Prof. Michael Novak w gronie odznaczonych

Za wybitne zasługi we wspieraniu przemian demokratycznych w Polsce i za rozwijanie współpracy polsko-amerykańskiej prof. Michael Novak został dziś odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polski. Wybitny politolog, ekonomista i teolog znalazł się w gronie działaczy opozycji demokratycznej, którym Bronisław Komorowski wręczył odznaczenia państwowe.

W 31. rocznicę ogłoszenia stanu wojennego w Polsce, prezydent RP odznaczył 41 osób, dziękując im za odwagę walki o wolność, odwagę ponoszenia jej konsekwencji. Zaznaczył, że podczas gdy możemy cieszyć się wolnością, jest jeszcze wiele krajów, gdzie ludzie poddawani są opresji walcząc o nią. Zaapelował o działania poszerzające świat wolności, i demokracji. Będzie to rodzaj oddania wsparcia, jakie sami otrzymaliśmy trzy dekady temu.

W tym kontekście prezydent jeszcze raz podziękował prof. Novakowi, a tym samym wszystkim tym, którzy ciesząc się własną wolnością, chcieli pomagać walczącym o nią Polakom w czasach "trudnych i podłych".

Zaapelował o solidarność wobec krajów i narodów zmagających się z brakiem wolności, a także o solidarność wobec tych polskich działaczy opozycji, którzy nie odnaleźli się w nowej rzeczywistości, o której tak marzyli i dziś są w trudnej sytuacji materialnej, zawodowej czy rodzinnej.

Prezydent Komorowski prosił także o to, by zapalić dziś świeczkę w domu na znak pamięci o ofiarach stanu wojennego, ale również by wziąć udział we wspólnym zapaleniu świecy pod pomnikiem prezydenta USA Ronalda Reagana, który upowszechnił światełko solidarności. Początek o godz. 17.00.

Przed ceremonią wręczenia odznaczeń, prof. Novak wziął udział w Pałacu Prezydenckim w debacie na temat sprawiedliwości społecznej.

Profesor przypomniał, że po raz pierwszy był w Polsce w 1978 r. i od tamtej pory wracał tu z wielu okazji. Przywołał też słowa Jana Pawła II, który powiedział: "Prof. Nowak twierdzi, że jest Słowakiem, ale tak naprawdę jest Polakiem". - I rzeczywiście częściowo jestem Polakiem - dodał.

Prof. Novak mówił również, że sprawiedliwość społeczna była bliska papieżom, także Janowi Pawłowi II. Zaczęto o niej mówić w dobie przemian, jakie przyszły razem z rewolucją przemysłową w XIX wieku. To wtedy ludność wiejska, do tej pory żyjąca w małych wspólnotach i silna życiem rodzinnym, przeniosła się masowo do miast, gdzie życie rodzinne uległo erozji - zarówno ojciec jak i matka zmuszeni byli do pracy w fabrykach, a dzieci pozostawały same. Wzrastały też wpływy ruchów socjalistycznych. Ta sytuacja zaniepokoiła papieża Leona XIII, który w 1891 r. napisał encyklikę "Rerum novarum". Ojciec Święty dostrzegał problemy rodzin, które są głównym przekaźnikiem wiary. Wskazał też na zagrożenia płynące z socjalizmu. - Sto lat później widać było jak prorocze były słowa Leona XIII - dodał prof. Novak.

Prof. Novak zaznaczył, że sprawiedliwość społeczna jest nową wartością, dostosowaną do nowego kontekstu rzeczywistości. To pewien ideał społeczny, do którego należy dążyć, cnota, którą trzeba wypracować, polegająca na trosce o dobro wspólne, o dobro wspólnoty wychodzącej poza krąg rodziny i najbliższego otoczenia.

Michael Novak (ur. 9 października 1933 w Johnstown, USA) - amerykański politolog, ekonomista i teolog. Był bliskim współpracownikiem Ronalda Reagana i ambasadorem USA. Związany był także z Radiem Wolna Europa, wspierał obalanie komunizmu w Europie Wschodniej. Od lat 60. nieustannie zajmuje się działalnością akademicką i pisarską. Wykładał między innymi na Harvardzie, Syracuse University, University of Notre Dame. W swych pracach zajmuje się głównie łączeniem społecznej nauki Kościoła katolickiego ze współczesną myślą ekonomiczno-społeczną.

Jego najsłynniejsze dzieło to "Duch demokratycznego kapitalizmu", wydane w USA 1982 r. (w Polsce podziemne wydanie w 1986 r.), w którym przedstawia on kapitalizm jako system będący nie tylko ucieleśnieniem wolności gospodarczej, ale także jako element szerszej wizji społeczeństwa demokratycznego, w którym istotne są trzy płaszczyzny: polityczna, kulturalna i ekonomiczna właśnie. Dowodzi on tam również, iż kapitalizm w swych założeniach jest zgodny z tradycją judeochrześcijańską. Książka ta została przetłumaczona na wiele języków i weszła do kanonu ważnych lektur społeczno-ekonomicznych. Powszechnie uważa się, że wiele idei zawartych w tej pracy było podstawą do wypracowania stanowiska Kościoła katolickiego wobec gospodarki wolnorynkowej. Zostało ono zawarte w encyklice Jana Pawła II "Centesimus annus".

Inne prace Michaela Novaka to m.in.: "Przebudzenie etnicznej Ameryki", "Liberalizm, sprzymierzeniec czy wróg Kościoła", "Tato, dlaczego wierzysz?", "Biznes jako powołanie chrześcijanina".