Język polski po bożemu - odc. 2. Wielkanoc, święconka, rezurekcja

Jak poprawnie napisać słowa "święconka", "rezurekcja" czy "alleluja". Dużą czy małą literą? A czy "Święta Wielkanocne" to jedyna poprawna forma? Jaki problem mamy z pisownią i z wymową słowa "triduum"? W drugim odcinku poradnika "Język polski po bożemu" autorzy "Słownika błędów językowych" wyjaśniają, jak uporać się ze słownictwem związanym z obchodami Wielkanocy.

Zapraszamy na drugą odsłonę naszego cyklu, w którym przejrzyście i przystępnie (bez zbędnej teorii i terminologii) przedstawimy dość częste błędy językowe. Głównie te, które dotyczą tematyki religijnej, w tym kościelnej. Oczywiście towarzyszą im formy poprawne – takie „po bożemu” – i zwięzłe wyjaśnienia.

Niektóre z tych praktycznych i możliwie normatywnych porad pochodzą z nowego „Słownika błędów językowych” (patrz: www.znampolski.pl) i bazują na jego koncepcji. Ale w tym cyklu znajdą się też językowe ciekawostki, dowcipy i zagadki. Zapraszamy do pożytecznej lektury i na kolejne odcinki!

Wielki Czwartek + Wielki Piątek + Wielka Sobota = …

Oprac. graf. ZnamPolski.plPoprawna pisownia tego wyrażenia wymaga nie tylko dwóch dużych liter, lecz także dwóch -u-. W wymowie też nie może ich zabraknąć, choć wyraźne wymawianie oddzielnych [uu] jest trudne i zbędne, a właściwie – błędne. Wystarczy jedno dłuższe [u]. Akcent zaś powinien padać na [i].

Wielkanoc. Wielka i... zrośnięta

Oprac. graf. ZnamPolski.pl

Słowo Wielkanoc to tzw. zrost. W jego odmianie panuje spora dowolność. Możemy bowiem odmieniać całość jako jeden wyraz albo oba jego zrośnięte człony, np. z okazji Wielkanocy lub Wielkiejnocy, zastanawiam się nad Wielkanocą lub (rzadziej) nad Wielkąnocą. Wybór mamy też w składni. Można bowiem robić coś na Wielkanoc albo (rzadziej) w Wielkanoc.

3 x tak!

Oprac. graf. ZnamPolski.plJak widać – duża dowolność! W pisowni i odmianie. Dotyczy to również słowa: święta / Święta. Tylko w pierwszym wyrażeniu należy je pisać dużą literą, bo w całości jest to zwyczajowa, nierozerwalna nazwa (nie mówimy przecież: wesołych Wielkanocnych). W dwóch pozostałych wyrażeniach zasadniczo piszemy: święta, ponieważ słowo to nie jest ich koniecznym, integralnym elementem (możemy wszak powiedzieć: wesołej Wielkiejnocy lub Wielkanocy). Ale i tu dopuszczalne jest użycie dużej litery. Życzymy Wam zatem radosnych Świąt Wielkiejnocy!

Święcone nie tuczy!

Nie wszystkie elementy – nabożeństwa, zwyczaje itp. – nawet tak ważnych świąt trzeba pisać dużą literą (nie: z dużej litery).

Oprac. graf. ZnamPolski.plPotraktowanie Rezurekcji dużą literą ze względu na chęć wyrażenia szczególnych uczuć religijnych (w odpowiednim kontekście) nie byłoby jednak grzechem ciężkim. Zawsze „małoliterowe” powinny być natomiast wyrażenia: tradycje wielkanocne, pisanki wielkanocne, zajączek wielkanocny, baranek wielkanocny (jako figurka) itp. Ale oczywiście… Wyspa Wielkanocna.

No to świętujmy! – Radosnego alleluja! Tak, alleluja też małą literą. [MZ]

Dużo więcej porad w nowym i pomysłowym „Słowniku błędów językowych” – dostępnym przez stronę www.ZnamPolski.pl jako książka i e-book (pdf). Znajdziesz nas także na www.facebook.com/znampolskipl/.