Przyjęto ustawę w sprawie dekomercjalizacji szpitali

Zahamowanie niekontrolowanego przez państwo procesu zbywania udziałów i akcji w szpitalach - zakłada przyjęta w piątek przez Sejm nowela ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw. Pozwoli ona także samorządom kupować świadczenia opieki zdrowotnej dla mieszkańców.

Za przyjęciem ustawy głosowało 232 posłów, przeciw było 190, od głosu wstrzymało się 3 posłów.

Posłowie odrzucili poprawki zgłaszane przez PO, skreślające m.in. zapisy dotyczące zasad pokrywania straty netto samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SPZOZ). PO zgłaszała także wniosek o odrzucenie projektu w całości.

Posłowie opozycji oceniali w piątek, że nowelizacja ma na celu przerzucenie odpowiedzialności państwa za ochronę zdrowia na samorządy. Przekonywali także, że doprowadzi ona do nierówności społecznych, ponieważ biednych samorządów nie będzie stać na zakup dodatkowych świadczeń medycznych dla mieszkańców.

Minister zdrowia Konstanty Radziwiłł powiedział, że w ostatnich latach naruszana była konstytucyjna zasada równości w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. "Ta ustawa ma to zmienić" - podkreślił.

Nowela ustawy o działalności leczniczej zakłada, że w przypadku wystąpienia ujemnego wyniku finansowego w SPZOZ ma on pokryć stratę netto we własnym zakresie (przez zmniejszenie funduszu zakładu). Jeśli to nie wystarczy, wówczas podmiot tworzący będzie zobowiązany do pokrycia pozostałej części, jednak nie więcej niż do wysokości wynikającej z sumy straty netto i kosztów amortyzacji. Gdy szpital nie będzie w stanie samodzielnie pokryć straty netto, wówczas możliwa będzie jego likwidacja.

W czwartek w Sejmie wiceminister zdrowia Piotr Warczyński zapowiedział, że resort pracuje nad stworzeniem wyspecjalizowanej agencji (roboczo nazwanej Agencją Rozwoju Szpitalnictwa), która będzie oferowała swoją pomoc szpitalom mającym trudności z pozyskaniem środków finansowych, przede wszystkim małym szpitalom powiatowym.

"Jest to bardzo trudne, dlatego że wiadomo, że taka agencja bez środków finansowych niewiele będzie mogła zdziałać" - przyznał. Wskazał, że te środki - w zależności od ostatecznie wypracowanej koncepcji - mogłyby pochodzić np. z Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub ze składek podmiotów leczniczych, które mogłyby w tym projekcie uczestniczyć.

Zgodnie z nowelą zakazane będzie zbywanie podmiotom prywatnym akcji lub udziałów w spółkach kapitałowych z udziałem Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, jeśli miałyby one utracić pakiet większościowy, czyli kontrolę nad podmiotami leczniczymi. Ma to zahamować niekontrolowany przez państwo proces zbywania udziałów i akcji w szpitalach.

Nowelizacja wprowadza także zakaz wypłaty dywidendy, jeżeli spółka ma charakter publiczny. Zyski będą przeznaczone na inwestycje i podwyżki płac. Regulacja ta nie będzie miała zastosowania w stosunku do spółek, w których w dniu wejścia w życie ustawy Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub uczelnia medyczna nie miały 100 proc. udziałów albo akcji.

Szpitale nie będą też musiały kupować kosztownych ubezpieczeń od zdarzeń medycznych. Resort zdrowia wskazywał, że obecnie takie ubezpieczenie jest bardzo drogie i oferuje je tylko jedna firma ubezpieczeniowa.

Zgodnie z nowelą, samorząd terytorialny będzie mógł kupować świadczenia opieki zdrowotnej u podmiotów, dla których jest on organem tworzącym. Oznacza to, że samorząd będzie mógł kupować dodatkowe świadczenia dla swoich mieszkańców na takich samych zasadach, jak NFZ kontraktuje je dla wszystkich ubezpieczonych. Aby nie doszło do podwójnego finansowania tych samych świadczeń - przez NFZ i samorząd - dopuszczono finansowanie przez samorząd jedynie tzw. nadlimitów.

Podmiot tworzący będzie mógł przekazać prowadzony przez siebie szpital innemu samorządowi lub publicznej uczelni medycznej (np. powiat będzie mógł przekazać szpital marszałkowi województwa).

Nowela nakłada też na kierownika podmiotu leczniczego obowiązek sporządzania raportu o sytuacji ekonomiczno-finansowej szpitala. Będzie on przekazywany podmiotowi tworzącemu do 31 maja każdego roku.

Nowe przepisy regulują także zasady współpracy podmiotów leczniczych z policją w ramach poszukiwania osób zaginionych. Szpitale będą miały obowiązek przekazywania policji informacji, o tym że w placówce znajdują się osoby nieletnie, z których przedstawicielem ustawowym nie można nawiązać kontaktu (nie później niż 4 godz. od przyjęcia). Szpitale będą też informować policję o przyjęciu albo zgonie pacjenta, którego tożsamości nie można ustalić (nie później niż 8 godz. od przyjęcia albo zgonu).

Większość przepisów ustawy wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.