Powszechnie wiadomo, że stało się to w Jerozolimie w pierwszym wieku. Ale jak precyzyjni możemy być w ustaleniu śmierci Jezusa? Czy możemy podać konkretny dzień? A godzinę?
Odpowiedź jest prosta: możemy.
A oto dlaczego:
1. wskazówka: kapłaństwo Kajfasza
Ewangelia pokazuje, że Jezus został ukrzyżowany podczas panowania wysoko postawionego arcykapłana o imieniu Kajfasz (Mt 26, 3-4; J 11, 49-53).
Wiemy z innych źródeł, że służył on jako kapłan o wysokim statusie od 18 do 36 roku n.e., a to pozwala nam umieścić śmierć Jezusa w tym czasie.
Ale możemy być bardziej precyzyjni. O wiele bardziej.
2. wskazówka: okres rządów Poncjusza Piłata
Wszystkie cztery ewangelie zgadzają się, że Jezus został ukrzyżowany na rozkaz Poncjusza Piłata (Mt 27, 24-26; Mk 15, 15; Łk 23, 24; J 19, 15-16).
Wiemy z innych źródeł, kiedy służył on jako gubernator Judei: od 26 do 36 roku n.e.- więc możemy zawęzić zakres do tych kilku lat.
Ale jak możemy dojść do konkretnego dnia i roku?
3. wskazówka: po "piętnastym roku panowania Tyberiusza Cezara"
Ewangelia Łukasza mówi nam kiedy zaczęła się misja Jana Chrzciciela: "W piętnastym roku panowania Tyberiusza Cezara...skierowane zostało słowo Boże do Jana, syna Zachariasza, na pustyni" (Łk 3, 1-2).
Wskazuje nam to dokładny rok: 29 n.e.
Wszystkie cztery ewangelie przedstawiają początek działania Jezusa Chrystusa na okres tuż po Janie Chrzcicielu, a to znaczy, że możemy wykluczyć kolejnych kilka lat z zakresu. Śmierć Chrystusa musiała mieć więc miejsce w przedziale pomiędzy 29 a 36 rokiem n.e.
4. wskazówka: ukrzyżowanie w piątek
Wszystkie cztery ewangelie zgadzają się, że Jezus został ukrzyżowany w piątek (Mt 27, 62, Mk 15, 42, Łk 23, 54, J 19, 42), tuż przed szabatem, który był przed pierwszym dniem tygodnia (Mt 28,1, Mk 16,2, Łk 24, 1, J 20,1).
Wiemy, że był to piątek, ponieważ jest on definiowany jako "dzień przygotowań" - dzień w którym żydzi robili przygotowania potrzebne do szabatu, kiedy to nie mogli pracować. Dlatego gotowali większą ilość jedzenia i robili inne niezbędne przygotowania.
Piątek, jako zapowiedź szabatu, jest nazywany "ereb szabat" (wigilia, przygotowanie do szabatu). To zawęża nam okres poszukiwań do piątku. Trzeba jednak przyznać, że pomiędzy 29 a 36 rokiem n.e. jest sporo piątków. Co dalej?
5. wskazówka: piątek podczas Paschy
Ewangelie wskazują nam również, że Jezus został ukrzyżowany w czasie, gdy żydzi przeżywali święto Paschy. W tym miejscu natrafiamy na trudność.
Ewangeliści Mateusz, Marek i Łukasz opisują Ostatnią Wieczerzę w Wielki Czwartek jako wieczerzę paschalną (por. Mt 26, 19, Mk 14,14, Łk 22, 15). To sugerowałoby, że Wielki Piątek jest dniem następującym po święcie Paschy. Z drugiej strony jednak, pisząc o piątkowym poranku, święty Jan wskazuje, że kapłani żydowscy nie spożywali jeszcze wieczerzy paschalnej: "Od Kajfasza zaprowadzili Jezusa do pretorium. A było to wczesnym rankiem. Oni sami jednak nie weszli do pretorium, aby się nie skalać, lecz aby móc spożyć Paschę" (J 18, 28).
Ten fragment wskazuje, że Pascha powinna rozpocząć się wieczorem w piątek. Jak to rozwiązać?
Po pierwsze, być może Jezus z uczniami korzystali z innego kalendarza niż arcykapłani.
Po drugie, być może Jezus "przesunął" dla siebie i swoich uczniów czas spożycia wieczerzy paschalnej.
Trzecie rozwiązanie jest jednak najbardziej prawdopodobne - Jezus z uczniami zaczął świętować Paschę zgodnie ze zwyczajem żydowskim dzień wcześniej, w wigilię święta.
Jeśli zgodzimy się na to rozwiązanie trudności, możemy zawęzić czas poszukiwania do dwóch piątków, w które wypada Pascha w okresie lat 29-36: piątek, 7 kwietnia, rok 30 n.e. oraz piątek, 3 kwietnia, rok 33 n.e. To w któryś z tych dwóch dni Jezus został ukrzyżowany.
Który dokładnie? Czy jesteśmy w stanie określić?
6. wskazówka: trzy Paschy wymienione przez św. Jana
Ewangelia św. Jana wymienia trzy różne Paschy, które świętowano podczas posługi Jezusa:
na początku Jego działalności (J 2, 13)
w środku Jego działalności (J 6:4)
i na końcu (J 11, 55)
Oznacza to, że Jezus działał przez okres co najmniej dwóch lat (inne wskazówki potwierdzą, że był to okres ok. 40 miesięcy). Oznacza to, że Pascha 7 kwietnia w 30 roku n.e. odpada. Jeśli weźmiemy pod uwagę czas od 15. roku rządów Tyberiusza Cezara (29 rok n.e.), to trzecia Pascha musi wypaść najwcześniej w 31 roku n.e.
Dlatego zostaje nam tylko jedna data: piątek, 3 kwietnia, 33 rok n.e.
Uwaga - możemy być jednak jeszcze bardziej precyzyjni.
7. wskazówka: "dziewiąta godzina"
Trzech ewangelistów wskazuje, że Jezus zmarł o godzinie "dziewiątej" (Mt 27, 45-50, Mk 15, 34-37, Łk 23, 44-46). Jest to, według dzisiejszych miar, godzina 15.00 po południu.
Można więc powiedzieć, że śmierć Pana Jezusa miała miejsce około godziny piętnastej w piątek, 3 kwietnia, w roku 33 naszej ery.
Skomentuj artykuł