Choroby cywilizacyjne odpowiedzialne za 70 proc. zgonów w Polsce

Choroby cywilizacyjne, takie jak otyłość, choroby serca, cukrzyca czy nadciśnienie, odpowiadają za około 70 procent zgonów w Polsce. Problem ten dotyczy często osób w wieku produkcyjnym, co wpływa nie tylko na ich zdrowie, ale także na funkcjonowanie całego społeczeństwa i gospodarki. 

Kluczowa choroba cywilizacyjna niewidoczna w statystykach

Dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, zwróciła uwagę na jeden z kluczowych problemów współczesnej medycyny - brak pełnych danych na temat otyłości, mimo że jest to choroba cywilizacyjna mająca znaczący wpływ na zdrowie publiczne. Otyłość często pozostaje niewidoczna w statystykach, co utrudnia skuteczne podejmowanie działań profilaktycznych. Jak zaznaczyła ekspertka:

- Ogromnym wyzwaniem dla państwa jest zbudowanie nowej struktury danych o zdrowiu i ich zintegrowanie, obejmującej zarówno informacje z medycyny pracy, Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), jak i prywatnej opieki zdrowotnej.

Brak pełnych i spójnych danych utrudnia opracowanie skutecznych polityk zdrowotnych, które mogłyby w odpowiedni sposób reagować na rosnący problem otyłości oraz innych chorób związanych z niezdrowym stylem życia. Gałązka-Sobotka wskazała, że polityki zdrowotne powinny być bardziej zorientowane na prewencję, a dostęp do informacji powinien być szerzej udostępniany, by lepiej monitorować zdrowie populacji.

Choroby układu ruchu

Według najnowszych danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), w 2023 roku wystawiono blisko 22 miliony zaświadczeń lekarskich, a jedną z głównych przyczyn zwolnień lekarskich były choroby układu ruchu oraz mięśniowego. Prof. Andrzej Fal z Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA podkreślił, jak ważne jest wczesne zapobieganie problemom zdrowotnym związanym z układem ruchu, zwłaszcza u dzieci i młodzieży.

- Dbanie o zdrowie dzieci, na przykład poprzez dostęp do ergonomicznych krzeseł w szkołach i zachęcanie do aktywności fizycznej, to podstawa zdrowia przyszłych pokoleń - zaznaczył prof. Fal.

Choroby układu ruchu stanowią poważny problem zarówno w kontekście zdrowia indywidualnych pacjentów, jak i kosztów społecznych. Długotrwałe zwolnienia lekarskie, niezdolność do pracy i rehabilitacja to ogromne obciążenie zarówno dla systemu ochrony zdrowia, jak i gospodarki. Dlatego tak ważne są programy profilaktyczne oraz odpowiednie warunki pracy i nauki, które pomogą minimalizować ryzyko rozwoju takich schorzeń.

Miejsce pracy jako kluczowy obszar 

Eksperci zwracają uwagę, że środowisko pracy odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu zachowań zdrowotnych osób aktywnych zawodowo. Osoby pracujące są narażone na wysoki poziom stresu, co prowadzi do problemów zdrowotnych, takich jak choroby sercowo-naczyniowe, problemy psychiczne, a także uzależnienia. Prof. Mateusz Jankowski z Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego podkreślił, jak istotne jest wprowadzenie zmian w stylu życia pracowników, w tym zwiększenie aktywności fizycznej i dbałość o zdrową dietę. 

- Zachęcanie pracowników do regularnej aktywności fizycznej, wprowadzenie programów wellness w firmach, a także dbanie o ergonomię stanowisk pracy, to kluczowe elementy zapobiegania chorobom cywilizacyjnym - zauważył prof. Jankowski.

Według ekspertów, pracodawcy powinni odgrywać większą rolę w promowaniu zdrowego stylu życia, ponieważ odpowiednie warunki pracy i prewencja zdrowotna mogą znacząco wpłynąć na obniżenie liczby zachorowań, a co za tym idzie, na zmniejszenie liczby zwolnień lekarskich.

Prewencja rentowa jako inwestycja w zdrowie społeczeństwa

Konferencja ZUS z okazji 90-lecia tej instytucji podkreśliła także znaczenie prewencji rentowej - działań mających na celu poprawę zdrowia osób ubezpieczonych i umożliwienie im powrotu do aktywności zawodowej. Jak wyjaśnia ZUS, prewencja rentowa obejmuje osoby, które długotrwale pobierają świadczenia takie jak zasiłki chorobowe lub świadczenia rehabilitacyjne, ale wykazują szanse na odzyskanie zdolności do pracy dzięki odpowiednim działaniom prewencyjnym.

Wydatki na prewencję rentową są corocznie ustalane w ustawie budżetowej, a jej celem jest nie tylko rehabilitacja osób chorych, ale także zapobieganie długotrwałej niezdolności do pracy. To szczególnie istotne w kontekście starzejącego się społeczeństwa i rosnącej liczby osób wymagających opieki zdrowotnej.

Źródło: PAP / jh