Nowy system zarządzania ruchem kolejowym

W perspektywie finansowej na lata 2015-2023 PKP PLK planuje uruchomienie systemu łączności kolejowej GSM-R na większości linii kolejowych w Polsce - poinformowała PAP Joanna Włodkowska, z-ca dyrektora Biura Automatyki i Telekomunikacji z PKP PLK SA.

Pozwoli to wdrożyć na korytarzach transeuropejskich (sieć TEN-T), przebiegających przez terytorium Polski, Europejski System Zarządzania Ruchem Kolejowym. Wpłynie on na podniesienie bezpieczeństwa prowadzenia ruchu, czy zwiększenie częstotliwości kursowania pociągów. Na części tras system umożliwi jazdę z prędkością powyżej 160 km/h.

Dzięki Europejskiemu Systemowi Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS) pociągi poruszające się po najważniejszych liniach kolejowych Europy będą mogły przejeżdżać przez różne państwa korzystając z jednego sytemu bezpieczeństwa. Rzecznik PKP PLK Mirosław Siemieniec w rozmowie z PAP zwrócił uwagę, że obecnie panel sterowania lokomotywy pociągu, jadącego ze wschodu na zachód Europy, przypomina wręcz kokpit pilota samolotu. "Musi on obsłużyć nawet siedem różnych systemów zarządzania ruchem" - powiedział.

Na ERTMS składają się: GSM-R, czyli cyfrowy system radiołączności kolejowej wykorzystywany zarówno do komunikacji głosowej dla pracowników kolei, jak i transmisji danych oraz ETCS (Europejski System Sterowania Pociągiem), pozwalający na przekazywanie bezpośrednio na pulpit w kabinie maszynisty informacji o sytuacji na linii oraz ciągłą kontrolę pracy prowadzącego pojazd.

Maszynista wie też, z jaką maksymalną prędkością może poruszać się na poszczególnych odcinkach. System przekazuje również polecenia i ostrzeżenia. System ETCS poziom 2 wykorzystuje łączność GSM-R jako sposób przesyłania danych. W systemie ETCS poziom 1 informacje trafiają do pojazdu z urządzeń ułożonych przy torach, tzw. balis.

Joanna Włodkowska poinformowała PAP, że system GSM-R, który działa już na trasie Legnica - Bielawa Dolna (woj. dolnośląskie), zostanie do końca 2015 roku zainstalowany na liniach Legnica - Wrocław - Opole, Warszawa - Gdańsk czy od Kunowic do Terespola. Dodała, że do końca 2015 roku systemem GSM-R będzie objętych ponad tysiąc kilometrów linii kolejowych. Oznacza to, że po modernizacji i montażu urządzeń, ERTMS będzie działał na części tras, po których ma jeździć polskie Pendolino. Chodzi o odcinki Warszawa - Gdańsk oraz Wrocław - Opole.

Włodkowska wyjaśniła, że system GSM-R usprawni komunikację z pociągami, a także zwiększy bezpieczeństwo.

Obecnie wykorzystywany jest system radiołączności oparty o częstotliwości 150 MHz. Jest to system prosty, który m.in. nie pozwala na jednoczesny odbiór i nadawanie. System GSM-R daje taką możliwość, pozwala również łączyć się z konkretnymi maszynistami i dyżurnymi ruchu.

W odróżnieniu od klasycznego systemu GSM, system GSM-R charakteryzuje się bardzo wysokimi wymaganiami co do niezawodności, dlatego buduje się go w taki sposób, by w przypadku usterki jednego elementu sieci, jego funkcję przejął drugi. Dzięki temu pociąg może się bezpiecznie poruszać dalej. W Polsce istnieją dwie centrale systemu GSM-R, które będą obsługiwać docelową sieć - w Warszawie i w Poznaniu.

Obecnie prowadzone są testy systemu ETCS poziom 2 na odcinku Legnica - Bielawa Dolna, z wykorzystaniem zabudowanego wcześniej systemu GSM-R.

Przedstawicielka PKP PLK poinformowała, że spółka w perspektywie finansowej na lata 2015-2023 będzie odchodziła od instalowania systemu GSM-R na poszczególnych liniach kolejowych w ramach oddzielnych projektów, na rzecz kompleksowego projektu, obejmującego obszar całego kraju. "Do końca perspektywy planujemy, aby docelowo sieć radiołączności kolejowej GSM-R objęła całą Polskę" - zaznaczyła.