Design w terenie - jak odmienić Bytom

Siedem dni intensywnej pracy czeka studentów i młodych projektantów, którzy w czwartek w ramach programu "Design w terenie" rozpoczynają prace nad koncepcją zagospodarowania i aktywizacji wybranych obszarów przestrzeni publicznej w Bobrku - dzielnicy Bytomia.

"Design w terenie" to warsztaty projektowe. Uczestniczący w nich studenci z Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach i młodzi projektanci mają stworzyć koncepcje zagospodarowania i aktywizacji kluczowych miejsc w przestrzeni publicznej wybranej miejscowości lub dzielnicy. Może to być projekt poprawienia mało interesującego placu zabaw, parku, koncepcja budowy ścieżki rowerowej, bądź pomysł na aktywizację bezrobotnych, czy poprawę nienajlepszego wizerunku miejsca.

W Bytomiu odbywa się trzecia edycja warsztatów "Design w terenie" - dotąd studenci pracowali w dwóch gminach - Radlinie i Mstowie. W ub. roku w Radlinie powstały m.in. projekty dotyczące integracji mieszkańców; dwa lata temu w gminie Mstów zastanawiano się jak ją wypromować (podczas siedmiodniowej wizyty powstał pomysł na rewitalizację ponadstuletnich zabytkowych stodół).

Tym razem młodzi projektanci odwiedzają Bobrek - dzielnicę Bytomia. W pierwszym dniu warsztatów mają zwiedzić Bobrek i okolice. W kolejnych dniach spotkają się z uczestnikami Programu Aktywności Lokalnej; będą też pracować w Dziennym Domu Pomocy oraz Terenowym Punkcie Pomocy Środowiskowej w Bobrku.

- Poprzez te miejsca łatwiej nam będzie dotrzeć do mieszkańców oraz poznać, tych którzy aktywnie działają na rzecz dzielnicy. Dla wszystkich przygotowaliśmy wykłady otwarte. Ich tematyką będzie m.in. rewitalizacja obiektów poprzemysłowych oraz ich wpływ na okoliczne dzielnice i miasto; będziemy się też mówić o promocji miasta poprzez architekturę - chcemy im pokazać w jaki sposób to projektowanie może zmieniać przestrzenie publiczne - mówi Marta Więckowska z katowickiej ASP.

W planach jest organizacja trzech spotkań z mieszkańcami. - W trakcie dyskusji będziemy chcieli dowiedzieć się jak najwięcej o mieszkańcach - jak im się mieszka, jakie mają bolączki, co jest atutem tego miejsca. Chcemy zobaczyć to miejsce (dzielnicę - PAP) ich oczami - dodaje Więckowska.

Władze Bytomia zamierzają wpisać kontekst zaniedbanego Bobrka w plany rewitalizacji pobliskiej zabytkowej Elektrociepłowni Szombierki. W środę w monumentalnym zakładzie, w którym właściciel wkrótce wygasi produkcję, odbyły się warsztaty poświęcone wypracowaniu wizji przyszłości tego miejsca. Uczestniczyli w nich m.in. eksperci Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ERIH), samorządowcy i naukowcy.

Eksperci uznali m.in., że elektrociepłownia powinna otrzymać kilka nowych funkcji - prócz edukacyjnej, rozrywkowej i kulturalnej wymieniali m.in. naukowo-badawczą. Akcentowali wagę otoczenia miejsca zaznaczając, że proces jego przekształcania nie może odbyć się bez zaangażowania i "pozyskania" okolicznych społeczności. Przypominali, że pełny proces przemiany takich miejsc i okolic liczy się nie w latach, a dekadach.

Jak powiedział PAP szef referatu planowania strategicznego i funduszy europejskich bytomskiego magistratu Lucjan Goczoł, projekt przekształcenia EC Szombierki musi zostać połączony z przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Przykładem takiego działania jest właśnie "Design w terenie".

- Tych dziesięciu studentów i pięciu ekspertów z całej Polski wchodzi w Bobrek na siedem dni rozmawiając z mieszkańcami. My też będziemy z nimi rozmawiali i próbowali wyciągnąć, co jest dla nich najważniejsze; co w pierwszej kolejności chcieliby w swoim miejscu zamieszkania zmienić i jak my możemy im w tym pomóc - zaakcentował Goczoł.

Do programu "Design w terenie" gminy wybierane są w drodze konkursu. W tym roku otrzymano 13 zgłoszeń m.in. z Chorzowa, Cieszyna, Dąbrowy Górniczej, Lelowa, Rudy Śląskiej. Jury zdecydowało o wyborze Bytomia ze względu na bardzo solidne rozeznanie potrzeb, silne zaakcentowanie głosu mieszkańców w podejmowaniu decyzji o przestrzeni publicznej oraz podniesienie problemu ludzi wykluczonych.

Projekt "Design w terenie" przygotowały katowicka ASP i urząd marszałkowski woj. śląskiego. "Design w terenie" jest częścią szerszego projektu "Design Silesia".