NBP: nowe zabezpieczenia na banknotach

W kwietniu 2014 r. do obiegu wejdą banknoty 10 zł, 20 zł, 50 zł i 100 zł ze zmodernizowanymi zabezpieczeniami, ale grafika banknotów nie zmieni się - poinformował we wtorek na konferencji prasowej prezes Narodowego Banku Polskiego prof. Marek Belka.

"Banknot o nominale 200 zł na razie pozostaje bez zmian. Projekt graficzny banknotów nie ulegnie zmianie, ale zastosowanie nowych zabezpieczeń powoduje, że różnice między banknotami nowej i dotychczasowej emisji będą widoczne" - powiedział szef NBP. Dodał, że zmiana zabezpieczeń banknotów jest operacją czysto techniczną, regularnie przeprowadzaną przez banki centralne.

"Wprowadzony w 1995 r. system zabezpieczeń oraz system zasilania obrotu gotówkowego funkcjonują bez zarzutu, a poziom fałszerstw znaków pieniężnych w Polsce jest niski" - zapewnił prezes NBP. "Jednak postęp technologiczny, który dokonał się w ostatnich latach wymaga przeprowadzenia tej technicznej operacji (...). Jej celem jest zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gotówkowego w perspektywie szeregu kolejnych lat" - dodał.

Zamiana banknotów ze starymi zabezpieczeniami na nowe będzie odbywała się stopniowo od kwietnia 2014 r. w ramach standardowych operacji zasilania banków w gotówkę i operacji wycofywania zniszczonych lub uszkodzonych banknotów.

"Wszystkie obecnie używane banknoty zostaną bezterminowo prawnym środkiem płatniczym. Trzeba pamiętać, że żaden banknot z nowymi zabezpieczeniami nie trafi do naszych portfeli przed kwietniem 2014 r." - zastrzegł Belka.

Według niego od kwietnia 2014 r. Polacy zauważą na banknotach kilka technicznych różnic. Najbardziej widoczne to tzw. odkryte pole bieli przy nominale banknotów, wzbogacony znak wodny, korona w owalu widoczna na każdym z nominałów oraz pas opalizujący.

Aby przygotować się do zmiany, od stycznia 2014 r. NBP wraz z producentem banknotów - Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych - przeprowadzi ogólnopolską kampanię informacyjną "Bezpieczne Pieniądze".

Dyrektor departamentu emisyjno-skarbcowego w NBP Marek Oleś powiedział, że planowana modernizacja jest pierwszą, jeśli chodzi o banknoty serii "Władcy Polski".

Poinformował, że w listopadzie rozpoczną się szkolenia, głównie dla banków, w ramach których przeszkolone zostanie ok. 4,5 tys. osób. W styczniu 2014 r. ruszy szeroka kampania edukacyjna. To, jak długo będą na rynku funkcjonować obecne banknoty, zależy od ich tzw. cyklu życiowego, czyli czasu od wejścia banknotu do obiegu do naturalnego zużycia. Dla banknotów 10-20 zł okres ten wynosi ok. 1,5 roku, dla 50 zł - 2,5 roku, a dla 100 zł - 4-5 lat.

Oleś mówił, że do zmodernizowanych zabezpieczeń trzeba dostosować różnego rodzaju urządzenia, np. wpłatomaty (oraz bankomaty, które przyjmują pieniądze), maszyny vendingowe (sprzedające np. napoje czy słodycze), parkometry czy biletomaty. "Obecnie współpracujemy z grupą 25 firm, które są producentami lub firmami serwisującymi tego typu urządzenia. Z naszej strony zrobimy maksimum, aby proces ten był sprawny i został zakończony przed momentem wejścia zmodyfikowanych banknotów do obiegu" - powiedział. Dodał, że bezpośrednie wydatki związane z modernizacją banknotów wyniosą ok. 14 mln zł.

Najwięcej zmian pojawi się na banknocie 100 zł. Przy nominale po lewej stronie będzie tzw. odkryte pole bieli. Dzięki temu łatwiej będzie można rozpoznać stopień zużycia pieniądza i jego zabrudzenia. Banknot będzie wydawał się jaśniejszy. Na bieli zostanie umieszczony wzbogacony znak wodny z wizerunkiem Władysława II Jagiełły, który będzie lepiej widoczny, niż obecnie. Poniżej pojawi się nowy jednorodny znak wodny z nominałem 100 zł.

Banknot, podobnie jak obecnie, będzie zabezpieczony metalizującą nitką. Rozeta znajdująca się na lewo od wizerunku króla będzie płynnie zmieniać kolor ze złotego w zielony. Na prawo od wizerunku króla pojawi się owal, w którym zostaną umieszczone elementy graficzne. Podczas oglądania pod światło będą się uzupełniały, tworząc koronę. Na kolejnym owalu po prawej stronie od władcy umieszczono tzw. efekt kątowy. W zależności od kąta patrzenia będzie widoczny nominał 100 zł lub korona. Ponadto na banknocie zostaną umieszczone znaki widoczne tylko w promieniach UV.

Na banknocie 50 zł nowością będzie królewska litera "K" zmieniająca kolor w zależności od kąta patrzenia. Pojawi się owal, z elementami graficznymi tworzącymi widoczną pod światło koronę. Znak wodny z wizerunkiem Kazimierza III Wielkiego i nominałem 100 zł będzie lepiej widoczny. Zmiana będzie też dotyczyć znaków widocznych w promieniach UV.

Na banknocie 20 zł nowością będzie pas opalizujący umieszczony na odwrotnej stronie banknotu oraz korona w owalu. Zmodernizowany zostanie znak wodny i elementy widoczne w ultrafiolecie. Podobne elementy będą charakterystyczne dla zmodernizowanego banknotu 10 zł.

Ponadto na wszystkich banknotach podpis byłej prezes NBP Hanny Gronkiewicz-Waltz zostanie zastąpiony podpisem Marka Belki. Zmieni się także podpis głównego skarbnika NBP.