Jaki powinien być dobry śpiwór turystyczny?

Ma nam zapewnić komfortowy i przyjemny sen, dlatego też wybór odpowiedniego śpiwora jest jednym z kluczowych przed każdym wyjazdem. Czy zamierzam spać pod namiotem, czy raczej w schroniskach? W jakich temperaturach przyjdzie mi nocować? Czy będzie tam wilgotno czy sucho? Czy będę swoje rzeczy nosić na plecach? Odpowiedzi na te pytania powinniśmy znać jeszcze przed dokonaniem zakupu.

Choć śpiwór jest tylko częścią ekwipunku, warto poświęcić mu nieco uwagi

(fot. PinballRobin / flickr.com / CC BY-ND 2.0)

Wielka trójka

Niezależnie od tego, jakiego dokładnie śpiwora szukamy, jego wybór i tak skupia się na trzech głównych czynnikach:

• Temperatura komfortu: Zasada jest prosta, wybierz śpiwór o temperaturze komfortu odpowiadającej najniższej temperaturze w jakiej spodziewasz się nocować. Dzięki wprowadzeniu kilka lat temu uniwersalnej normy EN dla mierzenia zakresu temperatur, wyniki podawane przez producentów stały się bardzo wiarygodne. Więcej o temperaturze komfortu możesz przeczytać w dalszej części tekstu.
• Waga: Na rynku dostępne są różne rodzaje śpiworów, od ultralekkich konstrukcji o wręcz mikroskopijnej wadze, po większe i wygodniejsze modele, które idealnie spiszą się na długim campingu. Jednak kiedy mamy nosić śpiwór w plecaku, zależy nam na tym by był on jak najlżejszy i zajmował jak najmniej miejsca po spakowaniu.
• Cena: jest poniekąd wypadkową dwóch powyższych czynników. Chcąc mieć bardzo lekki i ciepły śpiwór będziemy niestety musieli pogodzić się z większym wydatkiem. Z drugiej strony, jeśli nie chcemy doszczętnie wypłukać naszego portfela, powinniśmy pogodzić się z większą wagą śpiwora, lub odrobinę gorszą termiką. Istotna jest tutaj ocieplina, jaka została użyta w danym śpiworze. Te puchowe są lekkie i ciepłe, niestety zdecydowanie droższe od syntetyków, które z kolei ważą trochę więcej.

Temperatura komfortu i normy EN

Jeszcze kilka lat temu każdy z producentów miał własne metody mierzenia optymalnej temperatury dla swoich śpiworów, co powodowało, że podawane przez nich informacje były praktycznie nie do porównania ze sobą. W 2005 roku na terenie UE oraz niektórych innych krajów została wcielona w życie norma EN 13537, która jest europejskim standardem mierzenia zakresu temperatur dla śpiworów, co pozwoliło na porównywanie parametrów podawanych przez różne marki.

EN13537 była nowym podejściem do oceny temperatur komfortu w śpiworach, gdyż podaje aż cztery niezależne wyniki - górną temperaturę graniczną, temperaturę komfortu, limit, oraz temperaturę ekstremalną - wszystkie mierzone dla osób o uśrednionej dla populacji budowie ciała:

• Górny limit - temperatura, przy której przeciętny mężczyzna może spać bez nadmiernego pocenia się, z założeniem że zamek jest rozpięty, a ramiona znajdują się na zewnątrz śpiwora.
• Komfort - temperatura, przy której przeciętna kobieta może spokojnie przespać noc w pozycji na wznak.
• Komfort Limit - temperatura, przy której przeciętny mężczyzna będzie mógł przespać, bez budzenia się, osiem godzin w skulonej pozycji.
• Ekstremum - minimalna temperatura, przy której przeciętna kobieta jest w stanie przetrwać 6 godzin bez ryzyka śmierci z powodu hipotermii (choć możliwe są odmrożenia).

(fot. polarsport.pl)

Przyjmując za wyznacznik temperaturę komfortu, wszystkie śpiwory możemy podzielić na trzy grupy:

Co poza śpiworem wpływa na poczucie ciepła?

• Zmęczenie - najistotniejszy ze wszystkich czynników. Śpiwór działa na zasadzie izolacji ciepła, które oddaje organizm. W przypadku gdy jesteśmy zmęczeni, lub głodni, nasze ciało nie ma niezbędnej energii na ogrzanie się, przez co nawet najcieplejszy śpiwór może nie być w stanie zapewnić nam poczucia ciepła.
• Płeć - Generalnie rzecz biorąc, kobiety marzną bardziej od mężczyzn i potrzebują cieplejszych śpiworów.
• Namiot - zatrzymuje część otaczającego nas powietrza tworząc dodatkową warstwę izolującą, która może być o kilka stopni cieplejsza od powietrza znajdującego się na zewnątrz.
• Mata - oddziela Twoje ciało od podłoża, generalna zasada jest taka, że im grubsza jest mata, tym lepiej izoluje. Obecnie na rynku dostępne są klasyczne karimaty- wykonane z pianki i czasem podklejone folią aluminiową, maty samopompujące - które w porównaniu do karimat są zdecydowanie mniejsze po spakowaniu, oraz materace dmuchane, w których izolację stanowią zgromadzone powietrze i, w przypadku części modeli - dodatkowe warstwy z folii aluminiowej.
• Ubranie - Założenie na siebie warstwy bielizny termoaktywnej oraz świeżych skarpet zdecydowanie poprawi poczucie ciepła. W przypadku mroźnych nocy mogą pomóc dodatkowa bluza i spodnie polarowe.

Puch i syntetyk, czym właściwie się różnią?

Ok, ale która ocieplina będzie dla mnie najlepsza?

Jeśli poszukujesz czegoś ekstremalnie ciepłego, lub też zależy Ci na ponadstandardowej pakowności i niskiej wadze, wtedy śpiwór puchowy jest tym czego szukasz. Śpiwory puchowe cechują się również dłuższą żywotnością, więc pomimo wyższej ceny są w długim okresie czasu bardziej opłacalne.

Przeznaczenie: ekspedycje zimowe, wyprawy górskie, podróże, długie wyjazdy rowerowe - w warunkach średniej i niskiej wilgotności powietrza. Ze względu na wysoki poziom wilgotności powietrza tam panujący, śpiwory puchowe nie są raczej polecane na wyprawy w rejony Spitsbergenu i Arktyki.

Śpiwór syntetyczny to świetny wybór, kiedy szukasz dobrych parametrów w przystępnej cenie. Dzięki odporności na wilgoć śpiwory syntetyczne są lepszym wyborem w przypadku wyjazdów w rejony o wilgotnym klimacie oraz jako śpiwory uniwersalne.

Przeznaczenie: Uniwersalny użytek, noclegi w schroniskach, śpiwory letnie, wyprawy w wilgotne i deszczowe rejony, spływy kajakowe.

Co jeszcze warto wiedzieć?

1. Śpiwory damskie: Część producentów produkuje modele stricte przeznaczone dla kobiet. W porównaniu do standardowych wersji, są one:

• Krótsze
• Proporcjonalnie szersze w biodrach i węższe w ramionach
• Czasem są dodatkowo ocieplone w rejonie stóp i klatki piersiowej

2. Wkładki do śpiworów: Wsuń lekką wkładkę do wnętrza śpiwora by poprawić jego parametry. W zależności od użytego materiału, linery są wstanie poprawić temperaturę komfortu od 3 do nawet 15°C. A kiedy jest naprawdę gorąco, możesz pozbyć się śpiwora i spać tylko w linerze.

3. Kompatybilność zamków: Niektóre śpiwory można spinać ze sobą. By było to możliwe niezbędne jest spełnienie dwóch warunków:

• Zamek jednego z nich musi być po lewej stronie, a drugiego po prawej
• Zamki błyskawiczne powinny być tego samego rodzaju i rozmiaru, oraz mniej więcej tej samej długości. Obecnie znacząca część producentów używa zamków YKK co znacznie ułatwia dopasowywanie.

4. Wydajność ociepliny puchowej: podobnie jak w przypadku ocieplin syntetycznych, wypełnienie śpiworów puchowych różni się w poszczególnych modelach. W ocenie jego wydajności najistotniejsze są dwa parametry:

• Stosunek ilości puchu do pierza -stuprocentowo puchowy śpiwór byłby niezwykle wrażliwy na wszelki nacisk czy choćby odrobinę wilgoci, dlatego też dodaje się do niego pewną ilość pierza. Najlepszy ich stosunek to 90/10 co oznacza 90% puchu oraz 10% pierza. Większa zawartość pierza (np. 80/20, 70/30) zmniejsza sprężystość ociepliny i poprzez to osłabia jej właściwości izolacyjne.
• Rozprężenie CUIN - jest parametrem, który mówi do jakiej objętości (podanej w calach sześciennych) rozpręży się jedna uncja puchu. Niestety nie ma jednej, uniwersalnej normy dla mierzenia tego parametru, dlatego wartości rozprężenia, mierzone wg różnych norm (europejskiej EN 12130 lub międzynarodowej ID FB2) mogą różnić się od siebie. Niemniej jednak przyjmując europejską normę EN jako właściwą, puch o rozprężeniu cui 650 można uznać za bardzo dobrej jakości, natomiast puchy o rozprężeniu cui 800 lub większym są perfekcyjne jakościowo. Sprowadza się to do jednego: im większy współczynnik rozprężenia, tym cieplejszy puch, co oznacza lżejszy śpiwór - lub przy tej samej wadze wypełnienia, lepszy komfort termiczny.

www.polarsport.pl