Kraków: Matka Boża Chórkowa u dominikanów

Najprawdopodobniej najstarszy w Polsce wizerunek Matki Bożej w typie hodegetria pokazali publicznie krakowscy dominikanie w czasie nocy Cracovia Sacra. Sensacyjnego odkrycia dokonano w czasie ostatniej konserwacji gotyckiej Madonny z dzieciątkiem.

Dotychczas uważano, że najstarszym wizerunkiem Madonny "wskazującej drogę" jest Matka Boża Piekarska z sanktuarium w Piekarach Śląskich. Po konserwacji krakowskiego obrazu okazało się, że należy datować jego powstanie na lata 1405-1410 i to właśnie Matka Boża Chórkowa, jak nazywają ją dominikanie, jest "najstarszą z sióstr" tego typu przedstawień Matki Bożej.

"Prawa stopa Jezusa jest odwrócona. To nie błąd. To starochrześcijańska symbolika oznaczająca nadchodzącą mękę. Ciemny płaszcz Madonny wyraża żałobę Maryi, a czerwona podszewka symbolizuje zmartwychwstanie Chrystusa" - wyjaśniał odwiedzającym dominikański kapitularz Marcin Ciba, konserwator zabytków pracujący w klasztorze przy Stolarskiej.

Losy obrazu nie są do końca znane. Powstał w jednym z krakowskich warsztatów w XV w. Prawdopodobnie przeznaczony był dla konwentu Świętej Trójcy. W pewnym okresie przebywał w kaplicy św. Jana Chrzciciela na Prądniku Czerwonym. Po odbudowie klasztoru po pożarze w 1850 r. trafił do klauzurowej kaplicy.

Ikona została po raz pierwszy pokazana publicznie. Najprawdopodobniej nieprędko będzie można zobaczyć ją ponownie. Po zakończeniu wystawy trafi do niedostępnej dla wiernych części klasztoru przy Stolarskiej. "Ona mieszka za klauzurą. Jest częścią tej społeczności. Dominikanie modlą się codziennie do tego obrazu. To jest część ich życia. Dla starszych ojców to jest niezwykle ważny obraz, bo oni nie odprawiają już mszy w kościele, tylko za klauzurą" - wyjaśnia decyzję dominikanów Ciba.

Oprócz, cieszącej się największym zainteresowaniem zwiedzających, Madonny w kapitularzu dominikanów można było też zobaczyć gotycką pretekstę, czyli kolumnę zdobiącą ornat z ok. 1410 r. - jedną z dwóch najstarszych tkanin będących w posiadaniu krakowskiego klasztoru a także podarunek króla Jana III Sobieskiego dla tutejszego konwentu - garnitur mszalny, czyli komplet szat liturgicznych - ornat, kapę i dwie dalmatyki.

Wystawę w dominikańskim kapitularzu mogli zobaczyć uczestnicy Cracovia Sacra. Szósta Noc kościołów odbywa się tradycyjnie 14 i 15 sierpnia. Tegorocznym motywem wiodącym są najstarsze krakowskie parafie.