Czy życie ma dla ciebie sens? W 6 pytaniach

Czy życie ma dla ciebie sens? Teraz da się ustalić szybciej niż dotychczas. Okazuje się, że w najbardziej popularnym teście psychologicznym do pomiaru sensu życia, zamiast 20 pytań, czasami wystarczy zadać zaledwie 6 - ustalili badacze z katowickiego wydziału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.

Jak poinformowano na stronie SWPS, badacze przeprowadzili analizę psychometryczną Test Sensu Życia ("Purpose in Life Test", PIL) - najczęściej stosowanego w badaniach narzędzia do pomiaru natężenia poczucia sensu życia. Podjęli też próbę oceny jego zastosowania w badaniach psychologii pozytywnej nad mechanizmami dobrego życia.

PIL określa subiektywny stan psychiczny konkretnej osoby związany z odczuwaniem podmiotowej satysfakcji z życia. Jego część ilościowa składa się z 20 pozycji, które, zgodnie z tradycyjną teoretyczną interpretacją, dotyczą siedmiu kategorii symptomów, takich jak: cele życia, sens życia, afirmacja życia, ocena siebie, ocena własnego życia, wolność i odpowiedzialność oraz stosunek do śmierci i samobójstwa.

- Podejmując badania chcieliśmy sprawdzić, czy Test Sensu Życia może być konkurencyjny wobec współczesnych miar sensu życia zarówno ze względu na walory psychometryczne, jak i wyjaśnianie mechanizmów dobrego życia - wyjaśnia dr Maciej Januszek, psycholog i współautor badania z katowickiego wydziału SWPS. - Po przeprowadzeniu analiz statystycznych uzyskaliśmy wersję narzędzia zawierającą 6 zamiast 20 pozycji, które wchodzą w skład jednej kategorii symptomów odpornej na wiek, płeć i wykształcenie badanych. Zadaliśmy sobie pytanie, co mierzy to narzędzie po redukcji pozycji testowych i, czy wersja 6-pytaniowa może spełnić swoje zadania w praktyce klinicznej.

Jak wyjaśniono w komunikacie SWPS, wersja Testu Sensu Życia składająca się z 6 zamiast 20 pytań może służyć do oceny zmiany poczucia sensu życia w terapii, czyli do mierzenia efektów oddziaływań terapeutycznych niezależnie od ustąpienia objawów depresji i lęku. Poza tym może być przydatna do badania osób starszych, dla których wypełnienie pełnej wersji testu jest problematyczne.

W teście, na drodze analiz usunięto pozycje z kategorii dotyczących śmierci i samobójstwa, odpowiedzialności za podjęte działania oraz oceny siebie. Wykluczone zostały także pozycje o charakterze afektywnym. Naukowcy wykazali, że dzięki takim zmianom, pomiar poczucia sensu życia nie ma związku z lękiem i objawami somatycznymi depresji (np. zaburzeniami snu czy utratą wagi). SWPS zaznacza, że skrócona wersja Testu Sensu Życia jest konkurencyjna wobec bardziej współczesnych miar tego konstruktu.

- Poszukiwanie sensu życia traktowane jest w psychologii pozytywnej jako wskaźnik dobrostanu czy specyficzna postać szczęścia. Takie rozumienie sensu życia stanowi uzupełnienie podejścia klinicznego, koncentrującego się na sytuacjach trudnych czy nawet ekstremalnych i ich konsekwencjach w postaci zaburzeń psychicznych - tłumaczy koordynator badania, dr Jolanta Życińska, psycholog z katowickiego wydziału SWPS.

Test Sensu Życia J.C. Crumbaugha i L.T. Maholicka, który powstał w latach 60. ubiegłego wieku głównie na potrzeby praktyki klinicznej, jest jednym z najstarszych i najczęściej wykorzystywanych narzędzi do pomiaru poczucia sensu życia. Ze względu na coraz większe zainteresowanie psychologii pozytywnej zagadnieniem sensu życia, narzędzie to cieszy się rosnącą popularnością w badaniach empirycznych.