Czy zmiany w OFE są zgodne z konstytucją?

Szef Kancelarii Prezydenta Jacek Michałowski w liście do szefa Kancelarii Premiera Jacka Cichockiego wyraził nadzieję, że przed przesłaniem projektu ws. zmian w OFE do Sejmu, rząd dokona "pogłębionej analizy" tych przepisów pod kątem ich zgodności z konstytucją.

Prezydencka minister Irena Wóycicka w rozmowie z PAP powiedziała, że w liście szef Kancelarii Prezydenta wyraził nadzieję, że rząd "wobec licznych uwag, również instytucji rządowych, zgłoszonych w trakcie konsultacji, dotyczących możliwych sprzeczności zapisów projektowanej ustawy z konstytucją, pogłębi analizę konstytucyjności tych rozwiązań przed wysłaniem projektu ustawy do Sejmu".

Jak zaznaczyła, Kancelaria Prezydenta śledzi przebieg konsultacji, uzgodnień międzyresortowych i debaty publicznej w sprawie projektowanych rozwiązań.

Minister wskazała, że "m.in. Rządowe Centrum Legislacji zwróciło uwagę, że zmiany, które usuwają dotychczasowe mechanizmy bezpieczeństwa lokat OFE oraz wprowadzają zmiany dotyczące ich polityki inwestycyjnej, mogą budzić zastrzeżenia natury konstytucyjnej", ponieważ Otwarte Fundusze Emerytalne są elementem zabezpieczenia społecznego i w związku z tym niezbędne są szczególne gwarancje bezpieczeństwa i rentowności dokonywanych przez nie lokat.

Wóycicka zwróciła też uwagę, że w opiniach na temat projektowanej ustawy jest też mowa o zbyt krótkim okresie vacatio legis, "zwłaszcza w kontekście daleko idących zmian, jakich dotyczyć ma ta ustawa w stosunku do różnych instytucji".

Minister oceniła też, że w ramach obecnie przyjętego terminu wejścia ustawy w życie, może zabraknąć odpowiedniego czasu - czyli 21 dni - na podjęcie decyzji ws. ustawy przez prezydenta.

"Pismo ministra Michałowskiego odnosi się do problemów związanych z konstytucyjnością projektowanych rozwiązań, choć mamy też inne uwagi, które przekazywaliśmy przedstawicielom rządu" - powiedziała.

Jak podała we wtorek Kancelaria Prezydenta, szef kancelarii wskazał w liście, że "na obecnym etapie prac nad ustawą, w debacie publicznej oraz konsultacjach, pojawiły się opinie i uwagi dotyczące możliwych niezgodności projektowanych regulacji z Konstytucją".

Michałowski zwrócił uwagę, że wyrażane są obawy, również przez instytucje rządowe, że projektowane zmiany w funkcjonowaniu Otwartych Funduszy Emerytalnych mogą nie być zgodne z konstytucją. Jak wyjaśniono, chodzi m.in. o uchylenie przepisów gwarantujących bezpieczeństwo i rentowność lokat oraz poważne zmiany w polityce inwestycyjnej (minimalny wymóg inwestycji w akcje na poziomie 75 proc. oraz zakaz inwestowania w papiery wartościowe emitowane bądź gwarantowane przez Skarb Państwa).

"W świetle dostępnych w konsultacjach uwag różnych instytucji, w tym instytucji rządowych, zastrzeżenia natury konstytucyjnej mogą dotyczyć również mechanizmu przekazania aktywów z OFE do ZUS, a następnie ich umorzenia" - uważa Kancelaria Prezydenta.

W ubiegłym tygodniu wiceminister pracy i polityki społecznej Marek Bucior poinformował, że niewykluczone, iż projekt dotyczący zmian w systemie emerytalnym w tym tygodniu trafi na posiedzenie Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Opublikowany w październiku przez resort pracy projekt przewiduje, że od 1 kwietnia 2014 r. przyszli emeryci będą mogli wybierać, czy chcą, by 2,92 proc. pensji w postaci składki emerytalnej nadal trafiało do OFE, czy też do ZUS na specjalne subkonto. Decyzja o wyborze OFE lub ZUS nie będzie ostateczna. Pieniądze na subkontach w ZUS będą mogły być dziedziczone do trzech lat po przejściu na emeryturę ubezpieczonego.

Wypłatą emerytur, także ze składek, które będą gromadzone w OFE, zajmie się ZUS.

Zdecydowano też, że część obligacyjna aktywów zgromadzonych w OFE ma zostać przekazana do ZUS. Po umorzeniu obligacji środki te mają być zapisane na subkontach w ZUS, gdzie mają być waloryzowane i dziedziczone, podobnie jak pozostałe środki na tych subkontach. Fundusze będą miały zakaz inwestowania w skarbowe papiery wartościowe oraz dług gwarantowany przez Skarb Państwa. Od 4 lutego 2014 r. OFE będą musiały lokować nie mniej niż 75 proc. aktywów w akcje; limit ma obowiązywać przez dwa lata.

Projekt przewiduje też zakaz emisji i publikacji reklam dotyczących OFE.