"Przeciętni" na fotografiach Zorki Project

"Przeciętni" to autorski projekt fotograficznego duetu Zorka Project (Monika Bereżecka, Monika Redzisz), realizowany od 2008 roku. Jest swego rodzaju współczesnym zapisem socjologicznym, modelem do zbadania sąsiadujących ze sobą społeczeństw pod kątem ich narodowego i indywidualnego poczucia przeciętności.

Na wystawie znajduje się kilkadziesiąt portretów fotograficznych osób, które uznały siebie za postaci zwyczajne, oraz teksty ilustrujące obraz opracowane przez Monikę Redzisz. W trakcie projektu okazało się, że pojęcie przeciętności we współczesnych czasach nie jest jednoznacznie negatywne. Jego interpretacja zależy od wykształcenia, statusu materialnego, światopoglądu.

Polskie (2008), rosyjskie (2010) i czeskie (2011) sesje pozwoliły na stworzenie interesującego albumu różnorodnych postaw. Autorki dowiodły, że bohaterów fotografii - przedstawicieli od wieków sąsiadujących narodów - łączy więcej niż można było przypuszczać. Choć dzieli przeszłość, to wiąże potransformacyjna współczesność: podobne marzenia, wyrażane uczucia, potrzeba bliskości, wiara i chęć przynależności do grona… choćby przeciętnych, ale Europejczyków.

Barwne portrety o charakterze dokumentalnym pozwalają na porównania, ale są też pochwałą codzienności. Bez retuszu i upiększeń spoglądają na widzów całe rodziny, partnerzy, samotni mężczyźni i kobiety z dziećmi. Autorki zawsze fotografują postaci w bezpośrednim kontakcie z kamerą, spojrzenie w obiektyw wyzwala bowiem napięcie, dzięki któremu wierzymy w prawdziwość tego przekazu.

Nabór do projektu każdorazowo odbywał się poprzez prasowy anons. Efektem jest realizacja bogatego w typy ludzkie cyklu, gdzie ujawniła się skłonność artystek do umiejętnego wydobywania skrywanych osobowości.

Wystawa w Gdańskiej Galerii Fotografii to premierowym pokaz wszystkich części cyklu "Przeciętni" jednocześnie. Towarzyszy jej katalog z tekstem prof. Bogdana Wojciszke.

Zorka Project to jedna z najciekawszych polskich, współczesnych grup fotoreporterskich. Istnieje od 2000 roku, tworzą ją warszawianka Monika Redzisz (ur. 1974) i pochodząca z Gdańska Monika Bereżecka (ur. 1974).

Artystki reprezentują nurt tzw. nowego dokumentalizmu w fotografii. Zainteresowane głównie socjologicznym portretem, przełamują społeczne tabu w zakresie medialnego wizerunku kobiet i mężczyzn, ról społecznych i płciowych. Tematem ich cykli są często marginalizowane społeczności mniejszościowe, na przykład np. drag queen, uchodźcy (m.in. w cyklu "Wietnamczycy", 2001), jak również grupy zawodowe: kierowcy tirów, pracownicy cyrku, tramwajarki, kulturyści.

Wystawa jest jedenastą prezentacją w cyklu "Feminoteka", przygotowanego przez Gdańską Galerię Fotografii przy Muzeum Narodowym w Gdańsku.