W polskim systemie oświaty przepisy dotyczące oceniania są ściśle określone, a mimo to nie wszyscy uczniowie, a nawet nauczyciele, są świadomi ich pełnego zakresu. Warto wiedzieć, że nauczyciel nie ma prawa wystawić uczniowi oceny niedostatecznej za samą nieobecność na sprawdzianie. Co więcej, wbrew praktyce spotykanej w niektórych szkołach, nauczyciele nie mogą stosować oceny jako formy dyscypliny za brak podręczników, pracy domowej czy nieprzygotowanie do zajęć.
Ocena niedostateczna za nieobecność na sprawdzianie?
Zgodnie z ustawą o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku, nauczyciele w Polsce mogą oceniać wyłącznie osiągnięcia edukacyjne ucznia i jego zachowanie. Przepisy te określa artykuł 44b, który podkreśla, że ocenie podlegają jedynie dwa obszary: wyniki nauczania i zachowanie ucznia. W przypadku nieobecności na sprawdzianie, nauczyciel nie ma możliwości oceny ani jednego, ani drugiego. Nie może bowiem ocenić postępów ucznia, którego nie było na zajęciach. W efekcie wystawienie jedynki za brak obecności staje się nadużyciem i jest niezgodne z przepisami.
Co istotne, nieobecność ucznia na sprawdzianie, nawet jeśli był on zapowiedziany, nie jest podstawą do obniżenia oceny, gdyż nie wiąże się z oceną rzeczywistego poziomu wiedzy lub zachowania w szkole.
Jedynka za brak podręcznika lub pracę domową?
Przepisy regulują także inne sytuacje, w których nauczyciel nie powinien stosować ocen niedostatecznych. Wśród najczęściej spotykanych powodów, które nauczyciele próbują wykorzystywać do karania uczniów, znajdują się:
-
brak zeszytu, podręcznika lub odpowiednich materiałów,
-
brak stroju na zajęcia wychowania fizycznego,
-
brak przyborów plastycznych,
-
wygląd, w tym styl fryzury, makijaż, biżuteria czy tatuaże.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w żadnej z tych sytuacji nie powinno się stosować oceny niedostatecznej jako środka dyscyplinującego. Zamiast tego, nauczyciel ma prawo zastosować upomnienia ustne, wpisać uwagę do dziennika czy wystawić ocenę z zachowania, jeśli brak przygotowania do zajęć ma charakter powtarzalny.
Dyscyplinowanie bez ocen
Skoro przepisy nie pozwalają wystawiać jedynek za brak obecności na sprawdzianie, nauczyciele mogą sięgnąć po inne środki dyscyplinujące. Ocena z zachowania może zostać obniżona w przypadku notorycznego nieprzygotowania, a zbyt częsta nieobecność na sprawdzianach czy zajęciach może skutkować nieklasyfikowaniem ucznia z danego przedmiotu. Nieobecności, które wpływają na brak wymaganej liczby ocen w ciągu roku, mogą być podstawą do decyzji o powtarzaniu przedmiotu.
Ostatecznie, choć ocena niedostateczna jest zarezerwowana wyłącznie dla rzeczywistych wyników nauczania, nauczyciele mają do dyspozycji inne formy wsparcia dyscypliny uczniów. Ważne jednak, by były one zgodne z prawem i nie naruszały zasad oceny obiektywnej i rzetelnej.
Wiedza o przepisach to prawo każdego ucznia
Znajomość przepisów oświatowych jest nie tylko obowiązkiem nauczyciela, ale również prawem każdego ucznia. Właściwa interpretacja zasad oceniania pomaga uniknąć konfliktów i nadużyć w procesie dydaktycznym, a także kształtuje świadome podejście do obowiązków szkolnych. Zarówno uczniowie, jak i rodzice powinni znać swoje prawa oraz obowiązki wynikające z przepisów, by wspierać efektywne i sprawiedliwe podejście do oceniania w szkołach.
Źródło: edziecko.pl / jh
Skomentuj artykuł