Jaki jest bilans utraconego przez Kościół mienia?

Ramowy zakres informacji, jakie znajdą się w bilansie mienia, które Kościół utracił w okresie PRL a odzyskał po 1989 r. lub zrezygnował z niego na rzecz społeczeństwa - był głównym tematem dzisiejszego spotkania ścisłego grona ekspertów stron kościelnej i rządowej. Dokument ten jest obecnie w trakcie sporządzania.

Dzisiejsze spotkanie było już czwartym w gronie ekspertów Zespołu Roboczego do spraw Finansów Rządowej Komisji Konkordatowej i Zespołu Roboczego Kościelnej Komisji Konkordatowej ds. realizacji 22 art. Konkordatu.

Strona kościelna od samego początku rozmów na temat zastąpienia Funduszu Kościelnego poprzez asygnatę podatkową postulowała, by sporządzona została szczegółowa analiza tego, jak wiele Kościołowi zabrano w PRL, a ile z tego zdołał odzyskać po 1989 r. i z jakiej wartości swojego majątku zrezygnował na rzecz społeczeństwa. Dopiero po wzięciu pod uwagę wyników takiego bilansu należałoby przystąpić do budowy nowego, kompleksowego systemu wsparcia ze strony państwa niektórych działań Kościołów i związków wyznaniowych na rzecz społeczeństwa, co powinno być traktowane także jako forma rekompensaty Kościołom za zabrane im dobra, których większość nie została do dziś odzyskana.

Dzisiejsze spotkanie ekspertów dotyczyło podsumowania dotychczasowych prac związanych z przygotowaniem bilansu Funduszu Kościelnego.

Jak dowiedziała się KAI, dokument taki jest obecnie w trakcie sporządzania, pracują nad nim wspólnie eksperci strony kościelnej i rządowej.

"Szczegółowo omówiono dokumenty źródłowe, niezbędne do sporządzenia tzw. bilansu Funduszu Kościelnego, które pozyskano na potrzeby wspomnianych prac głównie z zasobów Archiwum Akt Nowych, Instytutu Pamięci Narodowej i poszczególnych urzędów wojewódzkich" - brzmi przesłany KAI komunikat ministerstwa administracji i cyfryzacji.

- Jest jeszcze za wcześnie, by stwierdzić, kiedy ten bilans zostanie opracowany - poinformował Artur Koziołek, rzecznik MAiC.

Podczas spotkania przyjęto na razie wstępnie "ramowy zakres danych i informacji, które w opracowywanym dokumencie powinny zostać uwzględnione" - czytamy w komunikacie MAiC.

W spotkaniu ze strony kościelnej uczestniczył ks. dr hab. Dariusz Walencik z Uniwersytetu Opolskiego, a ze strony rządowej: Andrzej Marciniak - zastępca dyrektora Departamentu Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji w MAiC; Maria Kalinowska, zastępca dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych w Ministerstwie Finansów, Barbara Markiton, zastępca dyrektora Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w MF i Mariusz Radajewski, naczelnik Wydziału Rejestru oraz Obsługi Organizacyjno-Administracyjnej - Departament Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych w MAiC.

Zespól Roboczy do spraw Finansów Rządowej Komisji Konkordatowej i Zespół Roboczy Kościelnej Komisji Konkordatowej od pół roku prowadzą rozmowy na temat likwidacji Funduszu Kościelnego i zastąpienia go dobrowolnym odpisem podatkowym.

Na obecnym etapie rozmów strona rządowa wciąż broni zaproponowanego przez siebie dobrowolnego odpisu podatkowego na rzecz wybranego Kościoła w wysokości 0,3 proc. Zgadza się jednocześnie na przedłużenie okresu przejściowego do 4 lat, w którym budżet dopłacałby do tego, co zadeklarowali podatnicy, różnicę do 90-100 mln zł, jakie są przekazywane z budżetu na rzecz Funduszu Kościelnego.

Podstawowa różnica zdań między stroną kościelną a rządem polega na tym, że Kościół uważa, iż suma uzyskiwana z odpisu podatkowego nie osiągnie postulowanych przez rząd 100 mln zł, a proces dochodzenia do tej sumy trwać będzie lata. Strona kościelna postuluje zatem wyższy odpis podatkowy - 0,5 lub 0,6 proc. - oraz dłuższy okres przejściowy.

Ponadto strona kościelna stoi na stanowisku, że Kościół prowadzący olbrzymią działalność w sferze społeczno-charytatywnej, edukacyjnej i kulturalnej, nie powinien korzystać ze znacznie mniejszego odpisu niż organizacje pożytku publicznego. Wreszcie Kościół przypomina, że w krajach europejskich, gdzie istnieje odpis podatkowy na rzecz Kościołów, wynosi on najmniej 0,7 proc.