Takiego parku jeszcze nie widzieliście!

Prawie 2 tys. gwiazd można zobaczyć w Izerskim Parku Ciemnego Nieba, znajdującym się w Sudetach Zachodnich. W listopadzie placówka, przybliżająca problem zanieczyszczenia światłem i zabiegająca o zachowanie ciemności nocnego nieba, świętuje piątą rocznicę powstania.

Izerski Park Ciemnego Nieba | Izera Dark-Sky Park from Uniwersytet Wrocławski on Vimeo.

Izerski Park Ciemnego Nieba powstał 4 listopada 2009 r., jako pierwszy taki park w Europie. Ma powierzchnię prawie 75 km kw. i znajduje się w środkowej części Gór Izerskich - w Sudetach Zachodnich. Park jest wspólną polsko-czeską inicjatywą, która przybliża problem zanieczyszczenia światłem i daje możliwość obserwowania nocnego nieba pełnego gwiazd.

Powstanie Parku umożliwiła ciekawa właściwość Gór Izerskich: mimo że leżą w środku Europy i otoczone są licznymi miejscowościami generującymi dużą ilość światła, to wewnątrz masywu górskiego jest ciemno. W dodatku obszar parku jest słabo zaludniony, a zatem jest tu niewiele sztucznego światła. To z kolei przekłada się na dobrą widoczność nocnego nieba. Można na nim zobaczyć prawie 2 tys. gwiazd, podczas gdy w centrach dużych miast ich liczba nie przekracza 500. Szacuje się, że około 50 proc. mieszkańców Unii Europejskiej żyje na obszarach, z których nie widać Drogi Mlecznej.

Tymczasem właśnie ciemność oraz przejrzystość powietrza są warunkiem koniecznym do dokonywania obserwacji astronomicznych. Wrocławscy naukowcy nawiązali więc kontakty z czeskimi astronomami i rozpoczęli szereg działań, aby zagospodarować izerską ciemność.

"Park ten nie miał służyć tylko do celów obserwacyjnych, ale przede wszystkim po to, by przybliżyć ludziom problem zanieczyszczenia światłem oraz zachęcać ich do dbałości o ciemność nocną. Gwiazdy, mgławice, komety i inne wspaniałości nieboskłonu nie są bowiem widoczne na rozjaśnionym przez nadmierne sztuczne oświetlenie miejskim niebie" - informuje Uniwersytet Wrocławski.

Wiedzę o problemie zanieczyszczenia światłem naukowcy popularyzują na kilka sposobów. Organizują Szkolne Warsztaty Astronomiczne dla uczniów, którzy chcą zgłębić tajniki Wszechświata wśród przyrody. W Parku Ciemnego Nieba organizowane są też doroczne Ogólnopolskie Spotkania Astronomiczne oraz Astronomiczne Dni, które w 2014 roku odbyły się już po raz 10. Każdy, kto chce trochę lepiej poznać Wszechświat może też przespacerować się Izerską Drogą, bo przy niej w skali 1:1 mld. rozstawione są kamienie z symbolami planet krążących wokół Słońca.

"Największą dumą istnienia Izerskiego Parku Ciemnego Nieba jest projekt WYGASZ finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Ścieżki Kopernika. Dzięki niemu w dawnym budynku huty Karsthal w osadzie Orle powstała nowoczesna pracownia dydaktyczna wyposażona w teleskopy, komputery, sprzęt fotograficzny i inne urządzenia do prowadzenia obserwacji astronomicznych. Oprócz tego w ramach programu WYGASZ kilkudziesięciu nauczycieli przeszkolono w zakresie przeprowadzania obserwacji astronomicznych i pomiarów jasności nieba" - informuje Uniwersytet Wrocławski.

PAP - Nauka w Polsce