Triduum Sacrum - Wielki Piątek

Od najdawniejszych czasów Kościół w dwa dni (Wielki Piątek i Wielka Sobota) nie sprawuje Eucharystii. To, co jest źródłem i szczytem misji Kościoła zostaje zastąpione adoracją Jezusa i rozważaniem Jego męki. Ta odmienność przypomina nam, że Jezus nie tylko uzdrawiał chorych bądź wskrzeszał umarłych, ale że cierpiał i umarł za nas.

Pana nie ma w tabernakulum. Został przeniesiony do miejsca uroczystego przechowania – ciemnicy. Umieszczony obok wizerunek cierpiącego Zbawiciela wprowadza nas w stan refleksji nad Jego męką. Widzimy ołtarz bez obrusów, zupełnie nieprzygotowany do jakiejkolwiek liturgii. Wszystko wydaje się inne, dziwne. Ale dlatego, byśmy zrozumieli, że gdy Jezus został opuszczony przez uczniów zaczęły się wydarzenia naszego odkupienia. Byśmy zatrzymali się w naszej codzienności i spojrzeli na Niego.

W niektórych kościołach odprawiane są tego dnia: Droga Krzyżowa i Ciemna Jutrznia. Droga Krzyżowa ukazuje nam w 14 stacjach mękę Zbawiciela. Tak jak mogliśmy ją przeżywać we wszystkie piątki Wielkiego Postu, tak i teraz widzimy jak Chrystus cierpiał za nas. Ciemna Jutrznia (matutinum tenebrarum) składa się z psalmów zaczerpniętych z Lamentacji Jeremiasza, Listów św. Pawła i Homilii Ojców Kościoła mówiących o naszym Odkupieniu w Jezusie Chrystusie.

O 15:00 powinna rozpocząć się Liturgia Męki Pańskiej. Z racji, że jest to dzień pracy w większości kościołów rozpoczyna się wieczorem. Widzimy milczącą procesję. Nie ma śpiewu na wejście, ministrant nie dzwoni. Kapłan ubrany w czerwony ornat pada na twarz, a wszyscy klękają. W chwili ciszy przygotowujemy się do sprawowania tej wyjątkowej liturgii. O jej wyjątkowości świadczy też fakt, że od wieków pozostaje praktycznie niezmieniona. Po oddaniu czci Jezusowi w postawie uniżenia kapłan odmawia kolektę przeznaczoną na tą uroczystość. Następnie wsłuchujemy się w czytania: z Księgi Izajasza i Listu do Hebrajczyków. W psalmie śpiewamy: Ojcze w Twe ręce składam ducha mego.

Najważniejszym czytaniem, które dzisiaj usłyszymy jest Męka Pana Naszego Jezusa Chrystusa według Świętego Jana. Inna niż opisy synoptyczne, które słyszymy w Niedzielę Palmową w poszczególnych latach. Odczytanie, bądź odśpiewanie z podziałem na role podkreśla niezwykłość i ważność tego tekstu. Słyszymy o wydarzeniach zbawczych od pojmania w Ogrodzie Getsemani aż do złożenia Jezusa w Grobie przez Józefa z Arymatei i Nikodema.

Po homilii, w której kapłan wskazuje nam szczególny charakter dzisiejszego dnia i Mękę opisaną w Ewangelii następuje uroczysta modlitwa powszechna. Diakon (o ile uczestniczy w liturgii) bądź kapłan śpiewa wezwanie, po czym następuje chwila ciszy; następnie kapłan śpiewa orację błagalną. W tej szczególnej modlitwie polecamy Bogu: Kościół, papieża, biskupów, kapłanów, diakonów, wszystkich wiernych, katechumenów, jedność chrześcijan, Żydów, niewierzących, rządzących, strapionych i cierpiących.

Adoracja Krzyża jest kolejnym oddaniem czci Jezusowi. Kapłan odsłania krzyż i ukazuje wiernym. Po tym obrzędzie zazwyczaj wszyscy podchodzą, by pokłonem bądź pocałunkiem osobiście oddać hołd krzyżowi.

Liturgię kończy przyjęcie Komunii z chleba konsekrowanego podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej oraz procesja do „bożego grobu”, gdzie Najświętszy Sakrament pozostaje wystawiony do adoracji.