6 najstarszych wizerunków Chrystusa

Nie wiemy, jak naprawdę wyglądał Jezus, ale znamy bardzo stare obrazy, na których przedstawiona jest jego postać. Poznaj 6 najstarszych wizerunków Chrystusa i zobacz, jak widzieli go starożytni chrześcijanie (i nie tylko).

1. Graffiti Aleksamenosa (ok. I-III w. n.e.) - graffiti wyryte na murze Pałacu Cezarów na Palatynie w Rzymie, uważane za najstarsze znane wyobrażenie ukrzyżowanego Jezusa. Zostało odkryte w 1857 roku.

Rysunek przedstawia ukrzyżowanego człowieka z głową osła. Po jego lewej stronie stoi postać z uniesioną - prawdopodobnie w geście religijnym - ręką. Podpis w języku greckim głosi Αλεξαμενος ϲεβετε θεον (Aleksamenos sebete theon), czyli Aleksamenos oddaje cześć bogu.

W 1870 roku na ścianie sąsiedniego budynku znaleziono dwujęzyczną inskrypcję w łacinie i grece o treści Aleksamenos fidelis, czyli Aleksamenos wierzący. Odnalezione graffiti są zatem szyderstwem z Aleksamenosa i jego religii.

Wiek graffiti jest nieznany; datuje się je na okres pomiędzy I a III wiekiem. W tym okresie w pismach pogańskich często zarzucano Żydom i chrześcijanom onolatrię (kult osła), a popularnym sposobem ośmieszenia oponentów było przedstawianie ich mistrza jako postaci z oślą głową.

2. Leczenie paralityka (ok. 235 roku n.e.) - prawdopodobnie najstarsze znane nam przedstawienie Jezusa. Odwołuje się do historii opisanej w drugim rozdziale Ewangelii wg św. Marka, czyli momentu uleczenia paralityka.

Wizerunek znajdował się pierwotnie na ścianie baptysterium kościoła w syryjskim mieście Dura Europos, które zostało opuszczone około 256 roku naszej ery. Obecnie ruiny miasta znajdują się na terenach zajętych przez dżihadystów z ISIS, szacuje się, że ok. 70% pozostałości zostało zniszczonych.

3. Dobry Pasterz (ok. 250 roku n.e.) - wizerunek przedstawia Chrystusa jako dobrego pasterza, który niesie na swoich barkach zagubioną owcę.

Znajduje się on w katakumbach św. Kaliksta, które są najstarszym publicznym cmentarzem chrześcijańskim w Rzymie. Z czasem katakumby rozprzestrzeniły się na kilku poziomach o długości 20 kilometrów.

W przybliżeniu jest tam pół miliona grobów, a teren zajmuje 35 hektarów. Odkrywca tego miejsca, archeolog Giovanni Battista de Rossi, w 1854 roku nazwał je "małym Watykanem". Podobne wizerunki, choć nieco nowsze, odnaleziono w katakumbach ponad 250 razy, co wskazuje, że kult Jezusa - Dobrego Pasterza był w owym czasie bardzo rozpowszechniony.

4. Adoracja trzech Magów (koniec III wieku n.e.) - wizerunek znajduje się na pokrywie sarkofagu, który oryginalnie znajdował się w katakumbach Rzymu.

Obecnie pokrywa znajduje się w Muzeach Watykańskich. Przedstawia scenę, podczas której trzej magowie adorują nowo narodzonego Jezusa.

5. Jezus jako Słońce, niezwyciężony Helios jadący rydwanem (III wiek n.e.) - wizerunek odwołuje się do dawnych kultów pogańskich, znajduje się w grotach watykańskich pod Bazyliką św. Piotra.

6. Chrystus między Piotrem i Pawłem (po 350 roku n.e.) - wizerunek przedstawia Chrystusa siedzącego między Pawłem i Piotrem. Znajduje się w katakumbach Marcelina i Piotra (Rzym), gdzie można obejrzeć wiele innych przedstawień Jezusa.

Jak wskazują badacze, ok. 300 roku zaczęto przedstawiać Jezusa z brodą. Co więcej, powyższy wizerunek jest wyjątkowy, bo "po raz pierwszy przedstawia pełny obraz Chrystusa w Majestacie, który zdominuje sztukę bizantyjską" - pisze historyk, Paul Zanker.

Oto detal - twarz Chrystusa: