Polityka na ambonie? Raczej nie, ale...

Duchowni nie powinni uczestniczyć w polityce partyjnej ani upowszechniać ideologii i programów poszczególnych ugrupowań - to jedna z myśli wykładu, jaki biskup opolski Andrzej Czaja wygłosił w czasie sympozjum homiletycznego "Polityka na ambonie". Odbyło się ono 13 października na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

We wprowadzeniu do dyskusji ks. prof. Wiesław Przyczyna z Uniwersytetu Papieża Jana Pawła II w Krakowie przytoczył dane, według których 66 procent polskich katolików twierdzi, iż przeszkadza im udział Kościoła w polityce i jej obecność na ambonie. Wśród młodzieży ten odsetek jest jeszcze większy. Zwrócił też uwagę, że praktycznie nie bada się stanu faktycznego obecności polityki w kazaniach. Przytoczył natomiast konkretne przykłady nagłośnione przez media. Mówca zadał pytanie, czy należy dostosowywać się do oczekiwań słuchaczy i pomijać tematykę polityczną w kaznodziejstwie bądź ignorować te oczekiwania i polityką na ambonie się zajmować bez ograniczeń czy też znaleźć drogę pośrednią.

Mówiąc o zaangażowaniu politycznym kapłana referent zwrócił uwagę, że ma on obowiązek oderwania się od dóbr doczesnych, w tym od polityki. - Kapłaństwo nie zmniejsza ryzyka błędów politycznych - powiedział ks. Mazurkiewicz. Jako pokusę określił postawę całkowitego nieangażowania się duchownych w politykę. Jako zadanie księży w dziecinie polityki ukazał właściwe formowanie sumień ludzi świeckich, zaangażowanych w działalność polityczną. Zauważył również, że unormowania dotyczące aktywności politycznej duchownych nie mają w Kościele katolickim charakteru dogmatycznego, lecz zdroworozsądkowy.

Biskup Andrzej Czaja stwierdził, że Kościół nie może się zgodzić na ograniczanie jego aktywności w żadnej dziedzinie życia społecznego, w tym również w polityce. Mówił o potrzebie przyjaznego spojrzenia władzy kościelnej i państwowej. - Dzisiejsza władza w Polsce zasługuje na szacunek - powiedział, dodając, że trzeba między nimi dialogu, a czasem polemiki. Zaznaczył, że zaangażowanie Kościoła w politykę wynika z jego misji zbawczej.

Mówiąc o konieczności kształtowania sumień wiernych, zaangażowanych w politykę, mówca zwrócił uwagę, że wielu z nich bardzo oczekuje na tego typu działania ze strony duchownych. Zauważył również, że ważny jest styl zabierania głosu przez pasterzy na tematy polityczne. - Nie można atakować z pozycji arbitra - mówił bp Czaja, wskazując, że właściwą postawą jest przedstawianie pozytywnego wykładu stanowiska Kościoła.

Ks. Artur Malina z Uniwersytetu Śląskiego na konkretnych tekstach biblijnych pokazał, w jaki sposób obecna jest tematyka polityczna w Piśmie Świętym i jakimi metodami można ją interpretować. Inny autor z UŚ - ks. Grzegorz Strzelczyk mówił o teologii politycznej, wskazując, że nie daje ona ostatecznych odpowiedzi, lecz musi wciąż nadążać za warunkami, w jakich funkcjonuje społeczeństwo. Zwrócił też uwagę na rozmaite aspekty teologii wyzwolenia, wskazując, że w jakiś sposób można tym terminem objąć przemyślenia ks. Franciszka Blachnickiego i bł. ks. Jerzego Popiełuszki. - Polityka nie jest sprawą zewnętrzną wobec Kościoła i teologii - podkreślił autor.

W drugiej części sympozjum o polityce w przepowiadaniu Jana Pawła II, kard. Stefana Wyszyńskiego, bł. ks. Jerzego Popiełuszki mówił ks. Piotr Nitecki z Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Problematykę polityczną w kazaniach przedstawił ks. Henryk Sławiński z UPJPII w Krakowie. O liturgii między teologią a polityką mówił ks. Bogusław Migut z KUL, a ks. Wiesław Przyczyna pytał, czy w homilii jest miejsce na politykę. W czasie sympozjum wręczono księgę jubileuszową z okazji 70. urodzin ks. prof. Janowi Twardemu, który od wielu lat związany jest z Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego.

Organizatorami sympozjum były Stowarzyszenie Homiletów Polskich, Zakład Liturgiki i Homiletyki Wydziału Teologicznego UŚ w Katowicach i Katedra Komunikacji Religijnej UPJPII w Krakowie.