Jak radzić sobie ze stresem w pracy

Skuteczne zapobieganie stresowi w miejscu pracy wymaga zaangażowania, wysiłku oraz współdziałania - pracodawcy i pracowników. Wiele dla siebie samego może uczynić jednak także każdy pracownik.

Z tego powodu Państwowa Inspekcja Pracy przygotowała Rady dla pracowników. Rady te zostały tak przygotowane, aby mogły być zastosowane przez każdą osobę, bez względu na rodzaj, miejsce, czas i charakter wykonywanej przez nią pracy. Ich zastosowanie, gdy jest możliwe, może pomóc w skuteczniejszym radzeniu sobie z nadmiernym stresem.

Zanim podejmiesz zatrudnienie, dokładnie zapoznaj się z zakresem obowiązków. Dowiedz się o atmosferę i stosunki między pracownikami panujące w nowym miejscu pracy.

• Nie podejmuj zatrudnienia, jeśli masz wątpliwości co do prawdziwości oferowanych Ci warunków pracy, odbiegają one od ustaleń zawartych z Tobą podczas rozmów kwalifikacyjnych bądź pracodawca unika podpisania umowy o pracę.
• Na bieżąco przygotowuj się do pracy. Samodzielnie lub przy pomocy pracodawcy podnoś swoje kwalifikacje zawodowe. Uczestnicz w kursach, szkoleniach, studiach podyplomowych.
• Traktuj swojego szefa i inne osoby w pracy jak partnerów, wobec których masz oczekiwania ale i obowiązki. Wywiązuj się ze swoich obowiązków.
• Pamiętaj, że od jakości Twojej pracy może zależeć praca kogoś innego, nawet gdy Ty tego nie widzisz. Traktuj poważnie swoją pracę.
• Staraj się nie przychodzić do pracy na ostatnią chwilę.

Zanim rozpoczniesz pracę, poświęć trochę czasu na przygotowanie się do niej. Zastanów się spokojnie i zaplanuj, co chcesz zrobić, w jakiej kolejności i dla kogo.

• Zaczynaj od spraw najważniejszych w danym dniu i pamiętaj o zostawieniu sobie czasu na nieprzewidziane zdarzenia.
• Staraj się wykonywać jedną czynność od początku do końca.
• Unikaj odwlekania i odkładania spraw "na później".
• Wyznaczaj sobie krótko i długo okresowe cele, które chcesz zrealizować w danym dniu, tygodniu, miesiącu lub roku pracy.
• Zaakceptuj fakt, że zmiany w pracy są nieuniknione. Jeśli trzeba, dokonuj korekt harmonogramu swojej pracy na bieżąco.
• Śmiało i otwarcie mów współpracownikom i szefom o swoich pomysłach, oczekiwaniach i propozycjach dot. sposobu wykonywania przez Ciebie pracy.
• Otwarcie mów o tym, co czujesz w związku z pracą.
• Dbaj o siebie i swoje sprawy. Odmawiaj i mów "nie, nie zgadzam się", gdy ktoś narusza Twoje prawa lub nie jesteś na coś gotowa/y.
• Jeśli odczuwasz napięcie - rozejrzyj się wokół i zrób choćby w pamięci listę konkretnych rzeczy które Cię w danej chwili irytują, złoszczą, męczą lub przeszkadzają w pracy.
• Podchodź do spraw racjonalnie - oceń wagę problemów i zdecyduj, które z nich a) chcesz oraz b) możesz rozwiązać.

Rozwiązuj problemy - zbieraj potrzebne informacje, proś o materiały do pracy, rozmawiaj z innymi współpracownikami, pytaj o radę, odmawiaj, zawieraj kompromisy, stawiaj ultimatum, proś o pomoc inne osoby. Nie czekaj, aż ktoś zrobi coś za Ciebie. Działaj.

• Jeśli czujesz obawę przez zadaniem, przypomnij sobie podobną sytuację w której Ci się udało.
• Jeśli zdarzy Ci się popełnić błąd, przyjmij za niego odpowiedzialność, wyciągnij wnioski na przyszłość i nie rozpamiętuj niepowodzenia w nieskończoność.
• Bądź wyrozumiały dla siebie i innych; pamiętaj, że nie ma ludzi którzy "zawsze wszystko wiedzą", "zawsze zdążają na czas", "zawsze zajmują pierwsze miejsce", "zawsze wszystkich lubią" i "zawsze są lubiani przez wszystkich". Nawet gdy inni tak myślą.
• W myśleniu o sobie i swoich obowiązkach staraj się unikać zwrotów "zawsze", "natychmiast", "muszę"; używaj w zamian stwierdzeń "chcę", "mogę", "potrafię", "zrobię" - i tak zrobisz co trzeba, a nie wywołasz u siebie dodatkowego napięcia. Jesteś dobrym pracownikiem.
• Jeśli musisz, rywalizuj raczej z sobą niż z innymi.
• Nie angażuj się w intrygi między innymi pracownikami - zachowaj neutralność.
• Nie dyskredytuj i nie pomniejszaj swoich i cudzych dokonań; zamiast tego staraj się szukać dobrych stron u siebie i innych osób.
• W miarę swoich możliwości i czasu udzielaj pomocy współpracownikom. Sam też proś innych o pomoc.
• W trudnych momentach zamiast wzajemnego obwiniania się szukaj wspólnych rozwiązań.
• Pamiętaj o odrobinie humoru, dystansu do siebie, kolegów i szefa na co dzień.

Jeśli pracujesz w grupie innych osób, staraj się uczestniczyć w życiu zespołu. Wspólna praca to możliwość realizacji większych celów. Zgrany zespół to także większa siła argumentacji przed kierownikiem lub pracodawcą, gdy trzeba podjąć ważne decyzje albo rozwiązać konflikt.

Pamiętaj o przerwach w pracy - staraj się przeznaczać je na chwilę odpoczynku, relaksu i oderwania od obowiązków.

• Raz na jakiś czas "złap oddech" i zadaj sobie pytanie: "Czy to co właśnie robię jest dla mnie ważne w życiu?". Potem zdecyduj co dalej.
• Nie dopuszczaj do gromadzenia się napięcia - rozładowuj je poprzez pracę, działanie, aktywność fizyczną, hobby lub rozmowę z innymi.
• Pogódź się z zawodową rzeczywistością i nie zadręczaj się sytuacjami, na które nie masz wpływu.
• Bez względu na to gdzie pracujesz lub jaki masz zawód, staraj się zachować równowagę między pracą, a czasem wolnym przeznaczanym dla siebie. Nie jesteś na ziemi tylko po to, aby pracować. Nawet jeśli niektórzy by sobie tego życzyli.
• Staraj się mieć wokół siebie rodzinę, przyjaciół, znajomych lub inne osoby, które wesprą i pomogą Ci gdy przyjdzie Ci stawiać czoła problemom w pracy.
• Dbaj o zdrowie, właściwe odżywianie, systematyczne wykonywanie badań lekarskich, regularny odpoczynek po pracy.
• Pamiętaj o spożywaniu posiłków w pracy. Unikaj nadmiaru kofeiny, cukrów i tłuszczu w pożywieniu.

Nie próbuj radzić sobie z problemami w pracy przy użyciu alkoholu, nikotyny lub środków odurzających - to nie rozwiązuje problemów, a może sprowadzić nowe, związane z używaniem ww substancji.

Jeśli potrzebujesz, weź udział w treningu asertywności, relaksacyjnym, umiejętności komunikacji lub zarządzania czasem. Rozwijaj swoje zainteresowania, podnoś kwalifikacje zawodowe, podejmuj wyzwania i rozglądaj się po rynku pracy. Obecne miejsce pracy nie jest jedynym, w którym możesz pracować.

Jeśli potrzebujesz, poproś o opinię lekarza, psychologa lub doradcę zawodowego z najbliższej poradni. Jeśli mimo stosowania tych rad odczuwasz wysoki poziom stresu wywołanego pracą, rozważ zmianę zakresu obowiązków, zajmowanego stanowiska, miejsca pracy lub wykonywanego zawodu. Pamiętaj, że Twoje zdrowie jest ważniejsze niż najważniejsza nawet praca. Będzie Ci potrzebne jeszcze przez wiele lat, także po zakończeniu kariery zawodowej.