Episkopat Polski 15 lat temu jednogłośnie dopuścił Komunię św. na rękę

Niemal dokładnie 15 lat temu, 9 marca 2005 r. Episkopat Polski, w ślad za instrukcjami Stolicy Apostolskiej, jednogłośnie przyjął stanowisko, wedle którego dopuszcza się możliwość przyjmowania Komunii świętej na rękę. Jeszcze przed wykryciem pierwszego przypadku koronawirusa w Polsce, przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki, 28 lutego, zachęcił w komunikacie duchowieństwo i wiernych do zachowania zwiększonej ostrożności, a w przypadku zagrożenia do poinformowania o "możliwości przyjmowania na ten czas Komunii świętej duchowej lub na rękę".

Piętnaście lat temu o decyzji Episkopatu Polski poinformował na konferencji prasowej ówczesny rzecznik KEP ks. Józef Kloch.

“Komunii św. udziela się przez podanie Hostii wprost do ust. Jeżeli jednak ktoś prosi o Komunię na rękę gestem wyciągniętej dłoni, należy mu w taki sposób jej udzielić” – tak brzmi fragment przyjętej instrukcji nt. udziału i postaw wiernych w liturgii. Zapis ten przyjęto jednogłośnie – podkreślił ks. Kloch.

Obowiązujące w Kościele powszechnym III wydanie Mszału Rzymskiego we wstępie mówi wyraźnie: “Jeżeli udziela się Komunii świętej tylko pod jedną postacią chleba, kapłan każdemu z przyjmujących ukazuje uniesioną nieco Hostię, mówiąc: «Ciało Chrystusa». Przystępujący do Komunii świętej odpowiada: «Amen» i przyjmuje Najświętszy Sakrament do ust lub, jeśli jest to dozwolone, na dłoń, według swego uznania. Przystępujący do Komunii spożywa całą świętą Hostię tuż po jej przyjęciu (n. 161)”.

“Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego”, które zawiera ten przepis, obowiązuje w Polsce od początku Wielkiego Postu (25 lutego) 2004 r. Sposób przyjmowania Komunii jest zatem uzależniony od osobistej decyzji wiernego w ramach form dozwolonych w danym Kościele lokalnym.

Watykańska instrukcja z 23 kwietnia 2004 r. "Redemptionis sacramentum", poświęcona - jak brzmi w podtytule - “niektórym sprawom dotyczącym Najświętszej Eucharystii, których należy przestrzegać i unikać”, dopuszcza Komunię św. na rękę: “Chociaż każdy wierny zawsze ma prawo według swego uznania przyjąć Komunię świętą do ust, jeśli ktoś chce ją przyjąć na rękę, w regionach, gdzie Konferencja Biskupów, za zgodą Stolicy Apostolskiej, na to zezwala, należy mu podać konsekrowaną Hostię. Ze szczególną troską trzeba jednak czuwać, aby natychmiast na oczach szafarza ją spożył, aby nikt nie odszedł, niosąc w ręku postacie eucharystyczne. Jeśli mogłoby zachodzić niebezpieczeństwo profanacji, nie należy udzielać wiernym Komunii świętej na rękę (n. 92)”.

Wymienione niebezpieczeństwa nie przekreślają godności, osadzonej przede wszystkim w duchowym wymiarze człowieka, przyjęcia Eucharystii na dłoń.

Możliwość udzielania wiernym komunii na rękę w Polsce pojawiła się po raz pierwszy w dokumentach II Synodu Plenarnego z 1999 r., które zostały zatwierdzone przez Stolicę Apostolską w 2001 r. W dokumencie pt. “Liturgia Kościoła po Soborze Watykańskim II” w punkcie 92. czytamy: “Synod Plenarny potwierdza i wyraża szacunek dla zwyczaju przyjmowania Komunii św. «do ust» w postawie zarówno klęczącej, jak i stojącej, nie wykluczając jednak innych form przyjmowania Komunii św., z zachowaniem najwyższej czci dla Eucharystii”.

Udzielanie komunii na rękę jest zatem w pełni zgodne z prawem kościelnym, ponieważ wedle powszechnego prawa Kościoła jest jedną z dopuszczalnych form, a jeśli chodzi o terytorium Polski, zostało to potwierdzone jednogłośną uchwałą Konferencji Episkopatu Polski.