Charyzmaty w Kościele są problemem

Pojawienie się dokumentu o darach hierarchicznych i charyzmatycznych właśnie w tym, a nie w innym momencie, to znak, że problem jest mocno nabrzmiały, a sposób, w jaki zostanie - choćby częściowo - rozwiązany, będzie miał duże znaczenie dla przyszłości Kościoła.

Dokumenty nie pojawiają się w Kościele przypadkiem ani bez powodu. Jeśli Kongregacja Nauki Wiary kieruje do biskupów na całym świecie list w jakiejś sprawie, to znaczy, że jest problem i trzeba było się nim zająć, zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej.

14 czerwca br. ogłoszony został list Kongregacji Nauki Wiary do wszystkich biskupów na temat relacji między darami hierarchicznymi a charyzmatycznymi dla życia i misji Kościoła. Od razu warto zwrócić uwagę na dwie sprawy.

Pierwsze słowa listu, które tradycyjnie służą za tytuł, brzmią: "Iuvenescit Ecclesia", czyli "Kościół odmładza się". Po drugie, chociaż dokument został upubliczniony dopiero w połowie czerwca, widnieje pod nim znamienna data - tegoroczna uroczystość Zesłania Ducha Świętego. To nie są zbiegi okoliczności. To wyraźne wskazanie na zakorzenienie listu, który Kongregacja wysłała do biskupów.

Tym zakorzenieniem jest dokument Soboru Watykańskiego II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele "Lumen gentium". Już na samym początku tego fundamentalnego dla Kościoła dokumentu, w punkcie czwartym, można przeczytać: "Duch mieszka w Kościele, a także w sercach wiernych jak w świątyni, w nich przemawia i daje świadectwo przybrania za synów. Prowadząc Kościół do wszelkiej prawdy i jednoczenie we wspólnocie (in communione) i w posłudze, uposaża go w rozmaite dary hierarchiczne oraz charyzmatyczne, i przy ich pomocy nim kieruje oraz owocami swoimi go przyozdabia. Mocą Ewangelii utrzymuje Kościół w ciągłej młodości, ustawicznie go odnawia i do doskonałego zjednoczenia z Oblubieńcem prowadzi".

Sobór wyraźnie wskazuje na dwoistość darów, którymi obdarzany jest Kościół. Darów, które według opublikowanego właśnie listu Kongregacji Nauki Wiary, połączone są "ścisłymi i elastycznymi więzami".

Te "więzy" nie od dziś są problemem. Także w Kościele w Polsce. Zaledwie kilka dni temu usłyszałem od świeckiego mocno zaangażowanego w charyzmatyczny wymiar Kościoła pełne zaniepokojenia pytanie, czy jego biskup nie przesadza z ostrożnością i dystansem wobec tego rodzaju aktywności na terenie jego diecezji. Z drugiej strony z tej samej diecezji dotarły do mnie jakiś czas temu pełne rozżalenia relacje wiernych, opisujące zamykanie się jednego z nowych ruchów kościelnych i wyobcowywanie się jego członków z życia parafialnego, ze szkodą między innymi dla jedności rodzin. Pytano, jakie są możliwości interwencji biskupa dla uzdrowienia sytuacji. Paradoksalnie w obydwu sytuacjach moi rozmówcy czuli się w jakiś sposób wykluczeni.

Dokument Kongregacji pokazuje bez owijania w bawełnę, że charyzmaty w Kościele są problemem. Kościół wciąż jest w drodze, jeśli chodzi o ich odkrywanie i umiejscowienie. Nie można zapominać, że systematyczną refleksję nad nimi podjęto stosunkowo niedawno. List do biskupów o tym przypomina, bo kwestia czasu jest tu istotna.

Żeby się przekonać, jak gorący to temat również w Kościele w Polsce, wystarczy zajrzeć do Internetu. Pełno tam zarówno skarg na niezrozumienie, a nawet sekowanie wyrażanych przez tych, którzy są otwarci na dary charyzmatyczne. Z drugiej mnóstwo inwektyw i oskarżeń skierowanych pod ich adresem, przez tych, którzy czują się mocno związani z darami hierarchicznymi i ich znaczeniem w Kościele. Co jakiś czas wybuchają głośne awantury, ale nawet gdy ich nie ma, można zauważyć tlący się nieustannie, podskórny konflikt.

Uważna lektura "Iuvenescit Ecclesia", w moim odczuciu, pozwala zrozumieć, że faktycznym problemem w kwestii darów charyzmatycznych i hierarchicznych jest relacja między nimi, ale także między tymi, którzy zostali nimi obdarzeni. Ich wzajemnie związki i zależności wciąż są w fazie odkrywania, analizowania, kształtowania i precyzowania. Emocje są w tej sytuacji zrozumiałe, jednak warto pamiętać, że raczej przeszkadzają niż pomagają.

Adresatami dokumentu Kongregacji Nauki Wiary są biskupi. Nie jest to tekst łatwy w lekturze. Widać, że jego autorem nie jest papież Franciszek, choć list został przez niego zaakceptowany. Można w nim znaleźć szereg wskazań, podpowiedzi i kryteriów pomagających w budowaniu relacji między darami hierarchicznymi i charyzmatycznymi oraz tymi, którzy je otrzymali dla dobra Kościoła. Dlatego warto, aby przeczytali go nie tylko ci, do których wprost został skierowany, ale również ci, którzy chcą służyć Kościołowi całym bogactwem charyzmatów. Z pewnością znajdą tu odpowiedzi na wiele z pytań, które ich nurtują.