Czy polski katolik jest prawicowy?

Wśród wielu katolików w Polsce panuje przekonanie, że dobry, praktykujący Polak powinien popierać partię prawicową. Bo lewica to moralne zło…

Czy przeciętny katolik mieszkający w Polsce jest prawicowy czy postępowy? – zapytał mnie kolega z południa Włoch. Słownik języka polskiego definiuje poglądy prawicowe jako konserwatywne, zachowawcze. Natomiast postępowość kojarzy z nowoczesnością, otwarciem na nowe, efektywniejsze, lepsze. Czy dla osób konserwatywnych lepsze należy do przeszłości, a dla ludzi postępowych do przyszłości? Jest to z pewnością uproszczenie, ale przeglądając katolickie strony internetowe dochodzę do wniosku, że większość osób komentujących artykuły tęskni za tym, co było. Wydaje się, że wielu katolików uważa, że lepiej już było i tylko powrót do tego, co było, może uzdrowić życie społeczne.

Takie myślenie kłóci się z cenionymi w polskim Kościele postawami współczesnych bohaterów. Jerzy Popiełuszko, nestor polskiej teologii wyzwolenia robotników, nie był zachowawczy. Motywował do przemiany rzeczywistości i walczył o wolność w duchu Ewangelii, a nie o powrót do przedwojennej Polski. Jan Paweł II był wielkim orędownikiem przemian posoborowych, a ksiądz Tischner zachęcał do otwartości w poszukiwaniach filozoficznych. Żaden z nich nie miał prawicowych poglądów politycznych.

Czy polski katolik może być postępowy mając jednocześnie prawicowe, tzn. konserwatywne i zachowawcze poglądy? Jeśli te poglądy dotyczą jedynie sfery moralności, to może być postępowy i otwarty na nowe rozwiązania zarówno w kwestiach gospodarczych jak i społecznych czy kulturalnych. Problem w tym, że z punktu widzenia polityki, niewiele w nim z prawicowca. Bo samo siedzenie po prawej stronie w parlamencie nie oznacza prawicowego programu politycznego, szczególnie dla gospodarki. Jeśli porównać prawą i lewą stronę polskiej sceny politycznej, to łatwo zauważyć, że największe opozycyjne partie różnią się jedynie nazwami oraz kwestiami moralnymi natomiast w kwestiach politycznych proponują bardzo podobne socjalistyczne programy.

Jakie poglądy ma przeciętny polski katolik? Niejednoznaczne. Choć w wielu wypadkach manipulowany przez walczące ze sobą siły polityczne nie przyjmuje do wiadomości, że Kościół nie opowiada się po stronie żadnej z partii politycznych i poglądy polityczne katolików mogą być bardzo zróżnicowane. Dopowiadając – w dyskusji z moim włoskim kolegą – zaryzykowałem stwierdzeniem, że duża część katolików mieszkających w Polsce ma poglądy socjalistyczne, ale nie lubi nazywać siebie socjalistami.