Apel do premiera: wycofać się z umowy ACTA

Adam Bodnar z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka o stanowisku Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie ACTA:

"Premier po zapoznaniu się z opinią RPO ws. ACTA powinien wycofać Polskę z tej umowy. Jest taka międzynarodowa procedura, która na to pozwala. Mówiła o tym wczoraj PAP prof. Genowefa Grabowska (kierownik Katedry Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego - pAP). Wydaje mi się, że należałoby się już z tego wycofać i nie mówić o zawieszeniu, ratyfikacji, tylko wycofać Polskę i tyle (...).

Trzeba pamiętać o tej sekwencji wydarzeń. RPO już wcześniej zajęła głos w sprawie ACTA. W takim wstępnym stanowisku wyraziła swój niepokój związany z tą umową i spieszeniem się do jej podpisania. To stanowisko było przekazane premierowi. Znalazło się w nim bardzo ciekawe sformułowanie, że rząd z jednej strony spieszy się z podpisaniem ACTA, a z drugiej zalega z ratyfikacją kilku poważnych umów międzynarodowych dotyczących wzmocnienia gwarancji praw jednostki.

Teraz RPO przygotowała nową, kompleksową opinię na temat ACTA, która wskazuje na szereg różnych wątpliwości i zagrożeń dla ochrony praw i wolności jednostki. (...) Oczywiście opinia RPO obecnie nie ma aż tak dużego znaczenia jak mogłaby mieć jakiś czas temu, ponieważ decyzja polityczna - prawdopodobnie - została podjęta, że Polska z ACTA nie będzie związana. Premier (...) stawia siebie teraz w roli takiego, który za chwilę poszedłby na demonstrację w sprawie ACTA.

Dobrze, że opinia RPO powstała, bo w morzu niepewności i argumentów, które się pojawiały, to stanowisko merytoryczne RPO porządkuje debatę publiczną nt. ACTA. (...) Brakowało takiego stanowiska, które by ważyło różne prawa i wolności jednostki. Teraz mamy bardzo konkretną i precyzyjną opinię RPO.

Z jednej strony ważymy prawa twórców, prawa własności intelektualnej, a z drugiej strony bierzemy pod uwagę zagrożenia dla prawa do prywatności, wolności w pozyskiwaniu informacji i wolności słowa. Tutaj następuje pewna nierównowaga ochrony praw osób posiadających własności intelektualne kosztem prawa do prywatności i wolności w internecie. ACTA potencjalnie jako umowa międzynarodowa mogłyby powodować, że organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, uzyskałyby potężne instrumenty, które nakazywałyby dostawcom internetu filtrowanie przekazywanych treści.

Niedawno zapadły dwa wyroki Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (chodzi o wyrok w sprawie Scarlett i Netlog), gdzie trybunał powiedział wyraźnie, że nie można żądać od dostawców internetowych, iż będą prowadzili działalność filtrującą pod kątem naruszania praw własności.

Dla mnie szczególnie ważne w tej opinii jest nawiązanie RPO do tematu, który w Polsce raz na jakiś czas wraca. Chodzi o obowiązywanie Karty Praw Podstawowych i jej ograniczenie ze względu na protokół brytyjski. RPO na końcu opinii pisze, że gdyby osoby poszkodowane zaczęły dochodzić swoich praw przed sądem krajowym, a sąd krajowy musiałby się powołać na Kartę, to nie mógłby. Bowiem wciąż obowiązuje protokół brytyjski, z którego Polska się nie wycofała. Myślę, że zwrócenie uwagi przez RPO na tę kwestię jest szczególnie cenne, bo rząd ma tendencje do zapominania o tym".