Uważamy się za średnio zamożnych

Zdecydowana większość badanych uważa się za osoby średnio zamożne i co za tym idzie, zalicza siebie do warstwy średniej i osób cieszących się średnim szacunkiem społecznym - wynika z opublikowanego we wtorek sondażu CBOS.

"To przede wszystkim status materialny decyduje o przypisywaniu sobie określonej pozycji w strukturze społecznej. Fakt ten nie oznacza jednak, że bogaceniu się i coraz większemu zadowoleniu z własnej sytuacji bytowej Polaków towarzyszy poczucie społecznego awansu. Niezmiennie dominuje przekonanie o własnej +przeciętności+" - ocenił CBOS, analizując badanie o postrzeganiu przez Polaków własnego miejsca w strukturze społecznej.

Jak zauważono, w Polsce niezmiennie dominuje niska lub co najwyżej przeciętna ocena własnej pozycji społecznej. Na skali od 1 do 9 - gdzie 1 oznacza klasę niską, a 9 wysoką - 44,7 proc. badanych umiejscowiło się poniżej środka. Dokładnie w centrum podziałki umieściło się 40,5 proc. respondentów, zaś 12,4 proc. lokowało się wyżej. Średnia arytmetyczna wskazań wyniosła 4,21.

Przyjmując, że na skali wartości od 1 do 3 oznacza warstwę niską, od 4 do 6 - średnią, a od 7 do 9 - wyższą, CBOS zauważa, że 67,9 proc. uczestników sondażu zaliczyło się do klasy średniej. Za reprezentantów warstwy niższej uważa się 27,3 proc., zaś klasy wyższej - 2,4 proc. CBOS pyta Polaków, do której warstwy się zaliczają, od 1997 r. Przez ten czas - zauważono w raporcie - proporcje tych trzech grup pozostają dość podobne.

Na pytanie, w którym miejscu skali respondenci byli 10 lat temu, połowa badanych (50,5 proc.) odpowiedziała, że w tym samym punkcie, co teraz. Niemal jedna trzecia (29,5 proc.) uważała, że ich pozycja uległa pogorszeniu, zaś jedna piąta (20 proc.) wskazała na poprawę.

Badani najczęściej oceniali, że ich pozycja wzrosła na tle statusu ich dziadków i rodziców. 57 proc. ankietowanych uważało, że zajmuje wyższą pozycję niż ich dziadkowie. 18 proc. badanych określa swoją pozycję jako taką samą jak pozycja dziadków, a 11 proc. - jako niższą. Poczucie awansu w porównaniu z rodzicami ma 42 proc. uczestników sondażu. Niemal tyle samo (40 proc.) uważa, że ich status jest taki sam, a 16 proc. - że gorszy niż ojca i matki.

Jak wskazuje CBOS, niezmiennie przeważa poczucie awansu w stosunku do poprzednich pokoleń, przy czym o ile w odniesieniu do dziadków oceny w tym względzie są dość stabilne, to w porównaniu z rodzicami przekonanie o to jest wyrażane coraz rzadziej.

Polacy niezmiennie - jak zauważa CBOS - w większości uważają się za średnio zamożnych (tak zadeklarowało 69 proc. badanych). 28 proc. uważa się za biednych, a jeden procent - za bogatych. Jak napisano w raporcie, w ciągu ostatniej dekady wyraźnie ubyło osób zaliczających się do biednych (o 12 pkt proc.), przybyło zaś uważających się za średnio zamożnych (o 10 pkt proc.).

Zdecydowana większość badanych oceniła, że nie ma wpływów i władzy (89 proc. wobec 7 proc. odpowiedzi przeciwnych). Prawie dwie trzecie (61 proc.) było zdania, że cieszy się średnim szacunkiem społecznym. Co czwarty badany (24 proc.) uważał, że jest darzony dużym szacunkiem, a 9 proc. - niewielkim.

W odpowiedzi na pytanie, do której grupy, klasy lub warstwy należą, badani najczęściej wymieniali warstwę średnią (44,8 proc. wskazań). 7,9 proc. wskazało klasę robotniczą, 6,8 proc. - warstwę niższą, przy czym - jak zauważa CBOS - część z tych osób mówiła o klasie "najniższej".

Respondenci rzadziej mówili o przynależności do takich grup jak emeryci (3,6 proc.), inteligencja lub intelektualiści (3,5 proc.), rolnicy (2,6 proc.), ludzie biedni, biedota lub ubodzy (2,6 proc.), niższa klasa średnia lub zubożała klasa średnia (1,8 proc.), klasa pracownicza (1,5 proc.), zwykli obywatele, uczciwi ludzie (1 proc.). Sporadycznie pojawiały się określenia typu bezrobotni, klasa/warstwa wyższa, klasa chłopska lub chłopsko-robotnicza.

CBOS przygotował opracowanie w oparciu o wyniki dwóch badań przeprowadzonych w dniach 5-12 września i 3-9 października metodą wywiadów bezpośrednich na reprezentatywnych losowych próbach dorosłych mieszkańców Polski liczących odpowiednio 911 i 1066 osób.