Dziś 46. rocznica wyboru kard. Karola Wojtyły na papieża. Wydarzenie, które odmieniło świat

Dziś przypada 46. rocznica pamiętnego dnia, kiedy metropolita krakowski, kardynał Karol Wojtyła, został wybrany na papieża. Jego pontyfikat, pełen wyjątkowych gestów i wydarzeń, zapisał się nie tylko w historii Kościoła katolickiego, ale także świata. Wybór Polaka na Stolicę Piotrową 16 października 1978 r. był momentem, który zaskoczył cały świat i zapoczątkował jedną z najważniejszych epok w dziejach papiestwa. 

Papież z Polski

16 października 1978 roku, biały dym nad Kaplicą Sykstyńską obwieścił światu dokonanie wyboru nowego papieża. Ówczesny metropolita krakowski, Karol Wojtyła, został wybrany w drugim dniu konklawe jako 262. następca św. Piotra. Dla wielu jego wybór był zaskoczeniem - nie tylko ze względu na narodowość, ale także na młody wiek (miał wówczas 58 lat), co czyniło go jednym z najmłodszych papieży wybranych od półtora wieku.

Wbrew oczekiwaniom, Wojtyła nie był wymieniany wśród głównych faworytów. Media nie skupiały się na nim jako potencjalnym kandydacie na papieża, co czyniło jego wybór prawdziwą sensacją. Tym bardziej, że pochodził z Polski, kraju za „żelazną kurtyną”, co nadawało jego pontyfikatowi dodatkowy, polityczny wymiar. Po 455 latach przerwy Kościół katolicki otrzymał papieża spoza Włoch - i to nie-Włocha z bloku komunistycznego.

Symbolika dnia wyboru

16 października to data, która na zawsze zapisała się w historii Kościoła. W kaplicy Papieskiego Kolegium Polskiego, z której kardynał Wojtyła wyruszył na konklawe, odprawił ostatnią Mszę św. jako metropolita krakowski. W jego biskupiej „Księdze czynności” ostatni wpis przed wyborem na papieża brzmi: „Około godz. 17.15 - Jan Paweł II”. Biały dym pojawił się o godz. 18:18, obwieszczając światu nowego papieża, który przybrał imię Jan Paweł II, oddając hołd swoim trzem poprzednikom: Janowi XXIII, Pawłowi VI i Janowi Pawłowi I.

Duchowe przygotowanie

Współpracownicy i bliscy przyjaciele kardynała Wojtyły wspominają jego szczególne duchowe przygotowanie do tego wydarzenia. Był cichy, skupiony, jakby przeczuwając, że wkrótce stanie przed jednym z największych wyzwań swojego życia. Na kilka dni przed konklawe metropolita krakowski pojechał na pogrzeb Jana Pawła I. Wieczór przed wyruszeniem do Watykanu spędził w Warszawie u sióstr urszulanek, gdzie w milczeniu żegnał się z przyjacielem Stefanem Swieżawskim. Jak wspominał później historyk: „Widziałem, że nie chce nic mówić. A on już wiedział…”.

Pontyfikat pełen symboli i zmian

Pontyfikat Jana Pawła II rozpoczął się od gestu, który zapowiadał nowy styl papiestwa. Już dzień po wyborze, papież opuścił mury Watykanu, by odwiedzić w szpitalu chorego kardynała Andrzeja Deskura. Było to bezprecedensowe wydarzenie - nowy papież wychodził do ludzi, łamiąc dotychczasowe schematy i formalności, które często izolowały Stolicę Apostolską od świata zewnętrznego.

Jan Paweł II, od początku swojego pontyfikatu, nie tylko wprowadzał nowy styl zarządzania Kościołem, ale także stał się papieżem dialogu. Był papieżem, który walczył o prawa człowieka, odwiedzał kraje komunistyczne, spotykał się z przedstawicielami innych religii, nie bał się konfrontować trudnych tematów i angażować się w sprawy społeczne.

„Jeśli wybiorą, proszę nie odmawiać”

Przed wejściem do Kaplicy Sykstyńskiej kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Polski i duchowy mentor Wojtyły, szepnął mu słowa, które zapadły w pamięć przyszłemu papieżowi: „Jeśli wybiorą, proszę nie odmawiać”. Były to prorocze słowa, które wyznaczyły nową drogę nie tylko dla Wojtyły, ale i dla Kościoła. Jak Jan Paweł II napisał w swoim testamencie: „Zadaniem nowego papieża będzie wprowadzić Kościół w Trzecie Tysiąclecie”.

Papież narciarz i poeta

Media na całym świecie szybko zainteresowały się osobą nowego papieża. Jan Paweł II zaskakiwał nie tylko swoją intelektualną wszechstronnością - biegle władał sześcioma językami, miał doktoraty z filozofii i teologii - ale także swoją bliskością do ludzi. Był papieżem, który uprawiał sporty, chodził po górach, jeździł na nartach i spływał kajakami. Do tego był poetą i autorem sztuk teatralnych. Jego postać fascynowała i zachwycała, czyniąc go jednym z najbardziej rozpoznawalnych przywódców duchowych XX wieku.

Reakcje świata

Wybór papieża zza „żelaznej kurtyny” wywołał falę reakcji na całym świecie. Vaclav Havel, wówczas czeski dysydent, wspominał:

- Kiedy usłyszeliśmy tę wiadomość, wiwatowaliśmy i krzyczeliśmy z radości do późna w nocy. Czuliśmy, że to ogromne wsparcie dla wszystkich ludzi żyjących pod komunistycznym jarzmem.

Z kolei Aleksander Sołżenicyn, rosyjski pisarz i dysydent, skomentował wybór Wojtyły słowami:

- To jedyna dobra rzecz, jaka wydarzyła się ludzkości w XX wieku.

W krajach komunistycznych, w tym w Polsce, wybór Jana Pawła II wywołał szok i konsternację. Jak wspomina jeden z funkcjonariuszy PZPR, atmosfera podczas narady partyjnej po konklawe była pełna napięcia:

- Olszewski wylewa kawę na jasne spodnie, ciężkie westchnienia. Czyrek mówi: Lepszy Wojtyła jako papież tam, niż jako Prymas tutaj. Ulgę czuć w całej sali.

Światowy wpływ

Jan Paweł II stał się papieżem o globalnym zasięgu. Jego pontyfikat trwał prawie 27 lat, co czyni go jednym z najdłuższych w historii Kościoła. W tym czasie odwiedził 129 krajów, przewodniczył synodom i Soborowi Watykańskiemu II, brał udział w wydarzeniach światowej rangi. Był pierwszym papieżem, który przełamał wiele barier - odwiedził synagogę, meczet, spotykał się z przywódcami różnych religii i promował dialog ekumeniczny.

Papież z Polski miał także ogromny wpływ na politykę międzynarodową, zwłaszcza na obalenie komunizmu. Jego wsparcie dla „Solidarności” i walka o prawa człowieka przyczyniły się do upadku systemów totalitarnych w Europie Środkowo-Wschodniej.

Dziedzictwo Jana Pawła II

46 lat po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II pozostaje jedną z najważniejszych postaci XX wieku. Jego przesłanie miłości, pokoju i dialogu jest aktualne do dziś. Był papieżem, który pokazywał, że Kościół może być blisko ludzi, a wartości chrześcijańskie mogą inspirować do budowania lepszego świata.

Źródło: KAI / jh