Jutro obchody 70. rocznicy mordu w Jedwabnem

Uroczystości żałobne upamiętniające 70. rocznicę mordu na miejscowej społeczności żydowskiej w 1941 r. odbędą się w niedzielę 10 lipca w Jedwabnem koło Łomży. Planowana jest modlitwa przedstawicieli Kościoła katolickiego i gminy żydowskiej, odczytanie listu prezydenta Bronisława Komorowskiego oraz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.

Uroczystości rozpoczną się o godz. 12.00 powitaniem uczestników przez władze województwa podlaskiego, po czym były premier Tadeusz Mazowiecki odczyta list prezydenta Bronisława Komorowskiego. Planowane są także wystąpienia: Władysława Bartoszewskiego - pełnomocnika premiera ds. dialogu międzynarodowego, bp. Mieczysława Cisły - przewodniczącego Komitetu Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem, naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha, przewodniczącego Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich Piotra Kadlcika, przedstawiciela rodzin ofiar mordu Izhaka Levina i ambasadora Izraela w Polsce Zvi Rav-Nera.

Uroczystości zakończą się modlitwą za zmarłych, odmówioną przez przedstawicieli Kościoła oraz gminy żydowskiej, a następnie złożeniem wieńców, zapaleniem zniczy i położeniem symbolicznych kamyków.

Udział w uroczystości zapowiedzieli także m.in. były prezydent Aleksander Kwaśniewski, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski, prezes Trybunału Konstytucyjnego prof. dr hab. Andrzej Rzepliński, doradca Prezydenta RP prof. dr hab. Tomasz Nałęcz, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Maria Dmochowska, dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich Agnieszka Rudzińska, ambasador Niemiec Rüdiger Freiherr von Fritsch.

Organizatorami uroczystości są: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Komitet ds. Dialogu z Judaizmem Rady ds. Dialogu Religijnego Konferencji Episkopatu Polski, Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP i Naczelny Rabin Polski.

10 lipca 1941 r. w Jedwabnem koło Łomży miał miejsce pogrom ludności żydowskiej. Mordu z inspiracji Niemców dokonała co najmniej 30-osobowa grupa polskiej cywilnej ludności. Żydów zapędzono na rynek, po czym zamknięto w stodole i spalono żywcem.

Wyjaśnieniem zbrodni zajął się w 2000 r. Instytut Pamięci Narodowej. Jego prokuratorzy ustalili, że w Jedwabnem zamordowano od 300 do 400 osób.

Ożywiona debata społeczna o charakterze historycznym i publicystycznym wokół tego bulwersującego faktu historycznego toczyła się w Polsce i na świecie 10 lat temu - przed i po odsłonięciu pomnika w Jedwabnem. Główne uroczystości ku czci pomordowanych ofiar odbyły się w 60. rocznicę zbrodni. Uczestniczył w nich prezydent Aleksander Kwaśniewski. W Jedwabnem odsłonięto wówczas obelisk upamiętniający ofiary mordu. Wcześniej, 27 maja w warszawskim kościele Wszystkich Świętych, za pomordowanych w Jedwabnem i innych miejscowościach modlili się polscy biskupi. Modlitwie Episkopatu Polski przewodniczył Prymas kard. Józef Glemp.