Papież odwiedzi w Wilnie miejsce tortur litewskich duchownych. To wyjątkowo przerażające miejsce

W wileńskim więzieniu KGB było przetrzymywanych wielu litewskich duchownych, w tym abp Teofil Matulionis. Zmarł on w wyniku brutalnego pobicia i zastrzyku z rąk pielęgniarki.

Jednym z punktów rozpoczynającej się w sobotę wizyty papieża Franciszka do Krajów Bałtyckich będzie wizyta w byłej siedzibie KGB w Wilnie, gdzie torturowani i mordowani byli m.in. duchowni i świeccy Kościoła na Litwie.

Obecnie mieści się tam Muzeum Walki z Okupacją i o Wolność. Papież odwiedzi je w niedzielę 23 września po południu.

Litwa z nadzieją oczekuje papieża Franciszka>>

Kościół katolicki na Litwie przez niemal 50 lat podlegał silnym prześladowaniom. Aresztowani zostali niemal wszyscy biskupi, jedna trzecia księży oraz wielu świeckich. Zakazano działalności zakonów, nauczania religii oraz zamknięto wiele świątyń.

Niezależnie od skali prześladowań, nie udało się Kościoła na Litwie podzielić i podporządkować władzy. Nie powiodły się próby utworzenia w jego ramach tzw. Kościoła narodowego, który zerwałby łączność ze Stolicą Apostolską. Ponadto, od końca lat 70. XX wieku Kościół katolicki na Litwie aktywnie wspierał rodzący się ruch obrony praw człowieka. W walce o wolność kraju był najważniejszym autorytetem moralnym i odegrał rolę podobną jak w Polsce.

Z wizytą papieża Franciszka na Litwie bardzo mocno związanych jest dwóch duchownych, którzy odegrali znaczącą rolę w walce o wolność i niezależność od sowieckiej władzy. Są to przetrzymywany w więzieniu KGB abp Teofil Matulionis, oraz zamordowany w celi śmieci tego samego więzienia bp Wincenty Borysewicz.

Portret abpa Teofila Matulionisa:

- Ojciec Święty modlić się będzie w Ostrej Bramie, jak również w byłym więzieniu KGB, gdzie znajduje się Muzeum Ofiar Ludobójstwa - mówi abp Gintaras Grušas, metropolita wileński, przewodniczący Konferencji Episkopatu Litwy. - To ważne miejsce, ponieważ więziony był tam m. in. bł. Teofilius Matulionis, a bp Wincenty Borysewicz został zamordowany w znajdującej się tam celi śmierci. Jest to niezwykle ważne miejsce męczeństwa"

Kim był abp Teofilius Matulionis?

Uznanym rzez Stolicę Apostolską symbolem męczeńskiej karty Kościoła na Litwie jest postać abp. Teofiliusa Matulionisa, beatyfikowanego 25 czerwca 2017 r. Ten litewski kapłan (ur. w 1893 r.) przez kilka dziesięcioleci pracował najpierw w Petersburgu, gdzie w 1929 r. został potajemnie wyświęcony na biskupa. Skazany na 10 lat łagru, został zesłany na Wyspy Sołowieckie, a następnie do łagru Ledianoje Pole, gdzie wykonywał katorżniczą pracę przy wyrębie lasu.

W 1933 r. po zawarciu porozumienia między Rządami Litwy i Związku Radzieckiego o wymianie jeńców, bp Matulionis - dzięki interwencji Watykanu - został zwolniony i powrócił na Litwę, gdzie został mianowany na biskupa pomocniczego w Kownie. W 1943 r. został ordynariuszem diecezji koszedarskiej. Pomagał Żydom podczas holokaustu. W 1942 r. wraz z 27 kapłanami założył "Institutum Russicum" przy kowieńskim seminarium duchownym, gdzie przygotowywał kapłanów do misji na olbrzymich terenach ZSRR.

W 1946 r. - na sowieckiej Litwie - bp Matulionis został szybko aresztowany. Przyczyną aresztowania bp. Teofiliusa Matulionisa było wydanie przezeń listu pasterskiego, w którym tłumaczył młodym Litwinom, że nie powinni wstępować do sowieckiego Komsomołu, gdyż jest to obca ideologia, sprzeczna z chrześcijaństwem. Po 8-miesięcznym, okrutnym śledztwie w katowni KGB w Wilnie, skazano go na kolejne 7 lat uwięzienia. Przebywał w więzieniach w Orszy i Włodzimierzu, a mimo wygaśnięcia wyroku w 1954 r., władze sowieckie nie chciały dopuścić do jego powrotu. Osadzono go więc w "domu inwalidów" w Potmie (Mordowia, Rosja).

W dwa lata później pozwolono mu wrócić, jednak nie do Koszedar, gdzie był biskupem. Zamieszkał na plebanii w Birsztanach), skąd faktycznie kierował swą diecezją. W 1957 r. za zgodą papieża konsekrował na biskupa marianina Vincentasa Sladkevičiusa, przyszłego litewskiego kardynała. Z tego powodu został zmuszony do osiedlenia się w Szadowie, małej wiosce na północy Litwy, gdzie do końca życia przebywał w areszcie domowym. W tym okresie postrzegany był jako "nieoficjalny prymas" Kościoła na Litwie. Mimo nieustannej kontroli udawało mu się utrzymywać kontakty zarówno z bp Sladkevičiusem, jak i z wieloma kapłanami z różnych stron kraju oraz wysyłać tajną korespondencję do Stolicy Apostolskiej.

W 1962 r. Stolica Apostolska za "gorliwość w pełnieniu obowiązków dobrego pasterza" mianowała go arcybiskupem. Abp Matulionis zmarł 20 sierpnia 1962 r., w trzy dniu po niespodziewanym, brutalnym pobiciu go w trakcie rewizji oraz otrzymaniu zastrzyku (prawdopodobnie z trucizną) z rąk pielęgniarki KGB.