Wydarzenie pod Damaszkiem

Co mam robić, aby służyć Bogu? Do czego mnie Bóg powołuje? Czy przed takimi pytaniami stawał św. Paweł, wielki Apostoł narodów?

Prześledźmy jego historię. Był człowiekiem niesamowicie wykształconym. Skończył szkołę Gamaliela – to był jakby żydowski Oxford tamtych czasów. Większość Biblii hebrajskiej znał na pamięć, dlatego, gdy przemawiał do słuchających go ludzi w czasie jego podróży misyjnych, nie potrzebował żadnych ksiąg. Nawiasem mówiąc musiałby je dźwigać ze sobą, a to nie byłoby zbyt wygodne zważywszy na to, ile kilometrów przebył. Gdy pisał listy fragmenty Starego Testamentu cytował prawdopodobnie z pamięci. Niestety ten tak inteligentny i błyskotliwy człowiek wpadł w pułapkę fanatyzmu religijnego. Angażował wszystkie swoje siły i możliwości intelektualne, by zwalczać i niszczyć chrześcijaństwo – nowopowstałą „sektę” religijną. Otrzymał listy polecające od przywódców religijnych, by prześladować znienawidzonych chrześcijan i pojechał do Damaszku, by tam ich aresztować. Jego przyjaciel św. Łukasz tak opisywał go po latach: „Szaweł (…) siał grozę i dyszał żądzą zabijania uczniów Pańskich.” (Dz 9,1).

Upadek niekoniecznie z konia

Z Damaszku Szaweł wyjechał jako nawrócony chrześcijanin. Przyjął chrzest. Stał się jednym z najbardziej pracowitych apostołów. Jego misja to była ciężka praca. Zresztą sam ją podsumowuje tak: „Przez Żydów pięciokrotnie byłem bity po czterdzieści razów bez jednego. Trzy razy byłem sieczony rózgami, raz kamienowany, trzykrotnie byłem rozbitkiem na morzu (…). Często w podróżach, w niebezpieczeństwach na rzekach, w niebezpieczeństwach od zbójców, (…) od własnego narodu, (…) od pogan, w niebezpieczeństwach w mieście, (…) na pustkowiu, (…) na morzu, w niebezpieczeństwach od fałszywych braci; w pracy i umęczeniu, często na czuwaniu, w głodzie i pragnieniu, w licznych postach, w zimnie i nagości.” (2 Kor 11, 24 – 27)

Można powiedzieć, że Paweł zewangelizował większość ówczesnego świata pogańskiego. Zdeklarowany faryzeusz, Żyd z krwi i kości nagle stał się chrześcijaninem. Co się stało? Wszystko zmieniło się pod Damaszkiem. Więc, co takiego wydarzyło się pod Damaszkiem? Paweł w swoich listach jest dość powściągliwy w mówieniu o tym. Owszem mamy opisy tego wydarzenia, ale ich autorem jest Łukasz, a nie Paweł. Zresztą Łukasz chyba bardziej jest teologiem niż historykiem. Pisze, że Szawła „olśniła jasność z nieba”, „upadł na ziemię”, „usłyszał głos” (Dz 9, 3 – 4; por. 22, 6 – 7; 26, 13 – 14). Tutaj ciekawostka: Biblia nie wspomina nic o koniu. Koń, z którego spadł św. Paweł to motyw znany malarzom i artystom, ale w Biblii nic się nie mówi na ten temat. Dalej św. Łukasz opisuje to wydarzenie tak: Towarzysze podróży „słyszeli głos, lecz nie widzieli nikogo”, Szaweł, „kiedy otworzył oczy nic nie widział”, więc jego towarzysze „zaprowadzili go do Damaszku” (Dz 9, 7 – 8; por. 22, 9. 11; ). Tu pojawił się Ananiasz, posłany przez Boga, który „położył na niego ręce” i „natychmiast jakby łuski spadły z oczu Szawła, odzyskał on wzrok i został ochrzczony” (Dz 9, 17 – 18). Jednym słowem barwny opis, bo i wspaniałe wydarzenie. Jak je opisać? Tylko za pomocą takich obrazów i wyrażeń, bo jakoś wymyka się ono spod ludzkich możliwości dosłownego nazywania owego duchowego doświadczenia Szawła.

Było to wydarzenie wyjątkowe, które radykalnie zmieniło Pawła. Był prześladowcą chrześcijan, teraz stał się wyznawcą Chrystusa. O samym wydarzeniu pod Damaszkiem, mimo, że dysponujemy aż trzema opisami zredagowanymi przez św. Łukasza, nie wiemy zbyt wiele. Nie wiemy, co tak naprawdę dokonało się w sercu Pawła. Możemy obserwować fakty, ale jest to jedynie zewnętrzna strona powołania Szawła. Nie mamy dostępu do tego, co dokonało się wewnątrz – do tajemnicy serca. Widzimy, że to wydarzenie było wyjątkowe, ale również bardzo intymne.

Wróćmy jednak do pierwszego pytania

Co mam czynić, by służyć Bogu? Czy takie pytanie stawiał sobie św. Paweł? W żadnym ze swoich listów do tego się nie przyznaje. Pewny swego pisze: „To wszystko, co było dla mnie zyskiem, ze względu na Chrystusa uznałem za stratę. I owszem, nawet wszystko uznaję za stratę ze względu na najwyższą wartość poznania Chrystusa Jezusa, Pana mojego. Dla Niego wyzułem się ze wszystkiego i uznaję to za śmieci, bylebym pozyskał Chrystusa (Flp 3,7–8) Weźmy jednak pod uwagę radykalność decyzji Pawła. Powiedzmy to jeszcze raz: był on praktykującym Żydem, faryzeuszem skrupulatnie przestrzegającym wszystkich przepisów Prawa i zwyczajów żydowskich. Przed wydarzeniem pod Damaszkiem chrześcijaństwo uważał za wypaczenie wiary w jedynego Boga Jahwe. Po tym wydarzeniu stał się wyznawcą tej drogi, którą zwalczał. Była to dla niego z pewnością bardzo trudna decyzja. Musiało się stać istotnie coś bardzo ważnego, że tak zmieniło naszego bohatera. Co to takiego? Co sprawiło, że Szaweł tak radykalnie zmienił swój sposób myślenia o sobie, o świecie i o swoim Bogu. Odpowiedź jest bardzo krótka. Szaweł „spotkał” Zmartwychwstałego. Sam to wyznaje w bardzo ważnym tekście. Jest to najstarsze wyznanie wiary w Chrystusa, które Paweł, pisząc Pierwszy List do Koryntian, po prostu cytuje: „ Przekazałem wam na początku to, co przejąłem; że Chrystus umarł - zgodnie z Pismem - za nasze grzechy, że został pogrzebany, że zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem; i że ukazał się Kefasowi, a potem Dwunastu. Później zjawił się więcej niż pięciuset braciom równocześnie; większość z nich żyje dotąd, niektórzy zaś pomarli. Potem ukazał się Jakubowi, później wszystkim apostołom. W końcu, już po wszystkich, ukazał się także i mnie jako poronionemu płodowi. (1 Kor 15,3–8)

W tym doświadczeniu Paweł jest nam bardzo bliską osobą – może nawet bliższą niż inni apostołowie. Zasadniczo my znajdujemy się w podobnej sytuacji co Paweł. Grono Dwunastu poznało Jezusa przed jego śmiercią i zmartwychwstaniem – można powiedzieć, byli pod tym względem szczęśliwcami. A Paweł poznał Jezusa, ale Zmartwychwstałego, nie znał Go za życia. Czyli tak jak my… I w tym staje się on nam bardzo bliski.

To doświadczenie Pawła pod Damaszkiem leży u podstaw jego powołania. Wszyscy przeżywamy jakieś nasze „wydarzenie pod Damaszkiem”. Jest ono bardzo intymne. Trudno go opisać, ale jest bardzo autentyczne i ważne dla naszego życia religijnego. Opisujemy go za pomocą różnych wspaniałych obrazów, ale jest ono prawie „nieprzekazywalne”. Mówimy: „Bóg mnie powołał”, „usłyszałem wewnętrzny głos”, „ciągle towarzyszyło mi wewnętrzne przynaglenie”, „chciałem przed tym uciec, ale się nie dało”. Gdy więc pytamy o znaki powołania i próbujemy odpowiedzieć sobie na pytanie: Co mam czynić, aby być szczęśliwym i służyć Bogu? wracamy wtedy do naszego „wydarzenia pod Damaszkiem”.