Nie wiemy, co dalej w Kościele, i to bardzo dobrze

Sytuację polskiego Kościoła w drugiej połowie 2022 roku można określić krótko: mamy kryzys i nie wiemy, co z nim zrobić. To naraz bardzo frustrujące i… uwalniające.

Gdyby się pokusić o szybkie podsumowanie, jest mniej więcej tak: mamy w Kościele coraz mniej wiernych, z czego tylko jedną piątą obecnej polskiej młodzieży. Młodzi i dorośli odchodzą, bo Kościół ich denerwuje i nie czują potrzeby wiary w swoim życiu. Coraz mniej rodzin jest wierzących, co przekłada się na coraz mniej powołań.

Katecheza nie zdaje egzaminu, nie ma nauczania dla dorosłych, jedyne, co jest, to kazania, które w większości są takie sobie i nie mają mocy formowania w wierze. Z grup wiekowych i społecznych zaopiekowana na najszerszą skalę jest młodzież i studenci, trochę małżeństwa oraz seniorzy zebrani wokół wspólnot różańcowych i pielgrzymkowych. Single po studiach są zazwyczaj pozostawieni sami sobie. I choć w każdej przestrzeni są iskierki dobrych pomysłów, to jak dotąd nie są w stanie rozpalić ognia na całą Polskę.

Programy duszpasterskie, które mają zapobiec tym tendencjom, pozostają zazwyczaj oderwanymi od życia papierkami, które nieliczni starają się ożywić i nawet, jeśli wychodzi im to dobrze, to znowu: mają moc iskierki.

Wciąż najwyraźniej mamy problem z księżmi, którzy korzystają z pornografii i ogólnie ich życie seksualne jest mocno nieuporządkowane. Płonne były nadzieje, że potężna kwerenda ujawniła już większość problemów, czego dowodem są kolejne zarzuty stawiane kapłanom złapanym na przestępstwach seksualnych oraz gorszące pomysły na spełnienie swoich potrzeb. Do tego dochodzą jeszcze kwestie transparentności finansowej – łatwiej jest znaleźć stado Yeti i zatańczyć z nimi kankana.

Fala nienawiści do księży zbiera się na horyzoncie, coraz wyższa i ciemniejsza, a ilość botów, które w mediach społecznościowych wyrzucają z siebie zaprojektowane opinie nie nadające się do cytowania i używające identycznych, obraźliwych słów, zaczyna wymykać się spod kontroli, o ile ktokolwiek jest w stanie to zjawisko kontrolować.

Współpraca świeckich i duchownych idzie jak po grudzie, a choć dobrych praktyk jest coraz więcej, wydaje się, że część zarówno jednych, jak i drugich musi po prostu wymrzeć, bo za życia zmiana podejścia i poglądów okazuje się niemożliwa. W relacjach między wspólnotami panuje raczej duch konkurencji niż współpracy, a czasem duch walki i wzajemnych oskarżeń o odstępstwa i herezje. Prawdziwych heretyków zresztą też nie brakuje. Maleje liczba ludzi, dla których wiara jest ważna, Bóg jest dobrym Ojcem, a Kościół – środowiskiem życia.

Ta wyliczanka może spowodować potężną frustrację i poczucie beznadziei w tych, którym jeszcze na Kościele zależy – i w tym właśnie cała nadzieja. Bo może ta frustracja i bezsilność, i brak skutecznych pomysłów na to, co dalej, doprowadzi do nas do przekonania, że naszych własnych pomysłów już wystarczy. I że pora zapytać Ducha Świętego, jaki On ma pomysł na polski Kościół na najbliższe półrocze.

Kto powinien pytać?
Wszyscy.
Od arcybiskupów począwszy, na przedszkolakach skończywszy.

Może byśmy tak wreszcie uwierzyli Koheletowi, że nasze wysiłki i kreatywność to wszystko marność i gonienie za wiatrem, dopóki ich źródłem nie jest prawdziwy Wiatr, który wieje, gdzie chce, i proponuje rzeczy zaskakujące. Słuchanie go wymaga odwagi, pokory, przyjęcia, że są lepsze pomysły niż swoje własne, a najczęściej zdjęcia ładnych” kościelnych” ciuszków i przebrania się na długo w roboczy strój. Oraz regularnych spotkań roboczych, znanych szerzej pod nazwą „modlitwa”, „adoracja”, „lektura Pisma Świętego”, „spowiedź”. A przede wszystkim – wsłuchiwania się w Jego głos i wiary w to, że gdy mówi "nie robić", to należy natychmiast porzucić nawet najbardziej obiecujący projekt. A gdy mówi „robić”, to choćby ta robota wydawała się kompletnie bez sensu, po prostu należy ją wykonać, a nie wiedzieć lepiej.

Dlatego właśnie myślę, że to dobry moment w Kościele. Bo ręce nam powoli opadają i przestajemy wiedzieć lepiej, pokonani dowodami jasno mówiącymi, że to nasze „lepiej” rozpaczliwie nie działa. To idealny moment dla Mistrza, który przychodzi po ludzku za późno, gdy ciało Łazarza się już rozkłada, gdy córka Jaira nie żyje, gdy nie ma już ani jednej kropli wina.

Czy tej jesieni w Kościele wystarczy nam odwagi, by zatrzymać się w swoich pomysłach i poczekać na Jego ruch?