Depresja to poważna choroba, która może dotknąć każdego. Zachorować na depresję można niezależnie od wieku, płci, wykształcenia czy pozycji społecznej. Depresja nie wybiera. Cierpią na nią osoby, które doświadczyły nieszczęścia, ale także osoby spełnione zawodowo, zamożne, określane mianem „człowieka sukcesu”.

„Świat depresji zmienia w życiu wszystko, nic już nie jest tak, jak było…” - Artur Marino „Widziałem ciemne słońce”

Każda osoba cierpiąca na tę chorobę może także doświadczać jej inaczej, możemy mówić o depresji sezonowej, poporodowej, depresji w okresie klimakterium, depresji w wieku podeszłym czy też depresji młodzieżowej a nawet dziecięcej.

Pacjent chorujący na depresję nie poradzi sobie sam. Potrzebuje kontaktu z lekarzem i wsparcia bliskich. Kluczowym jest rozpoznanie przez specjalistę prawdziwego oblicza choroby i zastosowanie indywidualnej, skutecznej i systematycznej terapii.

Depresja - przyczyny choroby

Depresja rzadko ma tylko jedną przyczynę. Chorobę najczęściej wywołują różne, złożone czynniki takie jak negatywne doświadczenia, ciężkie choroby trwające długi czas, czynniki dziedziczne, cechy osobowości, warunki życiowe, układy rodzinne i zawodowe.

Jesteś osobą duchowną? Odbierz pięć darmowych poradników nt. depresji

Rozregulowanie rytmów może prowadzić do zaburzenia cyklów zmiany nastroju oraz snu i aktywności, wpływając na sposób funkcjonowania człowieka w ciągu doby. U chorych na depresję objawy rozregulowania zegara biologicznego występują tak często, że uważa się je wręcz za jedną z najbardziej charakterystycznych cech tej choroby. Przy czym wpływ zaburzeń rytmów okołodobowych jest tym większy, im depresja jest głębsza. Zdarzają się jednak zupełnie nietypowe postaci depresji, których nie powoduje żadna z wymienionych przyczyn i które nie dają żadnych typowych objawów.

Depresja - objawy:

• ogólne pogorszenie nastroju,
• ciągły smutek,
• obojętność na to, co dzieje się dookoła,
• stany lękowe pojawiające się bez żadnych przyczyn i nasilające w obliczu trudniejszych wyzwań i zadań,
• poczucie winy i niska samoocena,
• myśli samobójcze,
• utrata apetytu i szybkie chudnięcie (rzadziej obżarstwo i nadwaga),
• kłopoty ze snem,
• niemożność koncentracji,
• spowolnienie, szybkie męczenie się, utrata sił fizycznych i psychicznych.

Nie zawsze jest tak, że osoba chora ma depresyjny nastój czy też odczuwa wewnętrzną pustkę. W niektórych przypadkach przeważają zaburzenia snu, w innych brak inicjatywy, w jeszcze innych dolegliwości fizyczne. Również, jeśli chodzi o natężenie choroby to bywa ono różne. Niektórzy chorzy nie są w stanie poradzić sobie z codziennością, inni mobilizują swoje siły i próbują w miarę normalnie funkcjonować. U różnych osób depresja przybiera różne oblicza.

Depresja - liczby:

• pod względem liczby zachorowań depresja stanowi obecnie czwarty najpoważniejszy problem zdrowotny na świecie – cierpi na nią około 121 milionów osób,
• Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że do roku 2020 depresja stanie się w skali świata drugą najczęstszą przyczyną niepełnosprawności wynikającej ze stanu zdrowia (za niewydolnością serca),
• szacuje się, że 5-10% populacji cierpi na depresję i wymaga interwencji psychiatrycznej lub psychologicznej,
• na depresję cierpi aż 10% Polaków (wg danych Zespołu ds. Walki z Depresją, działającego przy Ministrze Zdrowia),
• przeciętnie ryzyko rozwoju depresji wynosi 10-20% i jest nieco wyższe u kobiet niż u mężczyzn,
• u osób przed 45 rokiem życia istnieje większe prawdopodobieństwo zachorowania niż u osób starszych (średni wiek wystąpienia pierwszego epizodu depresji to 20-40 lat).

Depresja - oblicza choroby

W depresji typowej występują wszystkie główne objawy: przewlekły smutek, zniechęcenie do życia, znaczące obniżenie witalności, brak apetytu i związana z tym utrata wagi.

Depresja z cechami melancholicznymi

Osoby z tym typem depresji często mają poczucie winy a ich nastrój nie zmienia się bez względu na wydarzenia dziejące się wokół.

Depresja lękowa

Przejawia się wyjątkowo silnym uczuciem niepokoju, wśród objawów dominuje znaczące obniżenie poczucia własnej wartości, a przyszłość jawi się wyłącznie w czarnych barwach. U osób z tym typem depresji istnieje wysokie ryzyko samobójstwa.

Depresja urojeniowa

W tym typie depresji nasilenie objawów związanych z obniżeniem własnej wartości i negatywnymi myślami o przyszłości osiąga poziom urojeń. Chorzy odnoszą wtedy obojętne sygnały z otoczenia do siebie, zadręczają się.

Depresja z zahamowaniem

Zwana też osłupieniem depresyjnym. Chorzy nie podejmują żadnej aktywności, nie można z nimi nawiązać kontaktu słownego. Mają zastygły, cierpiący wyraz twarzy. Przestają jeść. Taka depresja wymaga intensywnego leczenia szpitalnego.

Depresja hipohondryczna

Polega na zaburzeniu przekonania o własnym stanie zdrowia. Osoby te są przekonane o poważnej, przewlekłej chorobie, na jaką zapadły. Jako objawy wymieniają wiele dolegliwości, które nie znajdują potwierdzenia w dalszej diagnozie.

Dystymia

Określana jest jako przewlekłe obniżenie nastroju trwające, co najmniej dwa lata. Osoby z dystymią są przez większą część dnia smutne, zmęczone, mają poczucie nieradzenia sobie. Objawy nie spełniają kryteriów epizodu depresyjnego, ale powodują cierpienie chorych.

Depresje maskowane

To zespoły depresyjne, w których zdecydowanie dominuje jeden lub dwa objawy spoza wymienianych w przebiegu typowej depresji. „Maski” to najczęściej różnego typu dolegliwości bólowe, zaburzenia snu, jadłowstręt lub okresowe nadużywanie alkoholu.

Depresja nietypowa (atypowa)

To taki stan depresyjny, w którym kluczową rolę odgrywa specyficzne „odwrócenie” cech depresji typowej. Najczęstsza różnica to zwiększony apetyt, czyli objadanie się oraz nadmierna senność. Bardzo charakterystyczne jest złagodzenie lub nawet ustąpienie objawów po południu lub wieczorem oraz zaburzenia snu w drugiej połowy nocy.

Sezonowe zaburzenie nastroju spowodowane jest przede wszystkim niedoborem światła w okresie jesienno-zimowym. Do dość typowych cech tej depresji należą: nadmierna senność, znaczne obniżenie energii życiowej, wzmożony apetyt na węglowodany i przyrost masy ciała.

To stan depresyjny, którego przyczyną są zmiany hormonalne towarzyszące ciąży i ogromna odpowiedzialność po porodzie związana z opieką nad niemowlęciem. Do najczęstszych objawów należy poczucie bycia niedobrą matką połączone z obsesyjnym zamartwianiem się o zdrowie dziecka.

Depresja u dzieci i młodzieży

Poza charakterystycznymi dla typowej depresji objawami, takimi jak apatia, trudności z koncentracją czy próby samobójcze, o depresji dziecięcej lub młodzieżowej może świadczyć lenistwo lub agresja. U dzieci w wieku 6-12 lat depresja objawia się przede wszystkim skargami na rozmaite dolegliwości fizyczne. Często u dzieci w wieku szkolnym w obrazie depresji dominuje niepokój, objawiający się rozdrażnieniem i nadmierną aktywnością, co prowadzi często do błędnego rozpoznania ADHD zamiast depresji.

Źródła:

1. Ayuso-Mateos JL et al. Depressive disorders in Europe: prevalence figures from the ODIN study. Brit J Psychiatry 2001; 179: 308-316
2. ECNP Congress (Turkey, September 2009). Satellite Symposium: Agomelatine – Innovation for the benefit of depressed patients
3. Hesse A, Drogi wyjścia z depresji i lęku
4. Jarema M. Depresja w praktyce lekarza rodzinnego
5. Sabate E., 2004 Depression In Young People and Elderly. Dokument WHO: Priority Medicines for Europe and the Word; Chapter 6
6. Well Connected Report. http://www.well-connected.com/report.cgi/pdf/000008.pdf
7. World Health Organisation. Mental Health Home – Depression. Available at: http://www.who.int/mental_health/management/depression/definition/en/