"Sąd Boży 1920. Wojna polsko-bolszewicka"

Reprodukcje zdjęć, dokumentów oraz postaci najważniejszych dowódców i polityków można oglądać na otwartej w poniedziałek w Katowicach wystawie "Sąd Boży 1920. Wojna polsko-bolszewicka".

Ekspozycja składa się z 24 plansz, które ustawiono na ul. Mariackiej - jednym z najbardziej uczęszczanych deptaków Katowic. W ten sposób autorzy popularyzują polski wysiłek zbrojny w obronie niepodległości przed komunizmem.

W dniach 13-15 sierpnia 1920 r. na przedpolach Warszawy rozegrała się decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej. Określana mianem "cudu nad Wisłą" i uznawana za 18. przełomową bitwę w historii świata, zadecydowała o zachowaniu przez Polskę niepodległości i uratowaniu Europy przed bolszewizmem.

"Takiej wystawy wcześniej na Śląsku nie było. Po raz pierwszy udaje nam się zaprezentować nie tylko wydarzenie historyczne, decydujące o niepodległości państwa polskiego, ale wystawa ujęła to, co bardzo istotne z punktu widzenia samej idei ducha" - powiedział dyrektor oddziału IPN w Katowicach Andrzej Drogoń.

Zwrócił uwagę, że poza informacjami o samych bitwach wojny polsko-bolszewickiej na wystawie można dowiedzieć się o istocie zagrożenia ideologią sowiecką, nie tylko Polski, ale całej Europy. "Nie ma w tym ksenofobii czy polskiej megalomanii - ta bitwa (warszawska) była postrzegana jako niezwykle istotny czynnik pozwalający na odrzucenie jednego z najgroźniejszych systemów totalitarnych, czyli bolszewizmu" - podkreślił Drogoń.

Na planszach, za pomocą krótkich tekstów, reprodukcji zdjęć, rozkazów, ulotek, odezw, plakatów i map autorzy wystawy przedstawiają przyczyny wybuchu wojny, jej najważniejsze wydarzenia i bitwy oraz sylwetki dowódców i polityków. Można odnaleźć m.in. postaci Józefa Piłsudskiego, gen. Tadeusza Rozwadowskiego, premiera Wincentego Witosa, a także bohaterów zapomnianych, jak kpt. Bolesław Zajączkowski poległy wraz z 330 podkomendnymi w bitwie pod Zadwórzem nazwanym polskimi Termopilami i ppłk Jan Kowalewski, który złamał sowieckie klucze szyfrowe. Na wystawie prezentowane są też sylwetki polskich sojuszników w wojnie z bolszewikami, m.in. atamana Symona Petlury.

Wystawa została przygotowana przez Oficynę Wydawniczą Volumen w porozumieniu z Urzędem do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Jej autor, Adam Borowski, został w 2011 r. uhonorowany tytułem Kustosza Pamięci Narodowej przez IPN. W pracy nad scenariuszem wystawy wykorzystano m.in. zbiory Muzeum Wojska Polskiego oraz zdjęcia z archiwów rosyjskich.

Organizatorem prezentacji wystawy w Katowicach jest miejscowy oddział IPN we współpracy z Urzędem Miasta Katowice. W Katowicach wystawa ma być prezentowana do połowy września, później odwiedzi inne miasta.