Święto chrześcijan w Turcji. Otwarto pierwszy od stu lat nowo zbudowany kościół

Pierwszą chrześcijańską budowlę sakralną od czasu powstania w 1923 świeckiej Republiki Tureckiej otwarto 9 października w Stambule. Wydawany w tym mieście czołowy dziennik turecki „Hürriyet” podał, że na otwarcie kościoła syryjskiego św. Efrema przybyli prezydent kraju Recep Tayyip Erdoğan i wielu czołowych przedstawicieli różnych Kościołów chrześcijańskich.

Syryjski metropolita Stambułu – Mor Filuksinos Yusuf Cetin powitał m.in. prawosławnego patriarchę ekumenicznego Bartłomieja, watykańskiego „ministra ds. ekumenizmu”, prefekta Dykasterii ds. Popierania Jedności Chrześcijan kard. Kurta Kocha i ormiańskiego patriarchę Konstantynopola Sahaka Maszaliana. Przewodniczący Fundacji Asyryjskiej w Stambule, Sait Susin podkreślił, że jest to „historyczny dzień”.

Nowy kościół w Stambule

W ciągu ostatnich dziesięcioleci mniejszość chrześcijańska w Turcji mogła wprawdzie remontować swoje kościoły, ale od dawna państwo nie zgadzało się na budowę nowych świątyń. Nowo wzniesiony kościół syryjski mieści około 750 osób. Na dwóch górnych piętrach znajdują się sale konferencyjne, które mogą być wykorzystywane dla nabożeństw, chrztów lub ślubów; jest także podziemny parking. Kamień węgielny pod ten obiekt położył w 2019 roku osobiście Erdoğan.

Uroczystość wczorajsza była początkowo planowana na połowę lutego, ale przełożono ją po niszczycielskim trzęsieniu ziemi, które 6 tego miesiąca nawiedziło południowo-wschodnią Turcję i północną Syrię.

Liczbę syryjskich chrześcijan w Stambule ocenia się na 12-17 tysięcy. Wspólnota ta ma swój kościół w tym mieście w dzielnicy Tarlabasi w Beyoğlu, zbudowany w XIX wieku, z towarzyszącym mu centrum społecznościowym. Od dawna jednak jest on za mały, toteż w 2009 władze miasta na polecenie ówczesnego premiera Erdoğana zaczęły szukać działki pod nową świątynię syryjską. W 2015 rząd ogłosił plan budowy nowego kościoła, ale jego realizacja opóźniła się o kilka lat.

Działkę, na której stanął budowany od 2019 roku obiekt, przekazał Kościołowi katolickiemu jeden z parafian w 1868 r. i częściowo wykorzystywano ją jako cmentarz. Na miejscu znajduje się również mała katolicka kaplica cmentarna. W 1950 obszar ten przejęło państwo, które przekazało go gminie, a cmentarz zamknięto. Syryjski metropolita Mor Filuksinos Yusuf Cetin zapewnił, iż jego Kościół chce się troszczyć również o utrzymanie cmentarza katolickiego.

Od czasu założenia dzisiejszej Republiki Tureckiej przez Kemala Atatürka w 1923 konstytucja tego kraju głosi jego świeckość, jednakże mniejszości religijne, poza islamem sunnickim, wielokrotnie doświadczały dyskryminacji. Państwo tureckie oficjalnie uznaje jedynie Grecki Kościół Prawosławny, Ormiański Kościół Apostolski i wyznawców judaizmu za mniejszości religijne, którym przyznaje – choć w ograniczonym zakresie – prawa, np. do prowadzenia swoich szkół. Ze względu na sporną interpretację traktatu pokojowego z Lozanny z 1923 roku Kościoły syryjski, katolicki i inne nie są uznawane za mniejszości wyznaniowe.

Źródło: KAI / tk