Choroba afektywna dwubiegunowa w małżeństwie. Jak budować zdrowy i szczęśliwy związek?

"Czy możliwy jest szczęśliwy i zdrowy związek, jeśli masz chorobę afektywną dwubiegunową lub jesteś w relacji z osobą cierpiącą na tę chorobę? Obraz, jaki wyłania się z dotychczas przeprowadzonych badań, jest bardzo niejednoznaczny. Szczególnie uderzająca jest trudność w oddzieleniu przyczyny i skutku pewnych zachowań". Przeczytaj fragment książki "Choroba afektywna dwubiegunowa", w której znajdziesz odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące ChAD.

Czy osoby z chorobą afektywną dwubiegunową zmagają się z utrzymaniem zdrowych i satysfakcjonujących relacji tylko dlatego, że mają tę chorobę, czy też stres, który jest typowy dla każdego związku, wywiera większy wpływ na osobę z zaburzeniem?

Problemy ze zdrowiem psychicznym, a także choroby fizyczne mogą potencjalnie obniżyć jakość relacji międzyludzkich, a małżeństwo/ partnerstwo nie jest wyjątkiem. Kiedy osoba i/lub rodzina ma ukochaną osobę, która boryka się z przewlekłą chorobą, pojawia się dodatkowy stresor do tej relacji.

Choroba afektywna dwubiegunowa to przewlekła, dożywotnia choroba, która wymaga od bliskich wsparcia i zrozumienia, zwłaszcza gdy dotknięta nią osoba zmaga się z epizodem manii lub depresji. Małżonkowie i partnerzy są szczególnie dotknięci chorobą, ponieważ zazwyczaj spędzają z taką osobą najwięcej czasu i są opiekunami na pierwszej linii.

Być może dla wielu z nas intuicyjną rzeczą jest założenie, że osoba z chorobą afektywną dwubiegunową będzie miała słabsze umiejętności interpersonalne i trudniej będzie się z nią dogadać niż ze "zwykłą" osobą. Ale ilu z nas patrzy na to odwrotnie? Czy kiedykolwiek pomyślałeś, że problemy małżeńskie (w związku) mogą być wyzwalaczem epizodów, a stres w związku może pogorszyć stan chorującego małżonka?

Stres jest głównym wyzwalaczem problemów emocjonalnych i fizycznych i bez wątpienia jest wyzwalaczem dla osoby z chorobą afektywną dwubiegunową, narażając ją na ryzyko nawrotu epizodu maniakalnego lub depresyjnego. Jednak w życiu z chorobą nadal jest miejsce na złożoną wzajemną zależność między napięciami małżeńskimi wynikającymi z zachowania małżonka podczas epizodu a możliwym nasileniem się i/lub wywoływaniem epizodów manii i/lub depresji, ponieważ współmałżonek z ChAD-em jest bardzo podatny na wszelkie problemy, które pojawiają się w małżeństwie/związku.

Para łatwo może wpaść w spiralę, w której współmałżonek z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym zachowuje się w sposób zarówno bardzo prowokacyjny, jak i bardzo reaktywny. Prowadzi to do konfliktu z partnerem, którego negatywne reakcje na to "zachowanie dwubiegunowe" sprawiają, że małżonek dwubiegunowy jest bardziej zestresowany i niepewny, co z kolei wyzwala jeszcze więcej epizodów manii i/lub depresji.

Pary borykające się z chorobą afektywną dwubiegunową mogą zostać uwięzione w spirali tego, co powoduje stres, który po prostu wyzwala więcej manii i/lub depresji. Czasami choroba afektywna dwubiegunowa jest "zaraźliwa", gdy dotknięty jest jeden z małżonków/partnerów. Taki związek może być bardzo burzliwy i niepewny. Często współmałżonkowie/partnerzy osób z chorobą afektywną dwubiegunową rozumieją depresję u partnera i są niezwykle, a nawet nadmiernie troskliwi w odpowiedzi na nią, ale mają większe trudności z postrzeganiem epizodów maniakalnych jako części choroby.

Stres jest głównym wyzwalaczem problemów emocjonalnych i fizycznych.

Bardzo prawdopodobne jest, że zachowanie maniakalne będzie postrzegane jako złośliwe i celowe, zwłaszcza po tym, jak partner z chorobą afektywną dwubiegunową był przez jakiś czas stabilny i działał w bardziej kochający, spójny i przewidywalny sposób.

Zachowania maniakalne, w przeciwieństwie do objawów depresyjnych, mają bardzo "aktywny" charakter, co utrudnia bliskim zrozumienie, że osoba dotknięta chorobą jest w stanie pobudzenia (i daleko jej do szczęścia i energii). Małżonkowie/partnerzy mogą być zirytowani nadmiernym mówieniem, zmniejszoną potrzebą snu, wahaniami nastroju i gniewem pojawiającymi się podczas epizodów maniakalnych.

Bycie w zaangażowanym związku z kimś, kto ma chorobę afektywną dwubiegunową, może być poważnym wyzwaniem, jeśli osoba dotknięta chorobą nie jest ustabilizowana w ramach zorganizowanego planu leczenia.

Jeśli istnieje wspólny wysiłek między obojgiem małżonków/partnerów w relacji, wówczas małżeństwo/relacja może być nie tylko zdrowe i satysfakcjonujące, ale może również zbliżyć do siebie oboje partnerów, gdy wspólnie podejmują walkę.

Dwubiegunowe małżeństwo jest skazane na zagładę? Absolutnie nie!

(...) Sekret szczęśliwego i zdrowego związku z partnerem w chorobie afektywnej dwubiegunowej jest prosty: dokładna diagnoza, przestrzeganie skutecznego planu leczenia oraz edukowanie obu partnerów na temat zaburzenia i sposobów radzenia sobie z nim.

W przypadku partnera dwubiegunowego rozstanie może prowadzić do wielu problemów, które potęgują trudności psychiczne, emocjonalne, fizyczne i finansowe. Jak zauważają Goodwin i Jamison, wiele badań pokazuje, że samotne życie po zerwaniu, separacji lub rozwodzie często prowadzi do zaprzestania przyjmowania leków i ogólnie nieprzestrzegania planu leczenia.

Rozwód/rozstanie jest często wstępem do "dryfowania w dół", w którym osoba z chorobą afektywną dwubiegunową nie szuka pomocy i otrzymuje mniej leczenia, cierpi na częstsze i poważniejsze wahania nastroju oraz ma problemy z zatrudnieniem, systemem prawnym i ogólnie życiem, a także doświadcza pogarszającego się stanu finansów i zdrowia fizycznego.

Czy to oznacza, że dwubiegunowe małżeństwo jest skazane na zagładę? Absolutnie nie! W rzeczywistości badania wykazały, że nie ma żadnej różnicy między stanem małżeństw, w których jeden małżonek cierpi na chorobę afektywną dwubiegunową, ale jest w stanie remisji, a ogólnie innymi, "zdrowymi" małżeństwami. Co więcej, obie grupy miały podobne postrzeganie znaczących wydarzeń w trakcie ich związku. Małżonkowie mieli te same uczucia co do zalotów, pierwszego roku małżeństwa i stopnia, w jakim małżeństwo spełniło ich oczekiwania. Innymi słowy: małżeństwo z osobą z chorobą afektywną dwubiegunową, która jest w trakcie leczenia i nie doświadcza żadnych epizodów, jest prawie tym samym, co małżeństwo z osobą "zdrową".

Fragment książki Moniki Kotlarek "Choroba afektywna dwubiegunowa".