zaś zobaczyć inwentaryzację barykad, pozostałych po Powstaniu Warszawskim sporządzoną przez pracowników BOS. Ekspozycja przybliża również plan zniszczeń Warszawy z 1945 roku i jej poszczególnych zabytków m.in. Kolumny Zygmunta czy kamienic Starego Miasta oraz plany rekonstrukcji skarpy na odcinku od Pałacu Namiestnikowskiego do Mariensztatu oraz od kościoła św. Anny do Starego Miasta.

Archiwum Biura Odbudowy Stolicy to zbiór liczący 14 tys. jednostek archiwalnych, na który składa się dokumentacja wytworzona w latach 1945–53 przez Biuro Odbudowy Stolicy, Warszawską Dyrekcję Odbudowy, Wydział Architektury Zabytkowej BOS i Urząd Konserwatorski. Są to m.in. fotografie, dokumenty inwentaryzacyjne i mapy obrazujące skalę zniszczeń Warszawy dokonanych podczas II wojny oraz plany i projekty odbudowy ukazujące działania, jakie podjęto, by po wojnie podnieść miasto z ruin. Dokumenty Archiwum BOS są niepowtarzalnym źródłem historycznym, dokumentującym zakres podjętych prac, dokonanej rekonstrukcji Warszawy, szczególnie jej historycznej dzielnicy - Starego Miasta. Archiwa te są obecnie poddawane systematycznej digitalizacji. W 1980 roku Starówkę wpisano na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO jako unikatowe dzieło konserwatorskie i architektoniczne.

Organizatorami wystawy są Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Archiwum Państwowe m.st. Warszawy, Narodowe Centrum Kultury i Stołeczna Estrada. Wystawę będzie można oglądać do 12 czerwca. Została przygotowana w polskiej i angielskiej wersji językowej. Towarzyszy ona odbywającej się w Warszawie w dniach 18-21 maja IV Międzynarodowej Konferencji Programu UNESCO "Pamięć Świata"