Biały Dom: Iran pogłębia swoją izolację

Biały Dom ocenił w niedzielę, że jeśli Iran zrealizuje swoje zapowiedzi i doprowadzi do budowy 10 nowych ośrodków wzbogacania uranu, będzie to kolejny sygnał, że Teheran próbuje się odizolować od społeczności międzynarodowej. Z kolei zdaniem brytyjskiego ministra spraw zagranicznych Davida Milibanda, deklaracje Iranu są prowokacją.

– Takie posunięcie byłoby kolejnym poważnym naruszeniem przez Iran zobowiązań nałożonych na niego licznymi rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ, a także kolejnym sygnałem, że Iran wybrał izolację – oświadczył rzecznik Białego Domu Robert Gibbs.

Zapowiedzi Teheranu "obrazują nasz fundamentalny problem w stosunkach z Iranem. Wielokrotnie powtarzaliśmy, że uznajemy prawo Iranu do rozwijania cywilnego programu nuklearnego, jednak tamtejsze władze muszą najpierw rozwiać wątpliwości społeczności międzynarodowej co do swoich intencji" – oznajmił szef brytyjskiej dyplomacji David Miliband.

Zamiast angażować się w dialog ze społecznością międzynarodową, "Iran woli prowokować i konspirować" – dodał Miliband.

Rząd w Teheranie zlecił w niedzielę irańskiej agencji energii atomowej rozpoczęcie prac w pięciu miejscach już wybranych pod budowę nowych zakładów wzbogacania uranu, a także rozpoczęcie poszukiwań lokalizacji dla kolejnych pięciu ośrodków – podała państwowa telewizja.

Irański prezydent Mahmud Ahmadineżad poinformował też, że na środowym posiedzeniu rząd ma rozważyć możliwość produkowania uranu wzbogaconego do 20 proc. Oświadczył ponadto, że Teheran powinien zmierzać do produkcji 250-300 ton paliwa nuklearnego rocznie, do czego potrzebne mu będą nowe szybsze wirówki do wzbogacania uranu.

Ogłoszone w niedzielę decyzje zaostrzą stosunki między Iranem a wspólnotą międzynarodową, już napięte po przyjęciu w piątek przez Radę Gubernatorów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) rezolucji potępiającej Iran za ukrywanie ośrodka wzbogacania uranu Fordo i żądającej wstrzymania prowadzonych w nim prac.

Wiceprezydent Iranu i szef irańskiego Urzędu ds. Energii Atomowej Ali Akbar Salehi ocenił, że decyzje te są "twardą odpowiedzią na skandaliczny krok sześciu mocarstw w czasie ostatniego posiedzenia MAEA". – Dziesięć nowych ośrodków zostanie zbudowanych. Jesteśmy przywiązani zarówno do naszych praw, jak i zobowiązań międzynarodowych – podkreślił Salehi.

Wcześniej w niedzielę irański parlament wezwał rząd Ahmadineżada do przedstawienia planu ograniczenia współpracy z MAEA. Parlament może wymóc na rządzie obniżenie poziomu współpracy z Agencją. Już raz stało się to w 2006 roku, gdy MAEA zagłosowała za poruszeniem kwestii irańskiej na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ.

Rada Gubernatorów przyjęła ostatnią rezolucję miesiąc po przedstawieniu Iranowi propozycji wymiany jego nisko wzbogacanego uranu na paliwo nuklearne do jego reaktora badawczego. Uran miałby być wysyłany do Rosji, a następnie do Francji i powracać do Iranu w postaci paliwa. Teheran odrzucił jednak tę propozycję, żądając wymiany na swoim terytorium, na co z kolei nie godzi się MAEA.

Eksperci: Irański program nuklearny jest nierealistyczny

– Bez wątpienia, niektóre z nowych zakładów wzbogacania uranu muszą być planowane od pewnego czasu, skoro wybrano już dla nich pięć lokalizacji – ocenił Mark Fitzpatrick, analityk ds. broni nuklearnej w Międzynarodowym Instytucie Studiów Strategicznych w Londynie. – Jednak ogłoszenie budowy 10 ośrodków to zwykłe przechwałki – dodał cytowany przez agencję Reutera ekspert.

Jak zauważył, Iran miałby problemy ze sprowadzeniem komponentów niezbędnych do wyposażenia nowych instalacji nuklearnych, m.in. ze względu na międzynarodowe sankcje.

Tego samego zdania jest Jacqueline Shire, ekspertka z waszyngtońskiego Instytutu Nauki i Bezpieczeństwa Międzynarodowego. – Iran nie ma wystarczających zasobów uranu, aby podtrzymać program jego wzbogacania na przedstawioną skalę – wskazuje.

Według niego, społeczność międzynarodowa powinna przestać naciskać na Teheran, aby całkowicie zarzucił swój program atomowy. – Im większą presję stwarzamy, tym mniej osiągamy...Musimy zaakceptować, że Iran będzie wzbogacał uran na swoim terytorium – przekonuje cytowany przez Reutersa ekspert.