Piesze pielgrzymki na Jasną Górę

W sierpniu z wielu polskich miast wyruszają piesze pielgrzymki na Jasną Górę; do Częstochowy docierają na uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, które obchodzone są 15 sierpnia. Święto nazywane jest też świętem Matki Bożej Zielnej - tego dnia odbywa się święcenie kwiatów i ziół.

Co roku na Jasną Górę pielgrzymuje pieszo ponad 250 tysięcy osób w ponad 40 diecezjalnych i kilkudziesięciu regionalnych pielgrzymkach. Najdłuższą drogę do pokonania - 617 km - mają pielgrzymi ze Szczecina. Najliczniejszą grupą jest pielgrzymka tarnowska, w której co roku bierze udział ponad 11 tysięcy osób.

Najstarsza pielgrzymka, udokumentowana w kronikach, wyruszyła we wrześniu 1626 roku z Gliwic do Częstochowy, była wyrazem wdzięczności za uratowanie miasta przed wojskami duńskimi podczas wojny trzydziestoletniej. Według miejskich przekazów, Maryja rozpostarła wtedy swój płaszcz nad miastem, chroniąc je i zmuszając wrogów do ucieczki.

Po cudownym ocaleniu miasta 80 mieszczan wyruszyło z pielgrzymką do Częstochowy, gdzie 29 września 1626 roku umieścili sztandar z wizerunkiem Maryi. Mieszkańcy Gliwic złożyli w kościele parafialnym ślubowanie, że co roku będą odbywać pielgrzymkę. Jak podają miejskie kroniki, "Matce Bożej to ślubowanie było miłe, a dla mieszczan zbawienne".

Druga w chronologii jest piesza pielgrzymka z Kalisza. Po raz pierwszy odbyła się w 1637 roku i nieprzerwanie co roku wędruje na Jasną Górę. Jest to jedyna piesza pielgrzymka w Polsce, podczas której pątnicy drogę w obie strony pokonują pieszo. Trwa od 10 do 19 sierpnia. Pielgrzymi mają do pokonania trasę liczącą łącznie 640 km. Trzecia to pielgrzymka piesza z Łowicza (od 1656 roku).

Warszawska Pielgrzymka Piesza na Jasną Górę, która po raz pierwszy wyruszyła 6 sierpnia 1711 roku, była wypełnieniem ślubowania złożonego w imieniu mieszkańców stolicy przez członków Bractwa Pana Jezusa Pięciorańskiego za uwolnienie miasta od szalejącej zarazy.

Trasa pielgrzymki liczy 248 km, wędrówka trwa dziewięć dni i kończy się 14 sierpnia. Na szlaku pątnicy odwiedzają m.in. Sanktuarium Matki Bożej Świętorodzinnej w Studziannej, Sanktuarium Pana Jezusa Ukrzyżowanego w Paradyżu i Sanktuarium św. Anny Samotrzeciej w miejscowości Święta Anna.

Od kilkudziesięciu lat w warszawskiej pielgrzymce idą osoby niemal z całej Europy: Anglii, Francji, Włoch, Niemiec, Węgier, Portugalii, Belgii, Hiszpanii, Czech, Bułgarii, Rumunii, Słowacji; do Częstochowy wędrują też pielgrzymi z Indii. Ostatnio wśród pątników są również Rosjanie, Litwini, Białorusini, Ukraińcy i Łotysze.

Tegoroczna 302. Warszawska Pielgrzymka Piesza wyruszy we wtorek 6 sierpnia spod kościoła ojców paulinów pw. Św. Ducha. Motywem przewodnim tegorocznej pielgrzymki są słowa: "Wierzę i głoszę".

Od 1981 roku młodzież akademicka i ze szkół średnich Archidiecezji Warszawskiej pielgrzymuje na Jasną Górę historycznym, zapomnianym przez długi czas szlakiem sanktuariów i miejsc związanych z przeżyciami religijnymi, zwanym "drogą zapomnianych pielgrzymek". W tym roku 33. Warszawska Akademicka Pielgrzymka Metropolitarna wyruszy w poniedziałek, 5 sierpnia spod kościoła św. Anny. Jej hasłem przewodnim są słowa: "Ja wierzę, że to Ty".

5 sierpnia po mszy św. odprawionej w Katedrze Polowej WP na Jasną Górę wyruszy też Międzynarodowa Piesza Pielgrzymka Wojskowa. Pierwsza wyruszyła w 1991 roku; tylko raz - z powodu powodzi w 1997 roku - została odwołana. W pielgrzymce idą żołnierze zawodowi, pracownicy wojska, osoby z ich rodzin. Od 1996 r. z Polakami pielgrzymują żołnierze innych państw. Jako pierwsi dołączyli Amerykanie (w pierwszym roku - 16 osób) i Słowacy (30 żołnierzy). W 2007 dołączyli żołnierze litewscy i ukraińscy.

Na Jasną Górę podążają już pielgrzymki: katowicka i szczecińska. Pątnicy wyruszają też m.in. z Białegostoku, Ełku, Elbląga, Gdańska, Drohiczyna, Gniezna, Kielc, Koszalina, Krakowa, Lublina, Legnicy, Łodzi, Łomży, Opola, Pelplina, Płocka, Poznania, Przemyśla, Rzeszowa, Wrocławia, Zamościa, Zielonej Góry.

Pielgrzymki na Jasną Górę odbywają się również w innym czasie, jednak nie są to już pielgrzymki piesze; zazwyczaj są organizowane przez konkretne grupy zawodowe i środowiskowe - są pielgrzymki ludzi pracy, pielęgniarek, parlamentarzystów, żeglarzy.

W Polsce poza Jasną Górą jest 95 ośrodków pielgrzymkowych, m.in. Piekary Śląskie, Kalwaria Zebrzydowska, Święta Lipka, Góra Św. Anny, Kalwaria Pacławska, Licheń, Kodeń, Gietrzwałd, Wambierzyce.

W Kościele pielgrzymowano od II wieku do miejsc świętych w Palestynie (Jerozolima), a od III wieku do grobów apostołów-męczenników (Rzym) i miejsc przechowywania relikwii. Od późnego średniowiecza pielgrzymki stały się praktyką masową, podejmowaną indywidualnie lub grupowo. Szczególnie popularnym miejscem było i jest nadal Santiago de Compostela w Hiszpanii.