Pierwszy raz "krąg uczniów" bez Benedykta XVI

"Krąg uczniów Ratzingera"- papieża Benedykta XVI - rozpoczyna 29 sierpnia w Castel Gandolfo swoje doroczne spotkanie. Tradycyjny zespół wybitnych teologów obradować będzie pod hasłem "Kwestia Boga w kontekście sekularyzacji" - tym razem bez swego akademickiego profesora, papieża seniora Benedykta XVI. Główny referat wygłosi historyk, filozof i religioznawca, 65-letni prof. Remi Brague, wykładowca na uczelniach w Paryżu i Monachium.

Byli doktoranci, habilitanci i asystenci byłego profesora teologii rozważą również dalsze istnienie tego gremium. Koordynator i rzecznik tych spotkań, salwatorianin o. Stephen Horn, powiedział w rozmowie z Radiem Watykańskim, że "krąg uczniów" przedyskutuje też, czy i w jakiej formie będzie kontynuował doroczne spotkania już bez Benedykta XVI.

O. Horn podkreślił, że powodem, dla którego papież senior nie weźmie udziału w spotkaniu jest m.in. jego decyzja, że chce prowadzić życie zamknięte i to należy uszanować. "Kto wie, czy nie byłoby to początkiem dla innych wystąpień, co w pewnym stopniu zakłóciłoby jego życie kontemplacyjne" - stwierdził uczeń prof. Ratzingera. Ale dodał jednocześnie, że wspólnie z 50-osobową grupą teologów Benedykt XVI odprawi Mszę św. na zakończenie spotkania, w niedzielę 1 września i ich pozdrowi. Będzie też w dalszym ciągu doradzał przy doborze relatorów.

Osobiście o. Horn jest za kontynuacją dorocznych spotkań "kręgu uczniów", które odbywają się regularnie od 1978 roku. Dotychczas Benedykt XVI zawsze uczestniczył w debatach i wykładach. Uczestnicy spotkań wspominają, że zawsze odbywały się w miłej atmosferze, a Benedykt XVI w tym czasie "powracał na chwilę do swojej dawnej roli nauczyciela akademickiego".

W minionych latach Benedykt XVI był gospodarzem spotkań kręgu jego uczniów. Część wykładów miała miejsce w letniej rezydencji papieskiej. W tym roku jednak całe spotkanie będzie przebiegało w ośrodku kongresowym Mariapoli w Castel Gandolfo. O. Horn ujawnił, że zarówno temat spotkania, jak i jego głównego wykładowcę, prof. Brague’a, zaproponował papież senior. Wśród uczestników spotkania "kręgu uczniów" będą m. in. przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan, kard. Kurt Koch oraz arcybiskup Wiednia, kard. Christoph Schönborn.

W sobotę 31 września odbędzie się też spotkanie “nowego kręgu uczniów", w skład którego wchodzą młodzi teologowie, którym bliska jest teologia Josepha Ratzingera. Według informacji o. Horna nie wykluczone, że oba kręgi uczniów zostaną połączone.

Główny relator tegorocznego spotkania "kręgu uczniów Ratzingera", prof. Brague, jest od 1991 roku profesorem filozofii średniowiecznej na paryskiej Sorbonie. Jednocześnie od 2002 roku kieruje katedrą Guardiniego na Uniwersytecie Ludwiga Maximiliana w Monachium. W 2012 roku za wybitne osiągnięcia naukowe został uhonorowany Nagrodą Józefa Ratzingera-papieża Benedykta XVI.

"Krąg uczniów Ratzingera" (Ratzinger Schulerkreis) istnieje od 1971 r. Jak wspominał w rozmowie z KAI kard. Schönborn, grupa powstała dlatego, że profesor dogmatyki miał w Ratyzbonie za dużo doktorantów i nie był w stanie opiekować się indywidualnie każdym z nich. Dlatego wszyscy spotykali się w co drugą sobotę w seminarium duchownym w Ratyzbonie. Po wspólnej Mszy św. doktoranci przedstawiali swoje najnowsze badania, o których potem wspólnie dyskutowano. "Jeszcze do dziś niektórzy z uczniów prof. Ratzingera dziwią się, jak otwarcie i z jaką intelektualną swobodą dyskutowaliśmy o najbardziej kontrowersyjnych problemach teologii" - powiedział arcybiskup Wiednia.

Gdy ich profesor został mianowany arcybiskupem Monachium w 1977 r., a potem gdy wyjechał do Rzymu, grupa ta spotykała się raz w roku. Od 2005 r., gdy kard. Ratzinger został wybrany papieżem, Krąg odbywał swoje spotkania w Castel Gandolfo.

Spotkania uczniów prof. Ratzingera odbywają się zawsze za zamkniętymi drzwiami. Jest to swoisty powrót do czasów, gdy papież prowadził dyskusje w kręgu akademickim, omawiał tematy naukowe, odpowiadał na pytania i pytania zadawał.

Od 2009 r. Krąg poszerzył się o młodych teologów, pochodzących głównie z krajów języka niemieckiego, ale są wśród nich także naukowcy z Meksyku, Hiszpanii, Włoch i USA. Podstawowym kryterium przyjęcia do grupy uczniów jest praca w zakresie teologii prof. Josepha Ratzingera, a także znajomość języka niemieckiego.

Koordynatorem spotkań Kręgu jest od wielu lat salwatorianin 74-letni o. Stephan Otto Horn, w latach 1972-76 asystent prof. Ratzingera. Do 1999 r. był profesorem teologii fundamentalnej na Uniwersytecie w Pasawie.

W ostatnich latach głównymi tematami spotkań była hermeneutyka II Soboru Watykańskiego, nowa ewangelizacja, rozumienie dokumentów Soboru Watykańskiego II - między tradycją a innowacją. Tematami wcześniejszych spotkań była "Misja wśród narodów: jej usprawiedliwienie i forma dzisiaj" (2009), "Historyczność Chrystusa" (2008) - sprawa bliska Benedyktowi XVI, który podjął to zagadnienie w swojej książce "Jezus z Nazaretu", a jeszcze wcześniej dyskutowano m.in. o związkach między nauką o stworzeniu a ewolucjonizmem (2006 i 2007) oraz o obrazie św. Piotra Apostoła w Ewangelii wg św. Marka.

W 2008 r. Krąg Uczniów powołał do życia Fundację im. Josepha Ratzingera - Papieża Benedykta XVI. Przewodniczącym jej kuratorium jest kard. Schönborn. Na czele Rady Fundacji stoi były rektor seminarium duchownego w Bambergu, 71-letni obecnie ks. Michael Hofmann, a przewodniczącym zarządu - o. Stephan Otto Horn. Fundacja służy badaniu i krzewieniu teologii "w duchu nauczania prof. Ratzingera" oraz duchowości papieża. Działa ona za zgodą Benedykta XVI, który na ten cel przekazał fundusz założycielski. W jej ramach utworzono m.in. stanowisko profesora gościnnego na uniwersytecie w Ratyzbonie. Ponadto fundacja wspiera młodych teologów, prowadzących prace naukowe nad dziełem Josepha Ratzingera.