Jak ustrzec się udaru mózgu?
Objawy udaru mózgu zależą od miejsca i rozległości uszkodzenia w mózgu i u poszczególnych osób mogą się znacznie różnić. Podstawową przyczyną udaru, wynikającą z całego trybu życia, jest zbyt wysokie ciśnienie krwi. Jedynym lekarstwem, które pozwala uniknąć udaru, jest zapobieganie mu.
Udar mózgu często określa się mianem "wylewu". Istotne jest szybkie rozpoznanie udaru. Najczęstszym objawem udaru mózgu jest nagłe wystąpienie:
- niedowładu lub porażenia mięśni twarzy, ręki i/lub nogi, najczęściej po jednej stronie ciała
- osłabienie ciała lub drętwota
- zaburzeń mowy o typie trudności w wypowiadaniu i rozumieniu słów
- zaburzeń chodzenia z zaburzeniami równowagi
- zaburzeń widzenia
- silnego bólu głowy bez uchwytnej przyczyny.
Objawy udaru mózgu zależą od miejsca i rozległości uszkodzenia w mózgu i u poszczególnych osób mogą się znacznie różnić. Podstawową przyczyną udaru, wynikającą z całego trybu życia, jest zbyt wysokie ciśnienie krwi.
Jedynym lekarstwem, które pozwala uniknąć udaru, jest zapobieganie mu.
- Pić przegotowaną wodę i z sokiem z aronii.
- Każda potrawa odpowiednio przyprawiona solą smakuje dużo lepiej - to wiemy wszyscy. Niestety, sól mimo swych walorów smakowych jest naszym wrogiem numer jeden w walce z wysokim ciśnieniem.
- Pić jogurt, zsiadłe mleko, soki z marchwi, pomarańczy, winogron.
- Spożywać kasze jęczmienne, kukurydziane, płatki owsiane, ryż, czosnek, cebulę (przy zdrowej wątrobie), dużo warzyw i owoców, zwłaszcza jabłek surowych i gotowanych.
- Do potraw dodawać olej słonecznikowy, sojowy lub oliwę z oliwek.
- Unikać - wszelkiego rodzaju konserw, flaczków, mocnej kawy, herbaty, solonych ogórków i pomidorów, alkoholu i papierosów.
- Ograniczyć - cukier, sól, tłuszcze zwierzęce i tłuste mięsa. Wszystkie te produkty wpływają na podniesienie ciśnienia.
Gdy lekarz zaleci dietę bezsolną, spróbuj:
- zamiast solą przyprawiać potrawy ziołami, sokiem z cytryny, octem winnym,
- nie bać się czosnku - on dodatkowo obniża ciśnienie,
- do solniczek zamiast soli wsypać pieprz ziołowy,
- skrapiać niektóre potrawy, np. sałatę, ryby, sokiem z cytryny.
Walcząc z nadciśnieniem warto postarać się o zrzucenie nadmiaru kilogramów! Podwyższona waga ciała obarcza serce dodatkową pracą. Może podnieść ciśnienie krwi i poziom cholesterolu.
- Osoby cierpiące na chorobę nadciśnieniową winny spożywać pokarmy bogate w potas i magnez, a ubogie w sód.
- Wskazane w nadciśnieniu są owoce: jabłka, gruszki, wiśnie, pomarańcze, grejpfruty.
- Niewskazane są: czekolada, kakao.
- Picie alkoholu nawet w niewielkich ilościach, ale regularnie, znacznie podnosi ciśnienie krwi i wyjątkowo silnie wpływa na ryzyko udaru mózgu. Dotyczy to zarówno wylewów podpajęczynówkowych, jak i krwotoków do mózgu oraz wszelkiego rodzaju zakrzepów i zatorów mózgowych.
- Równie niekorzystnie działa kawa. Niestety, w średnim wieku, gdy zaczynają się kłopoty z nadciśnieniem, kawę i alkohol należy odstawić zupełnie albo ograniczyć je dosłownie do śladowych ilości. Dwie lub trzy filiżanki kawy, wypite w krótkim odstępie czasu, mogą w znacznym stopniu podwyższyć ciśnienie nawet na okres trzech godzin. Jeśli więc już musimy pić kawę, to pijmy ją jak najsłabszą albo stosujmy nieco droższą od normalnej, ale zdrowszą - bezkofeinową. Podobnie z alkoholem - jeśli już nie możemy się bez niego obyć, to ograniczajmy się do niezbyt mocnego wina albo lekkiego likieru. Unikajmy napojów wysokoprocentowych.
Błędny jest pogląd, że nadciśnieniowcy powinni żyć bardzo pasywnie, nie ruszać się. Wręcz przeciwnie - ruch, spacery, gimnastyka ciała są bardzo potrzebne, a nawet konieczne. Tyle tylko, że nie powinni uprawiać zbyt intensywnych, wyczerpujących sportów.
Dla osób cierpiących na nadciśnienie najlepsza jest specjalna gimnastyka rehabilitacyjna, która pomaga w zwalczaniu objawów, jakie towarzyszą chorobie, czyli zawrotów głowy, bólów w okolicy serca. Gimnastyka pomaga uregulować oddech i zwiększyć tak zwaną wydolność oddechową, a także pomaga w utrzymaniu kondycji i pokonywaniu większych wysiłków. Poprawę swego samopoczucia i kondycji poprzez ruch należy zacząć od codziennego chodzenia pieszo do pracy. Po południu, w wolnej chwili, wykonujemy specjalną gimnastykę obniżającą ciśnienie krwi.
Oto kilka wybranych ćwiczeń dla osób z wysokim ciśnieniem:
- Ćwiczenie oddechowe
Kładziemy się na plecach, nogi wyprostowane, ręce wzdłuż tułowia. Unosimy ręce przodem do góry, robimy wdech (długi - na raz, dwa, trzy), opuszczamy ręce i jednocześnie uginamy lewą nogę w kolanie, wykonujemy wydech ustami (raz, dwa trzy). Powtarzamy ćwiczenie z każdą nogą po 5 razy. - Ćwiczenie rozluźniające
Pozycja jak w poprzednirn ćwiczeniu, obie ręce i nogi jednocześnie odwodzimy na zewnątrz i do wewnątrz (w sta wach barkowych i biodrowych) Nie podnosimy przy tym koń czyn. Powtarzamy 10 razy. - Ćwiczenie ramion
Siadamy na krześle w normalnej pozycji. Luźno wymachujemy rękami na przemian (tak jak przy marszu). Powtarzamy 20 razy. - Ćwiczenie nóg
Stoimy w lekkim rozkroku, unosimy prawą ręki i lewą nogę wyprostowani do góry, wracamy do pozycji wyjściowej, to samo ćwiczę nie wykonujemy drugą ręką; i nogą. Powtarzamy 10 razy. - Ćwiczenie tułowia
Stoimy w nieco większym rozkroku niż poprzednio Dłonie opieramy na biodrach Wykonujemy raz w prawo raz w lewo skłony boczni tułowia z pogłębieniem. Powtarzamy 10 razy. - Ćwiczenie rozluźniające
Maszerujemy w miejscu przez jedną minutę, wysoki unosząc kolana.
Codzienne wykonywanie tych ćwiczeń na pewno po może utrzymać ciśnienie w normie. Po nabraniu większe wprawy i zdobyciu kondycji możemy rozszerzyć zestaw ćwiczeń w porozumieniu z lekarzem.
Problem dotyczący udaru mózgu jest szeroki - obejmuje nie tylko samych pacjentów, ale także ich rodziny. Z reguły udar mózgu jest czymś niespodziewanym dla samego chorego, a także dla jego rodziny i dlatego tak ważna jest edukacja pacjenta i rodziny, dotycząca przebiegu schorzenia, możliwych jego powikłań, następstw, możliwości leczenia i rehabilitacji.
Świadomość tego, że rozpoznanie udaru mózgu nie stanowi jednoznacznego skazania chorego na nieuchronny koniec lub trwałe kalectwo, pozwala na bardziej pozytywne podejście pacjenta i jego rodziny do procesu leczenia, co stanowi istotny składnik powodzenia terapii. Ważne jest także, aby uświadomić sobie, jak ważną rolę odgrywa profilaktyka udaru. Unikanie zagrożeń, które stanowią czynnik ryzyka, pozwala na zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia incydentu naczyniowego mózgu. Zaprzestanie palenia tytoniu, prawidłowa kontrola występujących wcześniej schorzeń, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia gospodarki lipidowej pozwolą na ograniczenie ryzyka w istotnym stopniu. Modyfikacja diety w dużym stopniu obniża ryzyko wystąpienia udaru mózgu.
Jak już była o tym mowa, udar mózgu występuje na ogół gwałtownie, niespodziewanie. Jednakże u niektórych osób mogą pojawić się pewne symptomy świadczące o zagrożeniu udarem. Objawy te, w porę zauważone, mogą przyczynić się do zapobieżenia udarowi.
W przypadku udaru mózgu na skutek zakrzepu takimi objawami, poprzedzającymi jego wystąpienie, są: uczucie znużenia i zmęczenia, krótkotrwałe napady mrowienia lub cierpnięcia kącika ust, ręki i nogi z tej samej strony (np. cierpnie lewa ręka, lewa noga i lewy kącik ust).
Należy także zwrócić uwagę na mikroudary, które są często sygnałem powstania normalnego udaru. Typowym objawem mikroudaru są: drgawki, przejściowe zaburzenia mowy, zawroty głowy.
Osoby, które zauważą u siebie podobne objawy oraz cierpiący na nadciśnienie - aby zapobiec udarowi mózgu - powinny bezwzględnie zmienić tryb życia. Regularne, lekkostrawne posiłki z dużą ilością nabiału, warzyw, owoców oraz kasz i ciemnego pieczywa to pierwszy warunek takiego uregulowanego stylu życia. Ruch na świeżym powietrzu i gimnastyka w domu to kolejna zasada, której należy się nauczyć. Odpowiednia ilość snu, uspokojenie wewnętrzne, zaprzestanie pogoni za szybszą wydajniejszą pracą, wreszcie rzucenie palenia, ograniczenie alkoholu i kawy - są warunkami koniecznymi, które musimy spełnić, jeśli chcemy uniknąć udaru mózgu.
- często mierz ciśnienie i współpracuj z lekarzem;
- prowadź spokojny, regularny tryb życia, dbaj o ruch;
- unikaj tłustych pokarmów;
- nie pij kawy, alkoholu;
- ogranicz sól kuchenną;
- nie traktuj udaru mózgu jako choroby beznadziejnej i nieuchronnie prowadzącej do śmierci - pomóż osobie chorej w odzyskaniu sprawności - nie ustawaj w rehabilitacji;
Korzystano z literatury: Poradnik uzdrawiacza - Barbara Zawada; artykuł lek. neurologa Joanny Poreda
Skomentuj artykuł