Jak Maryja może być mostem łączącym chrześcijan i muzułmanów?

"Dziewica Maryja pozostaje w dużej mierze niewykorzystana jako źródło dialogu i zrozumienia chrześcijańsko-muzułmańskiego. Niewielu dzisiejszych przywódców kościelnych podkreśla potencjalną rolę Maryi jako pomostu między dwoma religiami. To wydaje się straconą szansą" - pisze kard. Cupich.

Powiedział: "Ja jestem tylko posłańcem twego Pana, [przychodzę] ogłosić ci dar czystego syna". Zachowałam czystość.

Koran, Sura 19, 19-20

Niektórych chrześcijan może dziwić, że ten fragment Zwiastowania nie pochodzi z Ewangelii Łukasza, a z Koranu, świętej księgi islamu.

W rzeczywistości Koran zawiera nie jedną, ale dwie historie zwiastowania (druga w Surze 3). Maryja, jedyna kobieta wymieniona z imienia w Koranie, ma cały rozdział nazwany jej imieniem (Sura 19, "Maryam") i jest czczona przez muzułmanów jako Dziewica Matka Jezusa.

W epoce, w której wzrasta niechęć i lęk wobec muzułmanów, wydaje się szczególnie ważne, aby katolicy wiedzieli, że oprócz dzielenia się naszą wiarą w jedynego Boga muzułmanie mają również szacunek dla Maryi. Podczas gdy przeciwstawne poglądy na temat Jezusa od dawna stanowią linię podziału między chrześcijaństwem a islamem (chrześcijanie nazywają go Synem Bożym, muzułmanie - prorokiem), jego matka Maria może być postrzegana jako most międzyreligijny.

Tak właśnie jest postrzegana w dokumencie "Nostra Aetate" Soboru Watykańskiego II dotyczącym relacji między Kościołem katolickim a niechrześcijanami, który wyraźnie wymienia Maryję jako punkt porozumienia między katolikami i muzułmanami: "[Muzułmanie] również czczą Maryję, Dziewicę Matkę [Jezusa]; czasami nawet wzywają Jej z oddaniem".

Podobnie jak katolicy muzułmanie wierzą, że Maryja jest czysta, odważna i wierna.

Wierzą także, że była wolna od grzechu. Koran nazywa ją przykładem dla wierzących, kobietą prawdy, znakiem dla wszystkich narodów i wybraną ponad wszystkie kobiety. Niektórzy średniowieczni muzułmańscy uczeni twierdzili nawet, że Maria była prorokiem. (Jednak było to stanowisko mniejszości). Słynny muzułmański poeta Rumi poświęca Nawiedzeniu cały rozdział swojego magnum opus, "Masnawi", kiedy Jan Chrzciciel poruszył się w łonie Elżbiety na powitanie Maryi w Łk 1,41. Rumi opisał Maryję jako "kobietę z cichym sercem" i "uroczą gałąź, która dotknięta słodką bryzą urodziła Jezusa różę".

Chrześcijanie i muzułmanie mogą nie tylko zdobyć wgląd we wzajemne wierzenia, porównując swoje obrazy i opowieści o Maryi, ale mogą również udać się do kilku sanktuariów maryjnych na całym świecie, które są nawiedzane zarówno przez katolików, jak i innych chrześcijan i muzułmanów.

Do bardziej popularnych wspólnych sanktuariów maryjnych należą Klasztor Matki Bożej w Saydnaya w Syrii, bazylika Matki Bożej Królowej Afryki w Algierii i Meryem Ana Evi w Turcji, z których ostatni odwiedzili papieże Paweł VI, Jan Paweł II i Benedykt XVI. W Libanie, kraju o większości muzułmańskiej ze znaczącą mniejszością chrześcijańską, 25 marca (święto Zwiastowania) ogłoszono świętem narodowym. Pomysł zrodził się z muzułmaninem, który stworzył również motto dnia: "Razem wokół Maryi, Naszej Matki".

Jednak pomimo podobnych historii zwiastowania, wspólnych cech, wspólnych sanktuariów i uznania w "Nostra Aetate" muzułmańskiej pobożności maryjnej, Dziewica pozostaje w dużej mierze niewykorzystana jako źródło dialogu i zrozumienia chrześcijańsko-muzułmańskiego.

Oprócz biskupa Miguela Ayuso Guixota, sekretarza Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego, który ostatnio sprawił, że Maryja stała się "modelem dialogu", niewielu dzisiejszych przywódców kościelnych podkreśla potencjalną rolę Maryi jako pomostu między dwoma religiami. To wydaje się straconą szansą.

Jeśli muzułmanie i chrześcijanie w Libanie mogą spotkać się wokół "Maryi, Matki Bożej", dlaczego my nie możemy?

_{Kard. Blase J. Cupich - arcybiskup Chicago, jest współprzewodniczącym Rady Dialogu Katolicko-Muzułmańskiego w USA. Tekst ukazał się pierwotnie na portalu "America Magazine". Tłumaczyła Gabriela Kwaśniak}